Nieuws 15 april 2011

Boete zwartspaarders terecht maar te hoog

De Belastingdienst heeft betrapte zwartspaarders die geen informatie wilden verstrekken een te hoge boete opgelegd. Zij moesten 150 procent betalen bovenop de aanslag, terwijl de zwartspaarders die meewerkten een boete kregen van 100 procent. De Hoge Raad vindt de boetes op zichzelf terecht, maar de hoogte niet.

De zaak kwam aan het rollen toen de Belastingdienst in 2000 van de Belgische collega's microfiches ontving. Daarop stonden onder meer de saldi per 31 januari 1994 van verschillende Nederlandse rekeninghouders bij de Kredietbank Luxembourg (KB Lux). 

De Nederlandse Belastingdienst heeft de (vermoedelijke) rekeninghouders vervolgens benaderd met vragen. De zogenoemde 'meewerkers' gaven opening van zaken. Zij kregen in veel gevallen navorderingsaanslagen over 1990 tot en met 2000. De bijdrage van de aanslagen werden bij wijze van boete verdubbeld. 

De 'ontkenners' en de 'weigeraars' kregen een andere behandeling. Bij hen waren de correcties niet gebaseerd op de saldi die op de microfiches stonden, maar op een model dat de Belastingdienst heeft gemaakt op grond van de gegevens van de meewerkers met de hoogste saldi. De correcties waren dus relatief hoog. Bovendien was de boete voor de dwarsliggers niet 100 maar 150 procent. 

Het Gerechtshof Amsterdam vindt dat het model van de Belastingdienst er op zichzelf mee door kan. Maar de 50 procent hogere boete vindt het hof te hoog. Enerzijds omdat de aanslagen zijn vastgesteld door de bewijslast om te keren en te verzwaren. Anderzijds omdat de redelijke termijn voor berechting in boetezaken is overschreden. 

Zowel de staatssecretaris van Financiën als de beboete belastingplichtigen zijn in cassatie gegaan tegen deze uitspraak. 

De Hoge Raad sluit zich grotendeels aan bij het oordeel van het Hof. Volgens de Hoge Raad mag het oordeel van de Belastingdienst bij gebrek aan informatie van de belastingplichtige "een zekere mate van ruwheid vertonen". De Belastingdienst mag daarom uitgaan van de gegevens van meewerkers met de hoogste saldi, mits de fiscus een beperkt aantal uitschieters buiten beschouwing laat. 

Ook de Hoge Raad vindt de boetes van 150 procent te hoog. Het Gerechtshof Den Haag moet zich nu over de zaak buigen. Daarbij moet de inspecteur aantonen dat de belastingplichtige in elk jaar van 1990 tot en met 2000 rentebaten heeft verzwegen. Vervolgens moet het Hof kijken of de Belastingdienst welke boetes passend en geboden zijn. 

De uitspraak van de Hoge Raad heeft gevolgen voor de vele procedures die over deze kwestie lopen bij andere gerechten.