Nieuws 17 maart 2011

Ontwerpverslag EP: verplichte kantoorroulatie en verbod controle-advies

Verplichte kantoorroulatie, een verbod op adviesdiensten bij controleklanten en verstevigde noodplannen om te voorkomen dat een big four-kantoor omvalt. Dat zijn de belangrijkste punten uit het ontwerpadvies van de juridische commissie van het Europees Parlement in reactie op het groenboek van de Europese Commissie over het accountantsberoep.

De ondergang van één van de big four-accountantskantoren vormt volgens de juridische commissie een groot risico "voor de geloofwaardigheid van de auditors als beroepsgroep". Noodplannen ter voorkoming van het omvallen van deze kantoren zullen dan ook versterkt moeten worden.

Doel van de noodplannen zou moeten zijn het verlaten van de markt door een groot kantoor 'zonder gegronde reden' te minimaliseren, niet alleen om "de onzekerheid en ontwrichting die een dergelijk vertrek met zich mee zou brengen te beperken", maar ook om te voorkomen dat de auditmarkt wordt beheerst door een 'nog kleinere oligopolie'.

Regelgevers moeten daarom worden ingelicht over elk probleem dat een groot accountantskantoor bedreigt. Het kantoor moet indien nodig worden 'gestabiliseerd', een onmiddellijk faillissement moet worden voorkomen. Vervolgens moet worden bekeken of het probleem 'inherent is' aan het kantoor of dat het kantoor gedeeltelijk of in zijn geheel kan worden gered en of de verleende steun aan het accountantskantoor moet worden voortgezet.

Concurrentie

In het ontwerpadvies wordt daarnaast aangedrongen op een gedragscode waarin de big four samen afspreken om hun groei te beperken. Daarmee moet belemmering van de groei van de middelgrote kantoren worden voorkomen.

Concurrentie moet verder worden bevorderd door het verbieden van restrictieve clausules in contracten ten gunste van de big four, het stimuleren van fusies tussen kleine en middelgrote kantoren en de invoering van een kwaliteitscertificaat voor accountantskantoren "waaruit blijkt dat kleine en middelgrote auditkantoren bevredigend werk kunnen verrichten".

Daarnaast zou er een systeem van verplichte aanbesteding van accountantscontrole moeten komen voor oob's. Bij elke aanbesteding moet ook een middelgroot kantoor meedingen naar de opdracht.

Auditcommissie

De commissie wijst in zijn reactie verder op de 'momenteel weinig efficiënte rol' van de auditcommissie. Die rol zou, samen met de onderwerpen financiële verslaggeving en risicorapportage, in het debat over de rol van de accountant moeten worden meegenomen.

Onafhankelijkheid

Wat betreft de onafhankelijkheid constateert het ontwerpadvies dat de aanstelling van de accountant door de gecontroleerde onderneming leidt tot een 'onvermijdelijk conflict'. De aanstelling van de accountant door een derde partij is op dit moment echter niet aan de orde. De commissie pleit daarom voor versterking van de rol van de auditcommissie bij de benoeming van de accountant.

De juridische commissie is voorstander van verplichte kantoorroulatie. Controle-opdrachten moeten worden beperkt tot maximaal acht jaar. Na vier jaar moet binnen hetzelfde kantoor een nieuw controleteam worden aangesteld. Na de periode van acht jaar mag een kantoor gedurende vier jaar niet opnieuw een controle-opdracht bij dezelfde onderneming aannemen. Voor oob's zou dit zelfs acht jaar moeten zijn.

Ook pleit het ontwerpadvies voor een totaalverbod op het leveren van non-auditdiensten naast de accountantscontrole "aangezien deze een risico vormen voor de onafhankelijkheid van de auditor, en dat in elk geval moet worden voorkomen dat tegelijkertijd interne en externe auditdiensten worden geleverd".

Het ontwerpadvies wordt op 23 mei aan de juridische commissie ter goedkeuring voorgelegd (eerste lezing). Parlementsleden kunnen tot 28 maart amendementen indienen op het ontwerp. Eind juni volgt de plenaire behandeling in het Europees Parlement.

• Download het Ontwerpverslag van de Commissie juridische zaken van het Europees Parlement