Nieuws 22 december 2011

Kandidaat-notaris mag ook fiscalist zijn op accountantskantoor

Als een deeltijd-kandidaat-notaris de zaken strikt gescheiden houdt, mag zij of hij ook in deeltijd werken als fiscalist op een accountantskantoor.

De Kamer van Toezicht over de notarissen en kandidaat-notarissen in Assen heeft vorige maand bepaald dat de combinatie van beide deeltijdbanen in dit geval niet ten koste gaat van de onafhankelijkheid van de kandidaat-notaris. De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) is tevreden met de uitspraak en gaat daartegen niet in beroep. 

Een vrouwelijke kandidaat-notaris ging in het voorjaar van 2010 32 uur per week in loondienst werken als fiscaal jurist bij een accountants- en belastingadvieskantoor. Sinds 22 juni 2011 werkt zij daar nog twintig uur per week. De andere helft van de werkweek is zij werkzaam als kandidaat-notaris bij een notariskantoor in dezelfde plaats. 

De KNB vreesde dat deze combinatie de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de kandidaat-notaris zou aantasten en daardoor de eer en het aanzien van het notariaat zou schaden. Om duidelijkheid te krijgen over de toelaatbaarheid diende de beroepsorganisatie een klacht in bij de notariële tuchtrechter in Assen. 

Volgens de Wet op het notarisambt mogen (kandidaat-)notarissen alleen samenwerken met advocaten en belastingadviseurs, maar niet met accountants. Dit verbod wortelt in een regeling die kort na de Enron-affaire totstandkwam. Ook had het Europees Hof van Justitie kort daarvoor gezegd dat advocaten niet intensief mogen samenwerken met accountants. 

KNB-juriste Lineke Minkjan: "En als klap op de vuurpijl kwam er nieuwe regelgeving voor accountants op grond van de Achtste Europese Richtlijn." Die stelt als eis dat accountants de zeggenschap moeten hebben in accountantsorganisaties. Om die reden stemde het notariaat tegen combinaties met accountants. Lossere samenwerkingsverbanden zijn wel mogelijk, zoals strategische allianties, kantoorcombinaties en kostenmaatschappen. 

In dit geval gaat het niet om een samenwerkingsverband maar om twee gescheiden dienstverbanden. De kandidaat-notaris houdt beide functies strikt gescheiden en beide kantoren verwijzen niet direct klanten naar elkaar. Daardoor komt de onafhankelijkheid van de kandidaat-notaris niet in gevaar en laadt zij evenmin de schijn op zich dat de onafhankelijkheid en onpartijdigheid wordt aangetast. 

Heeft de KNB haar opvatting nu herzien? Minkjan: "Ja, de Kamer van Toezicht heeft het heel goed geformuleerd. Wij gaan dan ook niet in beroep." 

Volgens Minkjan is de combinatie van kandidaat-notaris en fiscaal jurist bij een accountantskantoor niet uniek. "Het zou best vaker kunnen voorkomen dat een kandidaat-notaris geen volledige baan kan krijgen bij een notariskantoor. En dan is dit een interessante oplossing om ervaring en kennis op te doen op een terrein dat haar of hem ook goed van pas komt bij het werk op het notariskantoor." 

Met deze uitspraak is niet gezegd dat ook een notaris mag bijbeunen bij een accountants/belastingadvieskantoor. Minkjan: "De Kamer van Toezicht oordeelt van geval tot geval. Voor een notaris lijkt deze combinatie minder geschikt."