Nieuws 11 oktober 2011

ING: 'Bedrijfsmodel accountantskantoor op de schop'

Diverse ontwikkelingen zetten het traditionele bedrijfsmodel van accountantskantoren onder druk. Zowel technologische ontwikkelingen als sterk veranderende behoeften van klanten en maatschappij vragen om een ingrijpende organisatie- en cultuuromslag.

Dit blijkt uit de vandaag verschenen Sectorvisie Accountantskantoren van het ING Economisch Bureau. 

Accountantskantoren kampen met teruglopende omzetten, constateert het rapport. De omzet van de dertig grootste accountantskantoren daalde in 2010 met 5,5 procent. (Overigens bleek onlangs uit SRA-benchmarkonderzoek over 2010 dat de SRA-kantoren ondanks de recessie hun netto-omzet ten opzichte van 2009 gemiddeld licht wisten te verbeteren, red.). En in de controlepraktijk staan de tarieven flink onder druk. 

De omzet in de hele branche, met daarbij ook de administratie- en belastingadvieskantoren toont ondanks de bescheiden economische groei dit jaar geen herstel, constateert de bank. "Naast conjuncturele factoren spelen dan ook structurele ontwikkelingen een rol." 

Op het gebied van ICT zijn de grootste verschuivingen gaande. Naast digitalisering en automatisering gaat het om standaardisering van de gegevens waarmee accountants werken (SBR). Dat betekent dat er meer ICT en minder handmatig administratief werk nodig is. De gevraagde competenties van medewerkers veranderen bovendien. Ten slotte veranderen ook de klanten, die kritischer en minder trouw zijn. Al deze veranderingen leiden er enerzijds toe dat kosten stijgen en anderzijds dat inkomsten minder vanzelfsprekend met de traditionele accountantsactiviteiten worden behaald. 

De hele administratieve stroom van facturen, bankafschriften, managementinformatie, jaarrekeningen, aangiften e.d. raakt steeds meer geautomatiseerd. Dit vraagt om controle en regie over de informatie- en rapportageketen. Accountantskantoren kunnen die regisseursrol oppakken en hun toegevoegde waarde voor klanten tonen. 

Daarbij kan volgens ING nog meer inhoud worden gegeven aan de ketenregie door controletaken van de Belastingdienst en rapportageverplichtingen van ondernemingen over te nemen. "De rol als ketenregisseur geeft het accountantskantoor een goede basis voor allerlei extra dienstverlening met vaak hogere toegevoegde waarde voor de ondernemer en accountant." 

Het is dus zaak voor accountantskantoren het bedrijfsmodel kritisch onder de loep te nemen en de verschillende alternatieven af te wegen. Elk bedrijfsmodel stelt immers andere eisen aan de organisatie. 

Welk model geschikt is voor een kantoor hangt aan de ene kant af van de huidige klantenkring en het bedrijfs-DNA. Aan de andere kant is het ook afhankelijk van hoe goed de organisatie in staat is om te veranderen. 

Welk bedrijfsmodel ook wordt gekozen, investeringen in ICT en personeel zijn onvermijdelijk, ook al zijn de economische omstandigheden daarvoor niet ideaal. De toegewijde uitvoering van het bedrijfsmodel is uiteindelijk bepalend voor het succes van de onderneming. 

• Download de Sectorvisie Accountantskantoren van ING Economisch Bureau