Nieuws 27 oktober 2011

BDO bepleit vergaande hervorming accountancyregelgeving

Voer audit only in bij de controle van grote organisaties en vervang bij middelgrote ondernemingen de wettelijke controleplicht door een light versie, de verplichte ‘jaarrekeningbeoordeling'. Aldus BDO-voorzitter Reinder Brummelman in een open brief over het functioneren van het accountantsberoep.

Hieronder de volledige tekst van de brief, die is verstuurd naar diverse media: 

Streng waar nodig, soepeler waar mogelijk

Een accountant (van een organisatie van openbaar belang) heeft als primaire taak te fungeren als vertrouwenspersoon van het maatschappelijk verkeer. Wanneer de perceptie ontstaat dat hij die rol niet zou kunnen vervullen omdat zijn onafhankelijkheid niet gewaarborgd lijkt, dan moet er iets veranderen. Ik pleit voor een vergaande herstructurering van de regelgeving en de invoering van een beoordelingsverklaring in het mkb.

Op dit moment wordt op diverse manieren en podia gediscussieerd over de rol van de accountant en het functioneren van het accountantsberoep. Het maatschappelijk vertrouwen in de goedkeurende verklaring van de accountant is afgenomen en er worden vraagtekens gezet bij zijn onafhankelijkheid. 

Ik ben van mening dat we een groot deel van de vraagtekens wegnemen als we het audit only principe invoeren bij beursfondsen, organisaties van openbaar belang en overige grote ondernemingen. In dit segment gaan jaarrekeningcontroles niet langer samen met additionele dienstverlening. Hoe hoog de zogenaamde Chinese muren ook zijn, in ieder geval in de ogen van de samenleving vormt de combinatie van diensten een potentiële bedreiging voor de onafhankelijkheid van de accountant. Dat moeten we als beroepsgroep niet langer willen. 

In dit kader is het wel goed te realiseren dat ons land ongeveer 850.000 ondernemingen telt, waarvan zo'n 1 procent tot bovenstaande groep behoort. De andere 99 procent van midden-, klein- en / of familiebedrijven hebben een totaal andere rol in de samenleving. Ze zijn niet via de openbare kapitaalmarkt gefinancierd, kennen andere risico's en hebben een beperkte groep van belanghebbenden. Daarmee is ook de noodzaak tot controle bij deze ondernemingen beperkt. Ook omdat die beperkte kring van belanghebbenden (bankier, leveranciers en werknemers) doorgaans via aanvullende kanalen financiële informatie van de bedrijfsleiding krijgt. 

Tegelijkertijd is de behoefte binnen deze ondernemingen aan een adviseur die de ondernemer of het directielid op meerdere fronten van advies kan dienen, groot. Niet alleen financieel, maar ook op het gebied van belastingwetgeving, personeelsbeleid of strategiebepaling. Een gemiddeld directeur - groot aandeelhouder bij een familiebedrijf zal geen middelen kunnen vrijmaken om voor al deze gebieden aparte adviseurs aan te trekken. 

De voorstellen zoals deze nu door de Nederlandse en Europese politiek zijn gedaan om het accountantsberoep te hervormen, houden geen rekening met de verschillende behoeftes en belangen van Nederlandse ondernemingen, zoals hierboven geschetst. Terwijl juist voorkomen moet worden dat regelgeving die primair bedoeld is voor het grootbedrijf, voor onnodige lastenverzwaring zorgt bij de rest van ondernemend Nederland, waardoor de toch al kwakkelende economie nog verder stagneert. 

Ik pleit daarom voor een vergaande herstructurering van de regelgeving. Schaf, net zoals bij het kleinbedrijf, de wettelijke verplichting om de jaarrekening te laten controleren voor middelgrote bedrijven af. Om tegemoet te komen aan de behoefte aan een bepaalde mate van zekerheid voor de belanghebbenden bij deze ondernemingen, stel ik de verplichte ‘jaarrekeningbeoordeling' voor. Deze beoordelingsopdracht mondt uit in een conclusie van de accountant dat hij niets heeft geconstateerd dat het getrouwe beeld van de jaarrekening in twijfel trekt. Zie het als een light versie van de controle-opdracht. 

De hervormingsvoorstellen voor het accountantsberoep zijn talrijk en lopen uiteen. Eén ding is duidelijk: we moeten datgene doen wat nodig is om het vertrouwen in de controlerend accountant van het grootbedrijf en OOB's terug te winnen. En laten we er tegelijkertijd ook voor zorgen dat de accountant in het mkb kan blijven voldoen aan datgene wat daar van hem gevraagd en verwacht wordt. 

Reinder Brummelman 

Voorzitter Raad van Bestuur BDO