Nieuws 18 januari 2011

AFM: minder mededelingen en informatieverzoeken maar meer aanbevelingen bij toezicht financiële verslaggeving in 2010

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft in 2010 tien procent meer onderzoeken naar de financiële verslaggeving van beursgenoteerde ondernemingen afgerond.

De toezichthouder heeft minder verzoeken om nadere toelichting gedaan dan in 2009. Ook wees de AFM ondernemingen minder vaak via een 'mededeling' op tekortkomingen in de financiële verslaggeving. Zij deed meer aanbevelingen dan een jaar eerder. 

Dat blijkt uit het verslag van de activiteiten op het gebied van het toezicht op de financiële verslaggeving in 2010 dat de AFM heeft gepubliceerd. De belangrijkste aandachtspunten die uit het toezicht naar voren zijn gekomen, zijn al op 2 november 2010 naar buiten gebracht, om beursgenoteerde ondernemingen de gelegenheid te geven deze bevindingen mee te nemen bij het opstellen van hun financiële verslaggeving over het kalenderjaar 2010. In vergelijking met voorgaande activiteitenverslagen wordt in dit rapport beknopt aandacht besteed aan de bevindingen uit het toezicht. 

De AFM heeft het afgelopen jaar naar aanleiding van suggesties uit de markt op een aantal punten minder formeel geopereerd en sneller en directer contact gezocht met ondernemingen. Ook heeft de AFM bij een deel van de uit 2009 doorlopende onderzoeken afgezien van het doen van een mededeling. In plaats daarvan zijn afspraken gemaakt over het verwerken van de bevindingen van de AFM in de financiële verslaggeving 2009. Daarnaast is het follow-up onderzoek naar de naleving van mededelingen die de AFM eerder deed informeler aangepakt. Het percentage ondernemingen dat mededelingen over tekortkomingen in de financiële verslaggeving van de AFM heeft opgevolgd is licht gedaald van 75 tot 70 procent. Aan twee van de 21 ondernemingen die informeel zijn benaderd heeft de AFM daarna alsnog een mededeling gedaan. 

De AFM heeft in 2010 42 (2009: 39) volledige onderzoeken afgerond. Het aantal verzoeken om een nadere toelichting is daarbij licht gedaald van 38 in 2009 naar 36 in 2010. Het aantal ondernemingen waaraan een mededeling of aanbeveling is gedaan is eveneens gedaald, van 30 in 2009 naar 26 in 2010.  Deze daling is mede een gevolg van de andere werkwijze  bij de afronding van de uit 2009 daterende onderzoeken. In drie (2009: een) gevallen is de mededeling voorzien van een aanbeveling. 

In twee andere gevallen is afgezien van het doen van een aanbeveling, omdat de handhavingstermijn van zes maanden was verlopen, hoewel de geconstateerde afwijkingen van de verslaggevingsvoorschriften daar wel aanleiding toe gaven. Eén onderneming heeft het verzoek van de AFM om vrijwillig een persbericht uit te brengen, naast zich neer gelegd. Van de andere onderneming is nog niet bekend of zij vrijwillig meewerkt. De verlenging van de handhavingstermijn van zes tot negen maanden maakt het voor de AFM mogelijk ook in deze gevallen daadkrachtig op te treden. Deze wetswijziging is in december 2010 in de Tweede Kamer aangenomen en ligt nu bij de eerste Kamer voor instemming. 

Naar aanleiding van het onderzoeksrapport van Anton R. Valukas betreffende het faillissement van Lehman Brothers, heeft de AFM financiële instellingen gevraagd of zij rond balansdatum repo- of vergelijkbare transacties hebben uitgevoerd, ook als de AFM geen twijfel had over de juiste toepassing van de verslaggevingsvoorschriften. De ontvangen informatie heeft geen aanleiding gegeven om alsnog te twijfelen over de juiste toepassing van de verslaggevingsvoorschriften. In 2011 zal de AFM aandacht besteden aan een ander actueel punt, de verslaggeving en risico's van de blootstelling aan staatsobligaties van landen met een verhoogd kredietrisico. 

Uit het follow-up themaonderzoek halfjaarlijkse financiële verslaggeving 2010 blijkt dat de transparantie voor beleggers ten opzichte van 2009 verder is toegenomen. Vooral de toelichtingen op overnames zijn in 2010 sterk verbeterd. De toelichtingen op het gebied van de risico-identificatie voor de resterende zes maanden kunnen nog verder worden verbeterd. Het halfjaarbericht zou een zelfstandig leesbaar document moeten zijn en daarom lijkt het verwijzen naar de jaarrekening van het afgelopen boekjaar ontoereikend. De reguliere onderzoeken van de halfjaarberichten hebben niet geleid tot een informatie verzoek of een mededeling. 

In 2010 heeft de AFM ook aandacht besteed aan het algemeen verkrijgbaar stellen en het (gelijktijdig) bij de AFM deponeren van de financiële verslaggeving. In 2010 hebben circa 275 ondernemingen de jaarlijkse en halfjaarlijkse financiële verslaggeving bij de AFM gedeponeerd. Circa 150 ondernemingen (aandelenfondsen) hebben in het tweede en vierde kwartaal een tussentijdse verklaring bij de AFM gedeponeerd. Bij de tussentijdse verklaringen van aandelenfondsen loopt het openbaar maken goed. Het gelijktijdig algemeen verkrijgbaar stellen en bij de AFM deponeren van de financiële verslaggeving is vatbaar voor verbetering. Vooral bij de jaarlijkse financiële verslaggeving constateert de AFM dat het deponeren vertraagd geschiedt. De AFM heeft 72 aanwijzingen gegeven aan voornamelijk obligatiefondsen om aan deze verplichtingen te voldoen. In 2011 zal de AFM op dit punt strenger handhaven.