Nieuws 11 januari 2011

Accountants niet aansprakelijk als controlecliënt fraudeert

Ook buiten de staat New York kunnen pensioenfondsen of andere beleggers niet de accountant aansprakelijk stellen als deze een fraude niet heeft ontdekt. Dat blijkt uit een uitspraak van het hooggerechtshof van Delaware. Daardoor staan twee Amerikaanse pensioenfondsen tegenover PricewaterhouseCoopers met lege handen.

Vorig jaar oordeelde het gerechtshof van de staat New York dat PricewaterhouseCoopers en KPMG als controlerend accountant van AIG respectievelijk Refco niet aansprakelijk kunnen worden gesteld voor de schade die (institutionele) beleggers in deze ondernemingen hebben geleden. Die schade is het gevolg van fraude, die de accountants niet hebben opgemerkt. 

Het gerechtshof van New York stoelt zijn uitspraak op twee principes die gelden voor het recht van de staat New York. Volgens het imputation-beginsel wordt de schuld van een misser alleen toegerekend aan de vennootschap, zoals een accountantskantoor, wanneer de medewerkers van de onderneming puur uit eigenbelang hebben opgetreden en in strijd met de belangen van de vennootschap. 

Volgens het in pari delicto-principe kun je geen schadevergoeding eisen bij een derde als je boter op het hoofd hebt. De beleggers van de frauderende onderneming kunnen die schade hooguit verhalen op de vennootschap zelf, want die heeft de schade veroorzaakt. 

In hoger beroep vechten twee pensioenfondsen met AIG-aandelen de beslissing van het gerechtshof New York aan. Volgens hen is dat oordeel alleen bindend onder het recht van New York en geen definitief antwoord voor vergelijkbare zaken in andere staten. 

Het hooggerechtshof van Delaware is het niet met de pensioenfondsen eens en deelt de mening van het gerechtshof New York. 

Het hooggerechtshof van Delaware vindt dat je in dit geval bij de toerekening van schuld moet uitgaan van New Yorks recht. Dat betekent dat de principes die in New York de aansprakelijkheid van de controlerend accountant in de weg staan, onder deze omstandigheden ook buiten New York gelden. Daarbij komt dat het hooggerechtshof in Delaware vindt dat het de beslissing van het gerechtshof New York moet volgen, omdat die een beslissend antwoord heeft gegeven over de kwestie. 

De 'opinie' van het hooggerechtshof Delaware is al even omstreden als de beslissing van het gerechtshof New York. De vrees bestaat dat accountants nu feitelijk immuun zijn voor claims van gedupeerde beleggers.

Het wachten is nu op het allerlaatste woord van het Amerikaanse hooggerechtshof.