Nieuws 08 juli 2010

Ernst & Young publiceert White Paper over rol accountant

Ernst & Young heeft vandaag een White Paper gepubliceerd met voorstellen hoe de accountant tegemoet kan komen aan de maatschappelijke wens tot betere verspreiding en benutting van zijn kennis.

Met dit rapport, getiteld ‘Betere communicatie door de externe accountant: meer waarde ontsluiten voor maatschappelijk verkeer en cliënt', zegt het kantoor een bijdrage te willen leveren aan het maatschappelijke debat over de rol van de accountant.

De White Paper zal daartoe worden voorgelegd aan bestuurders, commissarissen, beleggers en relevante politieke en overige organisaties. Het document is tot stand gekomen op basis van gesprekken met vooraanstaande bestuurders, commissarissen, beleggers en toezichthouders in Nederland.

Ernst & Young presenteert zijn voorstellen in de vorm van een ‘drietrapsraket'.

De eerste trap omvat de niet openbare communicatie van de accountant met zijn cliënt, met name de raad van commissarissen en het audit comité. Ernst & Young stelt voor om die communicatie frequenter te maken en een bredere scope te geven en hierover meer in dialoog te gaan met de raad van commissarissen. De accountant zou zijn opdrachtgever niet alleen 'harde" informatie moeten geven die verband houdt met de controle van de jaarrekening ("het professioneel oordeel"), maar ook "zachte" informatie over zaken als risicomanagement, governance en integriteitcultuur ("de mening van een professional"). Daarmee kunnen commissarissen hun toezichthoudende rol nog beter vervullen. Dit vereist een gedragsverandering in het accountantsberoep.

Trap twee betreft het voorstel om, net zoals het bestuur van een onderneming in de jaarrekening en het jaarverslag bepaalde informatie openbaar maakt, ook de raad van commissarissen de taak te geven om meer en vooral ook meer relevante informatie te verschaffen over de uitkomsten van zijn toezichthoudende taak. Daarmee zou de raad van commissarissen tegemoet komen aan een breed gevoelde wens in het maatschappelijk verkeer. De accountant toetst in deze tweede trap of deze informatie van de raad van commissarissen niet strijdig is met zijn eigen bevindingen. Zo draagt de accountant - op een indirecte manier - bij aan betere informatieverschaffing door de onderneming aan het maatschappelijk verkeer. De voorstellen in deze tweede trap vragen om een debat met onder meer bestuurders, commissarissen en de Monitoring Commissie Corporate Governance. Voor implementatie is nieuwe regelgeving nodig, bijvoorbeeld een aanpassing van de Corporate Governance Code.

De derde trap behelst de directe communicatie door de accountant met het maatschappelijk verkeer. Ernst & Young vindt dat de accountant meer gebruik moet maken van de toelichtende paragraaf in zijn verklaring bij de jaarrekening.
Ook ondersteunt het kantoor het NIVRA-initiatief ‘Kennis delen' waarbij accountants in de vorm van een zogenaamde ‘collectieve management letter' informatie over een branche delen met het maatschappelijk verkeer.

Verder bepleit het kantoor in de paper een "open en proactieve communicatie tussen accountants en toezichthouders", zodat (riskante) ontwikkelingen eerder kunnen worden onderkend. Uiteraard betreft dit vertrouwelijke informatie waarbij de toezichthouder bepaalt wat hij openbaar maakt.

"Dit is de geboorte, de White Paper bevat geen details, het is bedoeld als de aanzet tot verdere discussie over verbetering:", licht bestuursvoorzitter Pieter Jongstra van Ernst & Young toe. "Als je verbetering wilt, moet je met een standpunt komen en dat doen we bij deze. De volgende stap is nu het gesprek aangaan met de beroepsorganisaties, cliënten, de politiek et cetera. Uiteindelijk moet dat leiden tot betere regelgeving en betere communicatie."

In die regelgeving zou onder meer een onderscheid moeten worden vastgelegd tussen een "professioneel oordeel" en een "oordeel van de professional", licht E&Y-bestuurslid Giljam Aarnink toe. Die duidelijkheid zou het makkelijker maken voor de accountant om bij gelegenheid ‘open' te spreken met de commissarissen, toezichthouder of het maatschappelijk verkeer. Bijvoorbeeld over bepaalde risico's.

Op de vraag of dat ‘spreken' in veel gevallen niet meer een kwestie is van simpelweg ‘doen' dan van regelgeving, antwoordt Aarnink: "Natuurlijk zouden accountants zich nu ook al pro-actiever kunnen uiten. Accountants willen graag van zich laten horen. Soms zijn er inderdaad geen formele belemmeringen, maar accountants zitten vaak gevangen tussen enerzijds regelgeving en anderzijds gebruiken. Het kan beter. Vanuit het NIVRA zouden we in dat kader bijvoorbeeld graag een praktijkhandreiking willen zien."