Nieuws 18 juni 2010

Nieuwe norm biedt getrouwer winstbeeld van ondernemingen

Een nieuwe norm voor de verwerking van winstbelasting in de gepubliceerde jaarrekening biedt een getrouwer beeld van de winst en het vermogen van ondernemingen. Gebruikers - zoals aandeelhouders, banken en analisten - kunnen de financiële positie van de onderneming zo beter uit de jaarrekening aflezen. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van bedrijfseconoom en registeraccountant Peter Epe.

De voorgestelde norm is één van zijn belangrijkste onderzoeksbevindingen.

Ondernemingen moeten in de jaarrekening hun winstbelastingposities waarderen. Zo kunnen in het verleden relatief teveel betaalde belasting (door Epe Vervroegde belastingen genoemd) en in het verleden geleden fiscale verliezen (door Epe Rechten op voorwaartse verliescompensatie genoemd) tot grote toekomstige belastingvoordelen leiden.

De regelgevende instanties op het gebied van jaarverslaggeving staan ondernemingen toe zelf de waarde van deze balansposten te bepalen. De ondernemingsleiding bepaalt deze op basis van de fiscale winsten die het in de toekomst verwacht te behalen. Epe stelde vast dat de Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen deze balansposten veel te laag inschatten. Of deze (achteraf gebleken) schattingsfouten bewust (winststuring) of onbewust worden gemaakt is niet duidelijk. Wel is het zo dat winsten die in een bepaald boekjaar thuis horen, worden verschoven naar een ander boekjaar.

Epe toonde ook aan dat deze ondernemingschatting niet betrouwbaar kan worden gemaakt. Bovendien werden de belastingvoordelen in vrijwel alle gevallen volledig genoten. Hij pleit er daarom voor dat de ondernemingen verplicht worden om de vervroegde belastingen en rechten op voorwaartse verliescompensatie volledig in de balans op te nemen. Dit leidt tot een correcter winstbeeld over de jaren. Daarnaast schakelt deze 'harde' norm de subjectiviteit bij het berekenen van de winst grotendeels uit. Dit verkleint de speelruimte om winsten te sturen en zorgt ervoor  dat de informatieve waarde van de winstcijfers voor de gebruikers van de jaarrekening toeneemt.

Peter Epe promoveerde op 14 juni aan de School of Accountancy & Controlling van Nyenrode Business Universiteit.