Nieuws 27 mei 2010

'Gemeenten moeten wennen bij verandering van accountant'

Verschil van mening met de externe accountant komt regelmatig voor, ook bij gemeenten. Hoewel de kwaliteit van de verslaggeving van gemeenten de laatste jaren flink is verbeterd, ontstaat er soms toch discussie over de oplevering van de controledocumentatie of de toepassing van de boekhoudregels.

Dat zegt Arie Elsenaar, partner van Deloitte, met lokaal bestuur in zijn portefeuille. Hij reageert op recente berichten in de media over de controle van jaarrekeningen van Castricum en Leek. In beide gevallen zou de goedkeuring nog niet zijn gegeven. In Leek zou zelfs een dispuut zijn ontstaan over de rekening van de accountant. Volgens lokale media was Deloitte de nieuwe accountant van zowel Castricum als Leek. Op de specifieke gevallen gaat Elsenaar niet in, maar wil wel in algemene zin reageren.

"Het is niet uitzonderlijk dat we jaarrekeningen van gemeenten niet meteen goedkeuren", zegt hij in een interview met Accountant.nl. "Wel is het bijzonder dat dit in de publiciteit komt. Die berichtgeving van de laatste tijd heeft mogelijk te maken met de wisseling van gemeenteraden. Financiën staan onder druk in gemeenten en de nieuwe gemeenteraden willen weten hoe lang hun financiële polsstok is. Dat is pas goed mogelijk als de resultaten over 2009 bekend zijn."

"Het niet tijdig kunnen bespreken van een jaarrekening die is voorzien van een accountantsverklaring kan verschillende oorzaken hebben. De interne planning is niet gehaald of de stukken en onderbouwingen die moeten worden opgeleverd om de controle uit te voeren zijn niet gereed of volledig. Dat laatste komt soms voor bij de wisseling van accountant."

"Aan een wisseling van accountant ligt een offerteprocedure ten grondslag. Daarin worden afspraken gemaakt over de oplevering van controledocumentatie", vervolgt Elsenaar. "Het is nu eenmaal zo dat de prijs in de offerte is gebaseerd op de wijze waarop de gemeente de stukken aanlevert. Hoe meer de gemeente zelf doet, des te lager kan de prijs voor de controle zijn. Gemeenten letten daar niet altijd op bij de beoordeling van de offertes. Zij gaan dan op oude voet verder. Als ze er dan achterkomen dat de onderbouwing van de posten in de jaarrekening anders moet worden aangeleverd dan voorheen gebeurde, moet er een inhaalslag plaatsvinden. Die kost tijd en geld."

Daarnaast speelt dat gemeenten door de economische crisis in een voor hen onbekende situatie zijn beland, stelt Elsenaar. "Voor het eerst maken ze mee dat bijvoorbeeld grondexploitaties leiden tot verliezen waar in het verleden steeds sprake was van verwachte winsten. Winst boek je pas als die is gerealiseerd, maar verliezen moet je nemen zodra die onafwendbaar zijn. Dit geeft de nodige discussie met gemeenten, omdat je daarvoor een actuele berekening van de complexen moet hebben. Als blijkt dat de boekwaarde hoger ligt dan de marktwaarde, moet je afboeken. Iets afboeken is vervelend."

Desondanks komen de jaarrekeningen van gemeenten altijd op hun pootjes terecht, zo is Elsenaars ervaring. "Nog nooit heb ik meegemaakt dat we er niet uitkomen met een gemeente. Tenslotte moet de jaarrekening toch tijdig worden ingeleverd bij de provincie en tot nu toe lukt dat altijd."

 De kwaliteit van de verslaggeving door gemeenten is de afgelopen jaren behoorlijk gestegen, constateert Elsenaar. "De invoering van het Besluit Begroting en Verantwoording alsmede de rechtmatigheidscontrole in 2004 zijn daar debet aan. Dat was wennen voor gemeenten, maar nu is die overal gemeengoed."