Nieuws 29 maart 2010

Aandelenbezit Amerikaanse congresleden beïnvloedde reddingsplan financiële sector

Amerikaanse congresleden stemden na de subprime hypotheekcrisis eerder voor een 'bailout' van een financiële instelling als ze zelf aandelen in die betreffende instelling hadden. Dat politici aandelen in de financiële sector hadden, was bovendien van invloed op hoeveel geld die instellingen zouden krijgen en hoe snel. Dat concluderen professor Laurence van Lent van de Universiteit van Tilburg en Ahmed Tahoun van de Manchester Business School.

Zij komen tot deze conclusies na een analyse van 555 beursgenoteerde ondernemingen in de financiële sector, waarvan er 295 overheidssteun ontvingen op grond van het Troubled Asset Relief Program (TARP).

Lobbyen is zonder twijfel een belangrijk instrument voor wie in de politiek invloed wil uitoefenen. In de Verenigde Staten spelen daarnaast ook campagnedonaties een rol. Wat tot dusverre echter grotendeels onopgemerkt is gebleven, is dat politici vaak beleggers zijn. Ze hebben een deel van hun vermogen belegd in bedrijven die voor hun financiële prestatie afhankelijk zijn van de wetgevende invloed en het toezicht van deze politici.

Hoogleraar Economie Laurence van Lent en zijn collega Ahmed Tahoun hebben voor het eerst systematisch aangetoond dat het bezit van aandelen een grote rol speelt bij de wetgevende en toezichthoudende activiteiten van Amerikaanse politici. Zij tonen het verband aan tussen aandelenbezit en het aantal leden van het Huis van Afgevaardigden dat op 29 september 2008 voor het reddingsplan H.R. 3997 stemde en op 3 oktober voor het aangepaste plan H.R. 1424.

Aandelenbezit in de financiële sector verhoogde de kans dat politici vóór de reddingsplannen stemden van 41 procent naar 58 procent in de eerste stemming. Voor de tweede stemming is het effect van aandelenbezit eveneens beduidend: een verhoging van 55 procent naar 69 procent.

Omdat zij toezicht houden op de implementatie van het Troubled Asset Relief Program van het ministerie van financiën, kunnen Amerikaanse Congrescommissies met zeggenschap over de financiële sector ook de uitkomst van het regelgevende proces beïnvloeden. De onderzoekers toonden aan dat er eveneens een verband bestaat tussen het bezit van aandelen van leden van deze commissies en de besluitvorming over financiële steun betreffende de hoeveelheid steun en het tijdstip. Dit effect blijkt grotendeels te kunnen worden toegeschreven aan de machtigste leden van deze commissies, zoals de voorzitters en ranking members.

In de Verenigde Staten zijn politici verplicht details over hun persoonlijk vermogen openbaar te maken. De onderzoekers pleiten ervoor om ook in Nederland en Europa duidelijkheid te verschaffen over de beleggingen en andere financiële belangen van volksvertegenwoordigers.