Nieuws 26 november 2010

Kanttekeningen commissarissen over grotere rol bij accountantscontrole

Een sterkere rol van commissarissen bij de accountantscontrole is volgens velen een logische en goede stap om de professioneel-kritische houding van de controlerend accountant te borgen. Maar sommigen zetten kanttekeningen bij de werkbaarheid in de praktijk.

In het onlangs gepresenteerde Plan van Aanpak bepleit het NIVRA zo'n krachtiger invulling van de rol van commissarissen als hun opdrachtgever.

Anderen hielden afgelopen maanden soortgelijke pleidooien, zoals hoogleraar accounting Jan Bouwens. Een grotere rol van de toezichthoudende commissarissen zou de professioneel-kritische houding van de accountant beter borgen. Nu is  in de praktijk de cfo meestal het eerste aanspreekpunt voor de accountant.

In een 'rondje langs de velden' in het volgende week verschijnende decembernummer van 'de Accountant' plaatsen sommige betrokkenen echter kanttekeningen bij de mogelijkheden in de praktijk.

Kees Cools, deeltijdhoogleraar ondernemingsfinanciering aan de Rijksuniversiteit van Groningen en partner bij management consultantskantoor Booz & Company: "De cfo weet en ziet alles. De commissarissen en het audit committee zijn uiteindelijk toch parttimers. Niemand, inclusief de externe accountant, kan om de cfo heen. Dat verklaart veel van de huidige, deels onvermijdelijke situatie."

Volgens Cools liggen de belangen van bestuur en commissarissen ook "vaker dan je denkt" op één lijn. "Grote issues gaan veelal over waarderingen en voorzieningen. Als er in het verleden een slechte overname is gedaan en de discussie gaat over de omvang van een impairment, dan heeft de cfo een prikkel om die zo beperkt mogelijk te laten lijken. Maar de raad van commissarissen ook, want die heeft die overname ooit zelf goedgekeurd."

Jaap Koelewijn, deeltijdhoogleraar corporate finance aan universiteit Nyenrode en zelf commissaris bij twee kleinere ondernemingen, vreest dat het probleem niet simpel is op te lossen. "Om die rol als opdrachtgever van de accountant waar te maken moeten commissarissen meer aan eigen oordeelsvorming doen. Maar daarin moeten ze dan wel veel meer tijd investeren dan nu. En misschien wel meer tijd dan je van een commissaris mag verwachten, gegeven zijn beloning."

Kees Storm, oud-bestuursvoorzitter van Aegon en nu beroepscommissaris bij zes ondernemingen ziet ‘het probleem' eigenlijk niet zo. "Als een accountant - en ik ben er van huis uit zelf ook een - door een bestuur onder druk wordt gezet, dat komt het gewoon aan op zijn rechte rug."

Bouwens vindt de tegenwerpingen niet overtuigend. Over het door Cools en Koelewijn genoemde ‘tijdgebrek' zegt hij: "De verantwoordelijkheid van commissarissen is toezicht te houden. Als het niet lukt om in een bepaalde tijd een adequaat beeld te krijgen van wat er in de onderneming omgaat, dan moeten ze die tijd - en desnoods ook de daarbij horende vergoeding - opeisen."

In het artikel reageren ook werkgeversorganisatie VNO-NCW, de Nederlandse vereniging van Commissarissen en Directeuren, de Vereniging van Effectenbezitters en Eumedion.