Nieuws 04 oktober 2010

'Departementaal accountant hartpatiënt na fraudemelding'

Een interne accountant die onlangs met een collega-accountant melding maakte van een "fraude" van 600 miljoen euro op de jaarrekening van "één van de departementen" kampt nu met zware hartklachten. Dat zeggen bestuursleden van de Expertgroep Klokkenluiders.

Op een bijeenkomst van de Nederlandse afdeling van de Association of Certified Fraud Examiners vertelde bestuurslid Gerrit de Wit van de expertgroep dat deze fraude "ooit naar buiten" komt. Volgens collega-bestuurslid Henk Laarman hebben de twee departementale accountants de misstanden eerst intern gemeld en daarna een gesprek gevoerd met enkele kamerleden.

Nadat de Kamerleden de verantwoordelijke minister hierop hadden aangesproken, heeft deze volgens Laarman gezorgd voor een dekking van het bedrag. De accountants, van wie eentje nu hartproblemen heeft, worden begeleid door de expertgroep.

Op de bijeenkomst die 30 september 2010 werd gehouden, maakten Gerrit de Wit en Paul van Buitenen weer eens duidelijk dat de overheid profiteert van klokkenluiders, maar deze niet beschermt.

De enige die is ontslagen wegens de Schiedammer Parkmoord is de politiepsycholoog die de zaak destijds aankaartte in de pers, memoreerde De Wit. Zelf werd De Wit als klokkenluider ontslagen bij de VROM-inspectie.

Gerrit de Wit: "Bij misstanden kijkt 99 procent van de mensen weg. De ene procent die dat niet doet moet worden beschermd." De huidige klokkenluidersregeling voor de rijksoverheid bestaat echter uit gedragsregels in plaats van beschermende waarborgen. "Die regeling en de Commissie Integriteit Overheid zijn een wassen neus."

Uit een evaluatieonderzoek dat de Universiteit Utrecht heeft uitgevoerd, blijkt onder meer dat die commissie tussen 2002 en 2007 slechts tien van de 43 meldingen in behandeling heeft genomen. In 2008 was over zeven van die meldingen advies uitgebracht. Maar geen van de adviezen heeft geleid tot het constateren van een misstand. Onder meer omdat de commissie het begrip misstand nogal eng opvat.

De expertgroep is voor een krachtig instituut dat de klokkenluider daadwerkelijk beschermt, zoals die in de Verenigde Staten en Engeland bestaan.

De mogelijkheid misstanden anoniem te melden, biedt ook bescherming. In de praktijk blijkt het mogelijk de ernst van de meldingen te onderzoeken terwijl de anonimiteit van de melders gewaarborgd wordt.

In de private sector hebben veel beursvennootschappen een interne meldingsregeling voor vermeende misstanden. De bedoeling van die regeling is misstanden tijdig te signaleren, zodat de melder niet als klokkenluider naar buiten hoeft. Iemand is eigenlijk pas klokkenluider als deze intern nul op het rekest krijgt en in arrenmoede naar buiten gaat.

EU-klokkenluider Paul van Buitenen: "Ik ken geen enkele echte klokkenluider die nog fysiek of financieel gezond is. Ze hebben ook bijna allemaal schade opgelopen in hun huwelijk. De klokkenluider bedreigt de status quo en moet daarom vernietigd worden. In Nederland worden criminele informanten beter beschermd."