Nieuws 27 oktober 2010

De Jager beperkt aansprakelijkheid DNB en AFM

Minister De Jager van Financiën wil de aansprakelijkheid van de financiële toezichthouders zo snel mogelijk beperken. Daarvoor bespreekt hij verschillende opties met de minister van Veiligheid en Justitie.

Dat schrijft de minister in de brief die hij onlangs aan de Tweede Kamer stuurde over zijn wetgevingsvoornemens op het gebied van de financiële markten. In augustus gaf de minister al aan dat hij de beperking van aansprakelijkheid wenselijk vindt omdat die kan bijdragen aan meer openlijk kritisch toezicht.

DNB zette onlangs in zijn wetgevingsbrief de beperkte aansprakelijkheid op haar wensenlijstje. Daarin wijst DNB erop dat in veel Europese landen de mogelijkheid om financiële toezichthouders aansprakelijk te stellen is ingeperkt. Volgens de centrale bank kan zij niet de gevraagde openheid en transparantie betrachten als juridische claims dreigen.

DNB is niet onder de indruk van het argument dat de burgerlijke rechter toezichthouders nauwelijks heeft veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding en de kans op toewijzing van een claim gering is. Want als de bestuursrechter een besluit van de toezichthouder vernietigt staat vast dat zij onrechtmatig heeft gehandeld. En mocht de rechter een claim toewijzen dan gaat het 'om buitengewoon grote bedragen die uiteindelijk voor rekening komen van de belastingbetaler'.

Volgens de AFM trekken de Nederlandse toezichthouders claims aan als de aansprakelijkheid in het buitenland wel gelimiteerd is en hier niet. In het buitenland is de aansprakelijkheid beperkt tot opzettelijke fouten of grove nalatigheid. Ook de AFM is dus voor beperking en memoreert dat de Commissie-De Wit hiervoor ook pleit.

De Commissie-Scheltema, die de ondergang van DSB onderzocht, concludeerde (op pagina 241-242 van haar rapport) dat DNB te bang is voor claims. Als er goede argumenten bestaan voor het aanwijzen van een stille curator hoeft men "niet al te bevreesd te zijn voor aansprakelijkheid jegens de onder toezicht staande bank". Bovendien: "Indien men in het verleden fouten heeft gemaakt, behoort dat voor een overheidsorgaan geen reden te zijn in het heden wederom onjuist te handelen alleen om te vermijden dat de eerdere fout beter zichtbaar wordt en een aansprakelijkheidsrisico wordt gelopen."

Aansprakelijksheidsexpert Cees van Dam vindt na een analyse van de Nederlandse rechtspraak en van de aansprakelijkheidsregimes in het buitenland dat het 'nuttig noch wenselijk' is de aansprakelijkheid voor falend toezicht te beperken.