Nieuws 15 oktober 2010

‘Accountancy moet vraagstukken over kwaliteit zelf oplossen’

Als de accountancy het initiatief over de hervorming van de accountancy niet naar zich toetrekt, dreigt het vak in een neergaande spiraal te geraken. Europa zal de wettelijke controle dermate reguleren dat de speelruimte voor accountants zo goed als nihil wordt. Dat stelt bestuursvoorzitter Jeremy Newman van BDO International.

Hij reageert daarmee op de 'green paper' van de Europese Commissie over verbetering van de accountancy. In dit openbare discussiestuk zijn diverse onderwerpen ter overweging gegeven, zoals toezicht, concentratie, internationalisering. De Europese Commissie wil naar aanleiding van deze green paper de inbreng meenemen vanuit de accountancy.

Vanuit de accountancy zijn al kritische kanttekeningen geplaatst, vooral vanwege de suggestie om de combinatie van controle en advies te gaan verbieden. Ook de suggestie van gedwongen splitsing van grote kantoren valt slecht.

Jeremy Newman is echter blij met de green paper, vooral omdat de Europese Commissie zo veel aspecten van de accountancy ter discussie stelt. "Dat is nodig, want we staan voor vragen waarvoor geen simpele antwoorden zijn, anders hadden we die al gevonden. Tot nu toe is in afzonderlijke lidstaten veel onderzoek gedaan naar kwaliteit van de accountancy, maar die bestreken nooit de volle breedte van het vakgebied. Dat is echter wel nodig, want als je structurele verbeteringen wil, moet je naar het geheel kijken in plaats van de losse delen."

Newman stelt dat de opgeworpen vraagstukken door de accountancy zelf moeten worden beantwoord. "Het belang daarvan gaat uit boven dat van de individuele kantoren. Als wij niet zelf met antwoorden en voorstellen komen, is er een reële kans dat de politiek met aanvullende regelgeving zal komen. Nu al zijn er veel regels ingevoerd. Als dat nog meer wordt, kan de accountancy verworden tot bureaucratie. Welk talent wil hier dan nog werken?"

Europees toezicht
In het opperen van mogelijke veranderingen is Newman terughoudend. "Er staan geen voorstellen in de green paper, maar dat hoeft ook niet. We moeten ergens beginnen, en dat is bij het ter discussie stellen van veel zaken. Een van de ideeën die mij aanspreken is Europees toezicht, dat is beter dan toezicht op nationaal niveau. Natuurlijk moeten we nog zien hoe het uitwerkt, maar centralisatie van het toezicht kan efficiënter, transparanter en goedkoper uitvallen dan afzonderlijk toezicht in elke lidstaat."

Niet alle thema's die de Europese Commissie aansnijdt zijn voor Newman even zwaar. Neem de onafhankelijkheid van de accountant, die is volgens hem niet in het geding. "Maar dat is een kwestie van perceptie. Als het gevoelen bij de buitenwereld is dat dit een issue is, dan is het een issue."

Geen opsplitsing big four
Een groter vraagstuk is wat Newman betreft de concentratie van de accountancy in grote kantoren. "Dat is een heus probleem in alle lidstaten. En als het nog niet zo'n groot probleem is in een lidstaat, dan wordt het dat op termijn vanzelf. Niet dat ik de big four wil splitsen, dat brengt meer problemen dan oplossingen. Stel je voor dat je die gaat splitsen, hoe met je al die internationale klanten dan verdelen? Dat kan niet zonder veel waarde te vernietigen. Nog nooit waren auditmodellen zo complex en global als nu."

"De big four zijn stuk voor stuk goede kantoren die prima kwaliteit leveren. Maar het probleem is dat ze door hun omvang steeds meer markt naar zich toetrekken. Daarmee trekken ze ook steeds meer talent aan, dat elders niet inzetbaar is. Dat is een vicieuze cirkel, want voor grote klanten is er buiten de grote kantoren steeds minder alternatief."

Geen verplichte rotatie
Om die reden spreekt Newman zich uit tegen de gedachte van verplichte rotatie van kantoren bij klanten. "In Italië is dat nu reeds verplicht. Wat je daarbij ziet is dat klanten altijd uitkomen bij een van de big four en daar nooit meer vandaan gaan. Dit werkt juist concentratie in de hand, met alle risico's van de grote afhankelijkheid van dien."

Een oplossing voor de concentratie heeft hij echter niet, daarvoor verwijst hij naar het debat over de kwaliteit van de controle dat nog gevoerd moet worden. Wat Newman mist in de green paper is het uitgesproken commitment van de Europese Commissie met de controlestandaarden die er nu zijn. "Ik had gehoopt dat de Europese Commissie zich daar achter zou scharen. Het zou als een steun in de rug hebben gevoeld voor de hoge kwaliteitsnormen die we hanteren. Maar daarover heb ik helaas geen woord gelezen."