Aandeel advies in accountantshonorarium verschilt van nul tot vijftig procent
Bij een derde van de AEX- en AMX-fondsen bestaat het accountantshonorarium voor dertig procent of meer uit advieskosten. Bij ruim de helft is het minder dan twintig procent. Het precieze beeld wordt echter belemmerd door uiteenlopende interpretaties van de rapportageverplichting. Slechts zestien van de 44 onderzochte bedrijven rapporteren zoals het NIVRA heeft aanbevolen.
Dat blijkt uit een onderzoek in het eind deze week te verschijnen oktobernummer van 'de Accountant'. Vanaf boekjaar 2008 moeten ondernemingen in de toelichting bij de jaarrekening het accountantshonorarium vermelden, uitgesplitst naar controle- en adviesdiensten.
Deze nieuwe verplichting, vervat in de Europese Achtste richtlijn, is ingevoerd naar aanleiding van de boekhoudschandalen begin deze eeuw. Een scheve verhouding tussen controle- en adviesdiensten kan de onafhankelijkheid van de accountant onder druk zetten, is de gedachte.
Bij veertien van de 44 onderzochte Nederlandse beursfondsen bestaat de accountantsrekening voor dertig procent of meer uit advieskosten. Daaronder zijn bedrijven als Heineken, Reed Elsevier en Wolters Kluwer.
Bij drie bedrijven is de vergoeding voor adviesdiensten ongeveer even groot als die voor de controle en aan controle verwante opdrachten: buizenproducent Wavin, chemieconcern DSM en navigatieproducent TomTom.
Opvallend is dat in drie gevallen geen enkele informatie over de adviesdiensten beschikbaar is, bijvoorbeeld bij Aegon. Onder het kopje 'Audit remuneration' vinden we daar alleen de audit- en auditgerelateerde kosten, zonder verdere toelichting.
Uit de inventarisatie van de 44 jaarverslagen blijkt dat er nogal wat verschillen optreden in de mate van duidelijkheid die wordt geboden. Naar aanleiding van al eerder gebleken verschillen in interpretatie van de wettelijke voorschriften heeft het NIVRA in februari 2009 in een NIVRA-wijzer ('Vermelding accountantshonoria in de jaarrekening') een voorkeur uitgesproken voor de rapportagewijze, rekening houdend met zowel de letterlijke interpretatie van de Nederlandse wet als de bedoeling van de Achtste Richtlijn.
Van de 44 Nederlandse vennootschappen vermelden er slechts zestien de accountantskosten op de door het NIVRA aanbevolen wijze.