Nieuws 07 augustus 2009

Hans Nieuwlands (IIA): 'Ik verwacht wereldwijd stelling tegen Rentokils besluit'

Door zowel de interne als de externe financiële controle uit te besteden aan KPMG, heeft de Britse multinational Rentokil een belangrijk veiligheidsmechanisme buiten werking gesteld. Dat zegt Hans Nieuwlands, directeur van IIA Nederland, de koepelorganisatie van internal auditors. "Ik verwacht dat hier wereldwijd stelling tegen zal worden genomen."

Nieuwlands reageert op de berichtgeving over het uitbesteden door Rentokil van zowel de interne als de externe controle aan hetzelfde accountantskantoor. Hiermee bespaart de Britse multinational een derde van de kosten voor financiële controle. "Deze beslissing van Rentokil is opmerkelijk. In het algemeen verdient het de voorkeur dat beursgenoteerde ondernemingen een eigen internal audit functie hebben. De recent gewijzigde Nederlands Corporate Governance Code meldt dit ook als een best practice." 

"Sommige bedrijven geven er de voorkeur aan om de internal audit functie geheel of gedeeltelijk uit te besteden. Daarbij wordt de internal audit functie ingevuld door een ander dan de externe accountant. Dit was tot voor kort ook zo bij Rentokil: PwC deed de externe controle en Deloitte de interne controle." 

Door deze splitsing tussen interne en externe controle op te heffen, verdwijnt de zogenaamde third line of defense, betoogt Nieuwlands. "De eerste veiligheidslinie wordt gevormd door het management, de tweede door  assurance-functies, zoals risk management, compliance en verbijzonderde interne controlefuncties." 

"Internal audit stelt als third line of defense onafhankelijk en objectief vast of de eerste twee verdedigingslinies werken. Daarmee vormt internal audit een cruciale rol in de governance van de organisatie, waarop de externe accountant steunt. Wanneer een externe accountant ook de rol van interne audit op zich neemt, ontstaat er dus een zelftoetsing. Die brengt de objectiviteit van de externe accountant in gevaar." 

Nieuwlands wijst erop dat de Amerikaanse beurstoezichthouder SEC expliciet heeft verboden dat interne en externe controle bij dezelfde leverancier zijn ondergebracht. "In Engeland is dat zo ver ik weet wel toegestaan, net als in Nederland. Maar bij Enron en Worldcom was het juist deze verwevenheid tussen interne en externe controle waardoor het mis ging bij deze bedrijven." 

"Wat er nu gebeurt bij Rentokil kun je geen good governance noemen. Dat betekent niet dat KPMG de controle niet goed kan invullen, maar zij zal dan wel een sterk veiligheidsmechanisme moeten inbouwen." 

In Engeland is inmiddels de discussie losgebarsten over de ethiek van Rentokils stap. De autoriteiten volgen de ontwikkelingen op de voet. Net als elders in de wereld, verwacht Nieuwlands. "Een trend kun je dit nog niet noemen, want ik ken geen andere voorbeelden waarbij de interne en externe controle in elkaar zijn geschoven. Ik denk dat over de standpunten snel duidelijkheid zal komen. Hiertegen zal wereldwijd stelling worden genomen, verwacht ik."