Nieuws 14 juli 2009

'Wellink moet aftreden'

Nout Wellink, president van De Nederlandsche Bank moet aftreden, betogen twee onderzoeksjournalisten in Het Financieele Dagblad van 10 juni 2009. Volgens de twee heeft Wellink stelselmatig waarschuwingen genegeerd, inclusief die van DNB zelf. Daarbij verwijzen ze naar een door Accountant.nl gepubliceerde brief van DNB uit 1995.

De twee journalisten, Marcel Metze en Adriaan Meij, wijzen erop dat DNB in die bewuste brief al in 1995 bankdirecties waarschuwde voor de grote risico's van derivaten, maar vervolgens zelf akkoord ging met steeds soepeler regelgeving. 

Marcel Metze is auteur van onder meer 'De Geur van Geld', Adriaan Meij is directeur van AME Research. 

In hun opiniestuk betogen Metze en Meij dat Wellink breed heeft gefaald in zijn kerntaak als toezichthouder. 

Onder meer stellen ze de vraag: "Wie heeft eigenlijk besloten om grote delen van het toezicht op banken - en met name op hun risicobeheer - afhankelijk te maken van die credit rating agencies? Dat waren toch de Wellinks, de presidenten der centrale banken van de G-20 landen? Wisten zij werkelijk niet dat deze bureaus zich laten betalen door de bedrijven die zij beoordelen - en dus verre van onafhankelijk zijn?" 

Wellinks grootste fout betreft volgens hen de erosie van de kapitaaldekking. "De DNB-president is niet de enige die dit heeft laten gebeuren. Hij heeft een heel gezelschap collega's, verzameld in het Basel Comité. Dat heeft decennialang veel te slappe richtlijnen voor het bankentoezicht uitgevaardigd." 

Verder verwijten ze Wellink en veel van zijn collega-centrale bankiers dat zij "tal van signalen en waarschuwingen" hebben genegeerd. In dat verband noemen zij onder meer Yale-hoogleraar Robert Shiller, superbelegger Warren Buffett, voorzitter David Walker van de Amerikaanse Rekenkamer en accountant Jules Muis, auteur van een weblog op Accountant.nl. 

Wellink negeerde zelfs zijn eigen waarschuwingen, betogen ze: "Op internet circuleert een brief uit 1995 (!) waarin Wellinks collega De Swaan (toen directeur bij DNB, later verkast naar ABN Amro) de bankdirecties waarschuwde dat de bovenmatige risico's van financiële derivaten zelfs het voorbestaan van hun instellingen konden bedreigen. Ondanks deze profetische brief werkte Wellink als bankpresident in 1997, 2002 en 2003 juist mee aan invoering van soepeler regels door minister Zalm". 

De auteurs doelen hier op de op 8 april 2009 door Accountant.nl gepubliceerde brief, waarin DNB expliciet stelde ‘degenen die belast zijn met de dagelijkse leiding van de instelling dienen een goed inzicht in de risico's samenhangend met het gebruik van derivaten te hebben' en ‘alle geledingen van de instelling die met derivaten van doen hebben, moeten de voor hen relevante aspecten van de wijze van risicometing kennen en begrijpen'. 

Hun conclusie: "Het excuus dat de kredietcrisis is uitgebroken omdat bankiers zelf hun geavanceerde producten niet meer begrepen, is dus niet valide. Zij hadden die kennis wél moeten hebben. En Wellink had hen daar aan moeten houden."