Nieuws 16 juli 2009

Hans Hoogervorst: 'Accountants hadden meer moeten letten op totaalbeeld'

De complexiteit van de financiële wereld speelde een rol bij het ontstaan van de kredietcrisis, maar de grootste risico's waren makkelijk te zien en haast niemand zag ze. Dat zegt AFM-voorzitter Hans Hoogervorst. Hij heeft begrip voor de gevoelige positie van accountants, maar "accountants zouden misschien meer hebben gezien als ze zich meer op het totale beeld hadden geconcentreerd en minder op de technische details".

De basisoorzaak van de crisis was de te grote schuldenlast van de gehele economie en de onderkapitalisering van de financiële sector in het bijzonder. "In veel delen van de wereld was de gecombineerde schuldenlast van consumenten, bedrijven en de overheid hoger dan ooit tevoren", aldus Hoogervorst donderdag in een lezing tijdens een conferentie van DFK Internationaal (accountants en consultants) over de rol van de accountant tijdens de kredietcrisis. 

"Als percentage van het bruto nationaal product is het schuldniveau sinds de jaren tachtig verdriedubbeld. Daar was enige zorg over, maar lang niet genoeg. Terugblikkend is het duidelijk dat de hele economie een gigantische schuldenpiramide was geworden, die op zeker moment onvermijdelijk moest instorten." 

"Nog verbazingwekkender is dat banken werd toegestaan om schuldenniveaus op te bouwen van 25, dertig of zelfs meer keer zoveel als hun tangible common equity. Wat dachten we? Realiseerde niemand zich dat een daling van twee of drie procent van de asset value van banken al genoeg zou zijn to wipe out their entire equity?"  

"Deze vraag kan worden gesteld aan toezichthouders, maar ook aan de instellingen zelf en aan de auditors", aldus Hoogervorst. "Hadden ze niet aan d bel moeten trekken toen ze zagen dat financiële instellingen overmatig 'ge-leveraged' werden. Waarom hesen ze geen going concern-vlaggen?" 

"Ik besef dat dit extreem tricky is in een sector waar elke rode vlag een bankrun kan veroorzaken. En het moet ook gezegd dat je niet van accountants kunt verwachten dat ze erg eigenwijs zijn als 99 procent van de getrainde economen zich niet bewust was dat de financiële markten op drijfzand waren gebouwd." 

"Maar toch, accountants zouden misschien meer hebben gezien als ze zich meer op het totale beeld hadden geconcentreerd en minder op de technische details." 

"Verder is het zeer aanbevelenswaardig dat accountants en prudentiële toezichthouders in de toekomst hun communicatie intensiveren. Als accountant hun zorgen niet publiekelijk kunnen uiten, zouden ze dat moeten kunnen doen bij de toezichthouders."