Nieuws 29 juli 2009

FCAG: Standaarden werkten niet procyclisch

Verslaggevingsnormen hebben per saldo niet geleid tot overdreven verliesnemingen en hebben de kredietcrisis niet verergerd.

Dat schrijft de Financial Crisis Advisory Group (FCAG) in zijn gisteren verschenen rapportage. 

Wel wordt de standard setters IASB en FASB geadviseerd de grootste prioriteit te geven aan de vereenvoudiging van de standaarden voor de waardering van financiële instrumenten, want de complexiteit daarvan gaat ten koste van transparantie. 

Onder co-voorzitterschap van AFM-bestuursvoorzitter Hans Hoogervorst werd de FCAG eind 2008 ingesteld om de twee standard setters te adviseren over de implicaties van de kredietcrisis voor verslaggevingsstandaarden en voor andere toezichtsvraagstukken. 

Met de constatering dat de standaarden per saldo niet procyclisch hebben gewerkt, hoopt de FCAG het dispuut over de effecten van fair value accounting te beslechten. Kern van de redenatie is dat mogelijke overschatting van verliezen op activa die op marktprijzen moesten worden gewaardeerd, meer dan gecompenseerd werd door onderschatting van verliezen op leningen die op kostprijs in de boeken staan. In omvang overtreffen die leningen vele malen de marked-to-market activa. 

De FCAG roept politici op zich voortaan afzijdig te houden van de inhoud van verslaggevingsstandaarden. Dat doet namelijk afbreuk aan het vertrouwen van het publiek in de onafhankelijkheid van die standaarden en in het financiële systeem in zijn geheel. 

De standard setters wordt geadviseerd vaart te zetten achter de vereenvoudiging van diverse standaarden, in het bijzonder IAS 39 voor de waardering van financiële instrumenten. Die standaard is een product van talloze compromissen die in de loop der jaren zijn gesloten en bevat zo veel complicaties, uitzonderingen en inconsistenties dat ook experts er moeite mee hebben. 

De FCAG breekt ook een lans voor extra inspanningen van zowel politiek als standard setters om de convergentie tussen IFRS en US GAAP niet uit het oog te verliezen. De kredietcrisis heeft alleen maar aangetoond hoe groot de onderlinge verwevenheid en afhankelijkheid is tussen wereldmarkten, maar het perspectief van uniforme verslaggevingsstandaarden is daarvoor onmisbaar. "Een terugkeer naar het tijdperk voorafgaand aan de IASB zou een tragedie zijn", aldus het rapport. 

Overige aanbevelingen van de FCAG: 

• Overkreditering is de kern van de financiële crisis. De solvabiliteitseisen van de toezichthouders hebben niet voldaan en moeten worden bijgesteld.
• Het plotse opdrogen van diverse markten is mede te wijten aan een zwakke structuur van dergelijke over-the-counter markten. Meer transparantie en een steviger infrastructuur voor die markten moet dat in de toekomst voorkomen.
• In de prijsstelling van financiële instrumenten heeft het geschort aan onafhankelijkheid. Die prijsstelling moet compleet apart worden gehouden van verkoop, handel of andere commerciële functies.