Nieuws 22 juni 2009

'Regels alleen veranderen mentaliteit bankiers niet'

Slechts de helft van de bankiers vindt dat regelgeving een positieve bijdrage heeft gehad voor zijn of haar organisatie. Zij zien regelgeving vooral als een noodzakelijk kwaad. Maar een alternatief is er niet.

Dat blijkt uit recent onderzoek van organisatieadviesbureau Seeder de Boer en Universiteit Nyenrode. Onderzoekers ondervroegen financieel directeuren en juridische functionarissen bij zeventien Nederlandse banken en verzekeraars naar de invloed van regelgeving en toezicht op de bancaire organisatie en de veranderingen in het bancaire landschap. 

Regelgeving voor financiële administratie en verslaglegging, zoals IFRS en Sarbanes-Oxley, kunnen rekenen op de meeste waardering. Ook regels tegen misbruik voor criminele doeleinden oogsten instemming. Bankiers zien het als instrumentele regelgeving die geïsoleerd kan worden toegepast. 

Maar de ondervraagden vinden niet dat regelgeving de integriteit van banken wezenlijk heeft beïnvloed. Regelgeving heeft weliswaar een positieve bijdrage geleverd, maar volgens de bankiers niet wezenlijk bijgedragen aan intrinsieke verbeteringen. De reactie luidt overwegend dat bankiers al integer waren. 

Toch blijkt volgens de onderzoekers dat de bankiers hun mentaliteit wel hebben aangepast onder invloed van regels. Zo komt handel met voorkennis nauwelijks meer voor. 

De conclusie uit het rapport is dan ook dat mentaliteitsverandering in de bancaire wereld een lange weg te gaan heeft. Daarbij hoort dat niet alleen de organisaties, maar ook de individuele bestuurders en medewerkers worden gesanctioneerd bij wangedrag. 

Banken proberen volgens de onderzoekers de gevolgen van regelgeving buiten het kernproces te houden door er nieuwe afdelingen of functies voor in het leven te roepen, zoals compliance of transaction monitoring. De kernactiviteiten van banken veranderen nauwelijks onder invloed van regels. 

De onderzoekers adviseren om compliance niet te delegeren naar aparte functies, maar de verantwoordelijkheid hiervoor bij het lijnmanagement te leggen. Er moet erkenning komen voor het feit dat opgelegde regelgeving negatieve consequenties heeft voor de business. Er moet worden bekeken of reeds ingevoerde regelgeving beter onderling kan worden afgestemd in organisaties. 

Ook adviseert het rapport om het effect van regelgeving terug te koppelen naar de banken, vooral als sommige regels negatieve effecten sorteren.