Nieuws 21 april 2009

'Accountantsberoep moet kennis delen'

Onder de titel 'Andere tijden; perspectief op een publieke professie' gaf het NIVRA op 20 april 2009 in Amsterdam de aftrap van haar debatcyclus 2009. Het openingsdebat bracht ruim vijftig prominente leden en vertegenwoordigers van het maatschappelijk verkeer bij elkaar.

NIVRA-voorzitter Jan Helderman riep in zijn openingsspeech het accountantsberoep op om zichzelf nadrukkelijk te laten horen tijdens de debatcyclus: "Ook bestuurders en professionals uit de dagelijkse praktijk mogen en moeten hun visie met anderen delen." 

Helderman sprak daarnaast zijn zorg uit over de thans onder druk staande verslaggevingsregels: "Aanpassing van spelregels moet wel gestoeld worden op een gedegen proces; op discussie, op draagvlak binnen en buiten het beroep. Niet gedreven door de waan van economische omstandigheden of van spraakmakende incidenten." 

Het debat werd gevoerd aan de hand van eerder door prominenten ingediende stellingen over thema's als maatschappelijke verwachtingen, de signaalfunctie, onafhankelijkheid, risicobeheersing en het belang van het debat zelf. 

Veel aandacht ging uit naar de signalerende rol van de accountant. De signalen die de accountant afgeeft blijven veelal binnen de muren van de desbetreffende onderneming. Daardoor lijkt het of de accountant te weinig de vinger op de zere plek legt. 

Het beroep zou meer moeten bijdragen aan het ordelijk functioneren van de markt. Tegelijk is de accountant wel, aldus Jules Muis, "de enige van alle poortwachters die een resultaatverklaring moet afgeven". 

Het NIVRA heeft de ambitie om via het project 'Kennis delen', dat recent van start is gegaan, de kennis van het collectieve beroep beter te benutten. 

In het debat riep KPMG-bestuurder Frans van der Wel op om te komen tot een signaleringsboard, waarin beroepsgenoten en externe deskundigen zitting zouden moeten krijgen om het 'tegengeluid' een nadrukkelijker stem te geven.  

Door toegenomen regeldruk en strenger toezicht is het beroep sterk in verandering. Meer en meer geldt het principe van form over substance: "De accountant gaat pas aan de slag als er ook een checklist is." Er zou meer ruimte moeten zijn voor eigen interpretatie en gevraagd en ongevraagd advies. "Een checklist is vooral bedoeld om het denkproces te stimuleren", aldus Marcel Pheijffer. 

AFM-directeur Steven Maijoor benadrukte de primaire rol van de externe accountant richting het maatschappelijk verkeer. "Bij de schuldvraag rondom de kredietcrisis staat de accountant zeker niet vooraan, maar hij moet nu wel krachtig durven optreden in zijn oordeel over het afgelopen jaar." 

In het juninummer van 'de Accountant' verschijnt een uitgebreider verslag van dit openingsdebat.