Nieuws 02 februari 2009

Arnold Schilder: 'Onmacht, geen schuld'

De rol van De Nederlandsche Bank in de aanloop naar de kredietcrisis is gekenmerkt door onmacht en niet door schuld. Dat zegt Oud-DNB-directeur Arnold Schilder in een interview met NRC Handelsblad van afgelopen zaterdag.

Schilder, die per 1 januari 2009 zijn functie bij De Nederlandsche Bank verruilde voor die van voorzitter van de International Auditing and Assurance Standards Board, blikt in NRC Handelsblad van 31 januari 2009 terug op zijn periode als toezichthouder op onder meer de banken. 

Op de vraag of de miljardenverliezen die ING blijkt te lijden door verkeerde investeringen deels zijn te wijten aan onvoldoende opletten door de toezichthouder, antwoordt hij: "De vraag is met welke analyse we dat gif hadden kunnen constateren. En wanneer? Banken in Amerika werden al jaren geleden door de politiek toe aangezet om 4 procent van hun leningen te verstrekken aan arme mensen, vanuit de gedachte dat zij ook recht op een eigen huis hadden. Die pakketten zijn op een markt gekomen die er niet op berekend was, in een massaliteit en met een snelheid die iedereen verrast heeft." 

Op de vraag van de interviewer of Schilder zelf begreep waar de banken hun geld in staken: "De techniek van het verpakken en verdelen in pakketten met verschillende risicoprofielen was op zichzelf niet moeilijk te begrijpen. Maar de bijwerkingen die ontstonden doordat het verband tussen de kopers van de leningen en de huizenbezitters helemaal verdwenen was, die had ik zo niet voorzien." 

Arthur Docters van Leeuwen, oud-voorzitter van de Autoriteit Financiële Markten, erkende vorig najaar in de aanloop naar de kredietcrisis bepaalde concrete signalen te hebben veronachtzaamd. Alan Greenspan, voormalig voorzitter van het Amerikaanse stelsel van centrale banken (de Fed), heeft zich voor het Amerikaanse Congres verontschuldigd voor zijn jarenlange vertrouwen in zelfregulering van de financiële wereld. 

"Dat was heel moedig van hem", reageert Schilder in het NRC-interview. "Zo zijn centrale bankiers wel. Altijd weer bereid om opnieuw te kijken, zichzelf opnieuw vragen te stellen." 

Maar hij verwacht niet dat De Nederlandsche Bank zich nog ergens voor gaat verontschuldigen. "Waarvoor? Met de wijsheid van nu zou je allerlei beslissingen in het verleden anders genomen hebben. Het punt is dat die wijsheid er toen niet was. Ons is vaak genoeg verweten dat we te streng waren, te somber. In Amerika werd gezegd dat door Bazel II alle innovatie zou stoppen." 

De slotvraag van de krant luidt of Schilder nooit het gevoel heeft dat hij als toezichthouder heeft gefaald. 

"Nee, echt niet. Ik heb de oprechte overtuiging dat ik heb gedaan wat ik kon." 

Ook 'de Accountant' van januari 2009 bevat een interview met Arnold Schilder.