Nieuws 15 december 2009

Ministerie niet achter modernisering rapportage gemeenten

Een aantal gemeenten en provincies is voorstander van een andere manier van verantwoorden over rechtmatigheid. Dit op grond van een experiment van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) waarbij colleges van B&W in plaats van accountants de zogenaamde in control-verklaring afgeven op rechtmatigheid. Het ministerie wil er nog niet aan.

In dit experiment gaven de betrokken accountants alleen nog een verklaring af over de waarheidsgetrouwheid van de in de jaarrekening opgenomen financiële gegevens. In het Besluit Accountantscontrole Provincies en Gemeenten (BAPG) is nu nog vastgelegd dat de externe accountant één verklaring afgeeft met een oordeel over de rechtmatigheid een verklaring over het getrouwe beeld. 

"Het afgeven van twee verschillende oordelen in één accountantsverklaring voor gemeenten en provincies is ingevoerd in 2004", zegt Arie Elsenaar, industry leader lokaal bestuur van Deloitte, dat net als de andere big four kantoren deelnam aan het experiment. "Het zijn twee heel verschillende oordelen. In de ene zeg je dat de jaarcijfers getrouw zijn, in de andere verklaar je dat de baten en lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen." 

"Eigenlijk is de huidige verklaring een gedrocht. Beide oordelen hebben een verschillend karakter. Het praktische probleem is dat onder dit regime rechtmatigheid vaak wordt gezien als een probleem van de accountant, en niet van het gemeentebestuur. Gemeenteraden die vragen stellen over afwijkingen, gaan veelal in debat met de externe accountant in plaats van met het gemeentebestuur." 

Het experiment had als doel om het debat te stimuleren tussen de gemeenteraad en het college van B&W over de financiële informatie. Dit door het gemeentebestuur expliciet verantwoordelijk te maken voor de naleving van de rechtmatigheid. Dit kwam in de experimenten tot uitdrukking in de door het college afgegeven in control statement over rechtmatigheid. 

"Het voordeel hiervan is dat de accountant kon volstaan met de controle op de getrouwheid van het statement", zegt Elsenaar. "Daarmee breng je de zuiverheid terug in de verklaring. In de praktijk verandert er aan het controlewerk van de accountant niets. Nog steeds toetst de externe accountant de rechtmatigheid. Het enige verschil is dat het college zich expliciet verantwoordt en de accountant kan volstaan met een verklaring van getrouwheid". 

Hoewel de betrokken gemeenten de nieuwe werkwijze willen invoeren, is het ministerie nog geen voorstander. 

"Dat begrijp ik wel", zegt Elsenaar. "Als een gemeente niet in control is en dat goed in het in-control statement opschrijft, krijgt die van de accountant toch een goedkeurende getrouwheidsverklaring. Terwijl er wel degelijk iets aan de hand kan zijn. Het risico is dan dat de gemeenteraad de door B&W beschreven omissies niet opmerkt."