'Druk op controllers groot in winstgedreven ondernemingen'
Bij bedrijven waar de corporate governance minder goed is gewaarborgd, kunnen controllers onder druk komen te staan omdat bijdragen aan de winstdoelstellingen worden verwacht. Dat stelt voorzitter Paul Kelder van het Controllers Instituut in een toelichting op de Salary Survey 2009 van het CI. Hij pleit voor nader onderzoek en scherpere bespreking van wel en niet combineerbare rollen.
Uit de vorige week door het Controllers Instituut gepubliceerde Salary Survey 2009 kwam onder andere naar voren dat 31 procent van de ondervraagde controllers noodzakelijke uitgaven soms uitstelt. Het naar voren halen van opbrengsten om zo de bedrijfswinst te kleuren, gebeurt door een kwart van de ondervraagden.
Eén op de vijf ondervraagden koopt extern in om een balanspost te creëren teneinde een betere eindafrekening te kunnen laten zien. Omboekingen doen eveneens twintig procent van de ondervraagden.
"We hebben onze leden een aantal feitelijke vragen voorgelegd", aldus de toelichting van Kelder. "Daaruit kwam niet naar voren dat wat registercontrollers doen per definitie fout is. Maar een aantal zaken die we te horen hebben gekregen, kan en moet beter."
"Controllers hebben twee belangrijke taken. De eerste is dat zij tijdig zorgen voor integere informatie. Daarnaast hebben zij een adviserende rol naar directies toe als businesspartner. Soms zijn deze taken lastig te combineren"
"In organisaties waar de druk op de targets voorop staat, is ook de druk op de controller groter", aldus Kelder. "Zeker als de controller dicht tegen het lijnmanagement opereert. Waar de controller opereert in een aparte afdeling finance en accounting, komt dit soort zaken niet tot nauwelijks voor."
"Hier moeten we nader onderzoek naar doen. Bijvoorbeeld naar de vraag vanuit welke organisatorische lijn de controller opereert. Ik verwacht ook dat de druk van controllers bij een aantal niet-beursgenoteerde bedrijven wel eens groter kan zijn dan bij beursfondsen. Bij niet-beursgenoteerde bedrijven gelden minder vaak regels voor corporate governance."
"Ook zijn accountingstandaarden zoals IFRS soms minder goed doorgevoerd. Als er vanuit de top dan ook minder aandacht is voor ethiek, moet je als controller soms heel stevig in je schoenen staan om je belangrijkste rol strikt toe te passen."
"Ik denk dat we nog scherper moeten bespreken waar en wanneer de verschillende rollen van controllers wel en niet te combineren zijn. Daar waar veel aandacht is voor ethisch handelen, komen belangentegenstellingen in het werk van de controllers nauwelijks voor."
"Daarom is het van groot belang voor controllers om te werken in een veilige omgeving, met duidelijke regelgeving en een leidinggevende of een cfo die een zuivere beroepsuitoefening faciliteert."
NB: Onder het vorige bericht over het Salary Survey 2009 is een uitgebreide discussie ontstaan met onder meer hoogleraar Jan Bouwens. Zie 'Onderzoek: creatief boekhouden is controller niet vreemd'.