Politiek en verslaggevingsregels: 'Hierin zit een fout en die moet worden gerepareerd'
Voorvechters van transparantie zien met lede ogen aan hoe verslaggevingstechniek inzet is geworden van politieke onderhandelingen. Politici zien echter niet in waarom ze niet kunnen ingrijpen. "Van het alleen maar klakkeloos toepassen van regels kan natuurlijk nooit sprake zijn."
Zo vragen Tweede Kamerleden zich af hoe het kan dat een pakket Alt A-hypotheken bij ING voor 65 procent van de kostprijs in de boeken staat, terwijl het in handen van de overheid op negentig procent van de kostprijs wordt gewaardeerd. "Dat kan ik niet uitleggen, noch in het debat, noch aan mensen in het land", zegt Frans de Nerée tot Babberich, woordvoerder Financiën van het CDA in een artikel in het oktobernummer van 'de Accountant'. "Het klopt niet. Hierin zit dus een fout en die moet worden gerepareerd."
Volgens Frans Weekers (VVD) moest de politiek rond fair value wel ingrijpen "omdat het gevoel bestond dat een beroepsgroep te weinig oog had voor de realiteit. Verslaggeving moet een zo getrouw mogelijk beeld van de werkelijkheid geven, maar je moet oppassen voor rigiditeit. Het gezonde verstand moet prevaleren."
Paul Tang (PvdA) noemt het "absurd" dat de Kamer het ene moment debatteert over het inhalen van overgeslagen indexatiejaren door pensioenfondsen, terwijl het nog geen jaar later gaat over de mogelijkheid dat pensioenen moeten worden afgestempeld - omdat markten zijn ingestort. "Zo grillig zijn de markten dus en dat leidt tot schokkend grote veranderingen. Dan moeten we ons toch echt afvragen of de standaardmakers hun huiswerk wel goed hebben gedaan."
In de professionele wereld van opstellers en gebruikers van verslaggevingsstandaarden wordt zeer bezorgd gereageerd op de politieke druk. "Men poogt verslaggevingsregels in te zetten om de doeleinden van toezichthouders na te streven. Maar daar is verslaggeving niet voor", zegt Egbert Eeftink, partner bij KPMG en hoogleraar financiële verslaggeving aan de Vrije Universiteit Amsterdam. "Daarom is het geen goed idee dat de politiek zich met de techniek bemoeit. We gaan dan terug in de tijd."
In het artikel spreken ook AFM-directeur Steven Maijoor en Ralph ter Hoeven (Deloitte) zich uit over het onderwerp.
De fair value discussie is niet het enige voorbeeld van politieke druk om aanpassing van verslaggevingsregels. Recente Nederlandse voorbeelden zijn het schrappen van de herwaarderingsreserve bij woningcorporaties en het opschorten van de verplichting voor scholen om een voorziening te treffen voor (ouder) personeel dat korter gaat werken, maar hetzelfde salaris moet ontvangen.
In het buitenland spelen soortgelijke discussies.