Nieuws 22 juli 2008

‘Betrokkenheid financiële dienstverleners bij vastgoedfraude geen incident’

De betrokkenheid bij vastgoedfraude van onder meer accountants, notarissen en banken is zodanig dat dit ‘niet meer als incident is af te doen'. Dat concludeert het Financieel Expertise Centrum (FEC) in een geheim rapport waar Het Financieele Dagblad uit citeert.

Aanpak vastgoedfraude faalt (FD)

21 juli 2008

Op tal van fronten stokt de strijd tegen fraude met vastgoed in Nederland. Grote beleggers in onroerend goed als pensioenfondsen en verzekeraars 'schieten tekort' in hun integriteitsbeleid. Er is 'veelal geen sprake' van een aanpak van fraude. Waarborgen om fraude te voorkomen of te ontdekken ‘zijn in onvoldoende mate aanwezig'.

Deze conclusies trekt het Financieel Expertise Centrum (FEC) in een geheim rapport dat in bezit is van deze krant. Het document is de vrucht van een groot onderzoek vorig jaar naar fraude in Nederland met onroerend goed.

Het FEC is gespecialiseerd in bestrijding van witteboordencriminaliteit. Het is een samenwerking van onder meer de Nederlandsche Bank, Autoriteit Financiële Markten, Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst, Openbaar Ministerie en politie.

Uit het onderzoek blijkt dat de grote vastgoedfraude rond Rabo Bouwfonds, Philips Pensioenfonds en Fortis geen op zichzelf staand geval is. Het rapport meldt het bestaan van nog eens vijf andere grote oplichtingszaken in de vastgoedmarkt die nog niet voor de rechter zijn gebracht. Het gaat om strafbare feiten ter grootte van miljoenen tot in enkele gevallen tientallen miljoenen euro's.

Het FEC ziet zoveel betrokkenheid bij vastgoedfraude van onder meer banken, advocaten, accountants en notarissen dat dit 'niet meer als incidenteel is af te doen'. 'Het gedrag van deze groep en de vanzelfsprekendheid waarmee criminelen ervan uitgaan dat (medewerkers) van financiële ondernemingen en overige zakelijke dienstverleners meewerken, geven het beeld dat sprake is van systematische betrokkenheid van personen binnen bepaalde beroepsgroepen.' In de meeste door het FEC onderzochte vastgoedtransacties 'lijkt de integriteit van de financiële sector te worden aangetast'.

De misdaadbestrijders roepen de wetgever om maatregelen. Het verschoningsrecht bijvoorbeeld van advocaten en notarissen moet voor hun financiële administratie worden afgeschaft. De beroepsgroepen misbruiken dit recht namelijk voor onoorbare praktijken, schrijft het FEC. Zo stellen advocaten en notarissen hun derdenrekening als geheime privébank ter beschikking aan criminelen.

De termijn voor het bewaren van gegevens over ongebruikelijke transacties moet van vijf naar tien jaar, adviseert het FEC. Het witwassen van criminele opbrengsten is vaak over vele jaren uitgesmeerd. Doordat meldingen van ongebruikelijke transacties nu na vijf jaar worden vernietigd, kan crimineel geld nu worden witgewassen zonder dat witwasbestrijders weten dat er jaren eerder in de keten al een melding van een ongebruikelijke transactie is gedaan.

Kredietdossiers van financiële ondernemingen die hypotheken verstrekken zijn nu vaak niet op orde, aldus het FEC. Fraudeurs profiteren daarvan. Het FEC raadt aan om de kredietdossiers bij financiers te standaardiseren en een inhoud verplicht te stellen.

De toezichthouders DNB en AFM 'zouden meer aandacht moeten besteden' aan de frauderisico's rond vastgoed. Accountants moeten commissies, provisies en advieskosten beter controleren. Het FEC beveelt aan dat behalve de juridische ook de economische overdracht van eigendom van vastgoed openbaar gaat worden geregistreerd. Dat is nu niet het geval.