Nieuws 05 juni 2008

VNG vraagt aanpassing regelgeving rechtmatigheidscontrole

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) verzoekt staatssecretaris Bijleveld van Binnenlandse Zaken de regelgeving voor de gemeentelijke rechtmatigheidscontrole aan te passen. Volgens de organisatie heeft de invoering van de rechtmatigheidscontrole in 2004/2005 een positieve invloed gehad op het op orde brengen van de gemeentelijke regelgeving. Door de huidige opzet komt de controlerende rol van de raad echter onvoldoende uit de verf.

In een brief aan de staatssecretaris zegt de VNG dat het criterium voor evaluatie van de rechtmatigheidcontrole de versterking van de controlerende taak van de raad, en daarnaast de verbetering van de verantwoording door het college zou moeten zijn. "Deze eventuele versterking is af te meten aan het debat tussen raad en college over verantwoording en accountantsverklaring (en -bevindingen). In de praktijk blijkt dat dit verantwoordingsdebat in veel gemeenten onvoldoende wordt gevoerd. Het vindt veelal eerder plaats en niet tussen raad en college, maar tussen college en accountant."

Discussies over rechtmatigheid worden nu tussen college en accountant gevoerd. Als deze er samen niet uitkomen wordt de raad al voor de behandeling van de jaarrekening gevraagd een oordeel te vellen. Daardoor is de behandeling van de jaarrekening volgens de VNG in veel gemeenten een formaliteit en niet transparant.

De VNG stelt een overgang voor naar een model dat vergelijkbaar is met het huidige vernieuwde Rijksmodel. "In dit model verantwoordt het college in de bedrijfsvoeringsparagraaf over eventuele financiële onrechtmatigheden via een zogenaamde uitzonderingsrapportage. De accountant gaat na of dit juist en volledig (getrouw) gebeurt. Indien dit het geval is geeft de accountant er een goedkeurende getrouwheidsverklaring bij af. Accountants blijven dus op dezelfde wijze de rechtmatigheid controleren. Mede aan de hand van hun bevindingen wordt door het college de verantwoording in de bedrijfsvoeringsparagraaf opgesteld. Strijdpunten tussen college en accountant worden hierin meegenomen en hoeven nu niet eerder te worden beslecht."

"Deze wijze van omgaan met de verantwoording over rechtmatigheid maakt heel goed duidelijk dat rechtmatigheid geen accountantshobby is, maar dat uiteindelijk het college aan de raad moet laten zien in welke mate in een jaar financieel rechtmatig is gewerkt. Dit vormt een betere start voor een debat over de jaarrekening tussen raad en college dan de huidige werkwijze. Op deze wijze vermindert tevens de noodzaak voor colleges om over allerlei specifieke cases tussentijds een rechtmatigheiduitspraak van de raad te vragen."

De minister van Binnenlandse Zaken heeft eerder, in afwachting van de introductie van het Rijksmodel, afwijzend gereageerd op de invoering van een dergelijk model bij gemeenten. Volgens de VNG is voor terughoudendheid nu geen reden meer. "De introductie van het vernieuwde Rijksmodel is immers ook naar wens verlopen. Door een overstap naar een model waarin het college verantwoordt over financiële onrechtmatigheden en de accountant deze verantwoording op getrouwheid controleert, kan het debat over de rechtmatigheid weer terug naar de raadszaal. Een aantal gemeenten kan reeds in 2008, als pilot, met het vernieuwde model aan de slag."