Nieuws 04 juni 2008

Monitoring Commissie doet voorstellen voor aanpassing Code Tabaksblat

De Nederlandse corporate governance code (Code Tabaksblat) heeft zich bewezen als waardevol instrument van zelfregulering voor bestuurders, commissarissen en aandeelhouders van Nederlandse beursvennootschappen. Om deze goede werking te behouden, dient de Code te worden aangepast aan de ontwikkelingen op het gebied van corporate governance in de laatste jaren. Dit constateert de Monitoring Commissie Corporate Governance Code in haar evaluatierapport, dat vandaag is overhandigd aan de ministers van Financiën en Justitie.

In haar evaluatierapport, waarin zij de balans opmaakt van drie jaar monitoring van de naleving van de Code, komt de Commissie onder meer met voorstellen voor aanpassing van de Code op het gebied van beloningen van bestuurders, diversiteit in de samenstelling van de raad van commissarissen, verantwoordelijkheid van aandeelhouders en de rol van bestuur en raad van commissarissen bij overnames. In het voorjaar van 2008 hebben VNO-NCW, VEUO, VEB, Eumedion, NCD, NYSE, Euronext en FNV en CNV de Commissie verzocht om de Code te actualiseren.

Evaluatie drie jaar monitoring van naleving Code

Het gemiddelde nalevingspercentage door vennootschappen is gestegen van 92 procent in 2005 naar 95 procent in 2007; het gemiddelde toepassingspercentage is gestegen van 87 procent in 2005 naar 90 procent in 2007. Dat betekent dat in gemiddeld 5 procent van de gevallen wordt uitgelegd waarom wordt afgeweken van de Codebepalingen. Ook de naleving van de Code door institutionele beleggers is gestegen. Niettemin meent de Commissie dat de naleving 100 procent dient te zijn. In de gevallen waarin wordt uitgelegd waarom de Code niet wordt toegepast ziet de Commissie ruimte voor kwalitatieve verbetering van de uitleg.

• Het gemiddelde opkomstpercentage op aandeelhoudersvergaderingen is gestegen van 54 procent in 2005 naar 57 procent in 2007. De Commissie gaat ervan uit dat de opkomst in de toekomst verder zal stijgen vanwege de toegenomen mogelijkheden op het gebied van elektronische communicatie.

Voorstellen tot aanpassing van de Code

De Commissie stelt onder andere het volgende voor:

• Aanpassing van en meer helderheid over de interne risicobeheersings- en controlesystemen en de 'in control' verklaring;
• Een sterkere greep van de raad van commissarissen op de beloning van bestuurders (door middel van scenarioanalyses, claw back clausules, ultimum remedium en transparantie over maximale verhouding tussen vaste en variabele beloning);
• Meer inzichtelijkheid in de relatie tussen beloning en prestaties;
• Betere verantwoording een meer helderheid in de variabele beloning van bestuurders;
• Meer transparantie op het gebied van vertrekvergoedingen en change of control clausules;
• In de profielschets tot uitdrukking brengen het streven naar diversiteit in de samenstelling van de raad van commissarissen, met name met betrekking tot geslacht en leeftijd, en daarbij inzichtelijk maken hoe en op welke termijn dit streven zal worden bereikt;
• Een 'responstijd' voor het bestuur van 180 dagen wanneer een vennootschap wordt geconfronteerd met een aandeelhouder die strategiewijziging of ontslag van bestuur en/of raad van commissarissen wil bewerkstelligen;
• Gedragsregels voor bestuur en raad van commissarissen in overnamesituaties.

Voorzitter Jean Frijns van de Monitoring Commissie meent dat met name de hoge toepassing van de Codebepalingen door de jaren heen bewijst dat de Code werkt. "De Code heeft een voorbeeldfunctie: bedrijven en beleggers realiseren zich steeds meer dat hun corporate governance op orde moet zijn. Wil de Code goed blijven functioneren, dan moeten de ontwikkelingen van de afgelopen vier jaar daarin worden gereflecteerd. Daarom komt de Commissie ook met voorstellen tot aanpassing."

Over het beloningsbeleid merkt Frijns op: "De Commissie heeft in december 2007 stevige aanbevelingen gedaan op het terrein van beloningen. Deze zijn nu omgezet in concrete aanpassingsvoorstellen in de Code. De bal ligt nu bij de raden van commissarissen en aandeelhouders."

Voortbouwend op haar eerdere aanbevelingen over diversiteit in de samenstelling van de raad van commissarissen, verwoordt Frijns het oordeel van de Commissie dat vennootschappen zelf moeten aangeven op welke wijze zij het streven naar meer diversiteit willen concretiseren in de profielschets. "Vennootschappen kunnen zelf bepalen hoe ambitieus ze kunnen zijn, maar moeten wel duidelijk maken hoe zij hun ambities willen realiseren en hierover verantwoording afleggen."

Frijns merkt op dat de laatste jaren de invloed van aandeelhouders is toegenomen. "Toegenomen invloed van aandeelhouders betekent in onze opvatting ook meer verantwoordelijkheid voor aandeelhouders, onder meer tot het aangaan van een constructieve dialoog met de vennootschap voordat zij zwaarder geschut in stelling brengen gebaseerd op hun wettelijke rechten." Ook het aantal overnames is gestegen, waarbij ook vaak sprake was van een biedingstrijd. "De Commissie beschouwt het uitgangspunt van de Code dat de vennootschap een lange termijn samenwerkingsverband is, waarin de belangen van alle stakeholders worden afgewogen, nog steeds als valide. Toch bestaat het risico dat in overnamesituaties bepaalde deelbelangen de overhand krijgen." Daarom voegt de Commissie aan de Code een apart hoofdstuk toe voor de rol van bestuur en raad van commissarissen in overnamesituaties. "Het bestuur en de raad van commissarissen moeten bijvoorbeeld een standpunt bepalen waarin zij de gevolgen van het bod schetsen voor de aandeelhouders, werknemers en crediteuren."

Taak en rol Monitoring Commissie

De Monitoring Commissie Corporate Governance Code is in december 2004 ingesteld door de minister van Financiën, de staatssecretaris van Economische Zaken en de minister van Justitie ter bevordering van het gebruik van de Code en ter controle van de naleving en toepassing ervan. De Monitoring Commissie brengt jaarlijks verslag uit van haar bevindingen op het terrein van de naleving, actualiteit en bruikbaarheid van de Code. In mei 2007 heeft de Monitoring Commissie advies uitgebracht aan het kabinet over de rol van aandeelhouders en het toepassingsbereik van de Code. Het kabinet heeft dat advies grotendeels overgenomen.

De Commissie nodigt belangstellenden uit tot 15 september 2008 te reageren op de voorstellen van de Commissie tot aanpassing van de Code (secretariaat@monitoringcommissie.nl). Ontvangen reacties zullen op de website van de Commissie worden gepubliceerd, tenzij hiertegen uitdrukkelijk bezwaar wordt gemaakt. De Commissie is voornemens om in december 2008 met inachtneming van de reacties een aangepaste Code vast te stellen en deze aan het kabinet te zenden met het verzoek om deze Code wettelijk te verankeren.