Nieuws 27 november 2008

'Accountants, wees proactief en alert'

"Over wat accountants meemaken bij de eigen individuele klanten moeten ze de koppen bij elkaar steken. Daar schiet de samenleving iets mee op." Met deze woorden bepleitte Saskia Stuiveling tijdens de Accountantsdag van 26 november 2008 een vorm van maatschappelijke early warning door het accountantsberoep. NIVRA-voorzitter Jan Helderman onderstreepte dat het NIVRA al langer werkt aan een dergelijk initiatief. Ook minister van Financiën Wouter Bos riep accountants op "proactief en alert" te zijn.

Stuiveling deed haar uitspraak in een paneldiscussie tijdens de Accountantsdag van gisteren. Ernst & Young-partner Hans Verkruijsse stelde naar aanleiding van een vraag over de aanloop naar de kredietcrisis dat "de accountant de risico's wel moet kennen om ze te kunnen herkennen".

Stuiveling reageerde daarop door te zeggen dat "accountants vooral letten op hun eigen risico's". Ze wees in dat verband op de uitgebreide disclaimers bij de accountantsverklaring, die "meer ruimte innemen" dan de verklaring zelf.

"Maar de risico's bij de onderneming staan alleen in de management letter", aldus Stuiveling "Die krijgen anderen niet te zien, alleen als het openbaar wordt in een enquête. Daar schiet de samenleving dus niets mee op."

Ook minister van Financiën Wouter Bos riep in zijn toespraak eerder die dag accountants op om "proactief en alert te zijn". Het gisteren op initiatief van het NIVRA gepubliceerde onderzoek naar de vraag of de Staatsbalans een goed inzicht geeft in de huidige financiële positie van de Staat der Nederlanden, noemde hij een goed voorbeeld van het feit dat het beroep "verder kijkt dan alleen de getallen".

Bos refereerde tegenover het twaalfhonderdkoppige accountantspubliek aan de kredietcrisis: "Het gegoochel met getallen door bankiers heeft weinig moois opgeleverd. Een flink aantal spelers in de financiële sector verloren hun greep op de werkelijkheid. Gelukkig laat u door het debat van de afgelopen maanden, door uw rapport en dit congres, zien dat een accountant verder kan en verder wil kijken dan de getallen! En dat is ook wat ik van u verwacht: dat u pro-actief en alert bent in uw rol als vertrouwensman van het maatschappelijk verkeer."

Tijdens de afsluiting van de Accountantsdag kwam NIVRA-voorzitter Jan Helderman terug op dit onderwerp. Op de vraag van dagvoorzitter Peter van Ingen waarom accountants zo stil blijven rond de kredietcrisis - "niemand lijkt zijn verantwoordelijkheid te willen nemen" - benadrukte Helderman dat onderscheid moet worden gemaakt tussen individuele accountants en het beroep als collectief. "Een individuele accountant is verantwoordelijk voor dat individuele bedrijf. Hij heeft een lijn naar de commissarissen en het audit committee maar daarnaast speelt ook de geheimhoudingsplicht."

"Iets anders is dat je je kunt afvragen of we als beroep onze signalerende functie naar het maatschappelijk verkeer optimaal uitvoeren", aldus Helderman. "Accountants doen enorm veel kennis op bij cliënten. Als beroepsgroep moet je misschien collectief iets met die kennis doen en een keer je vinger opsteken. Natuurlijk moet dat weloverwogen, je moet er elke keer goed over nadenken, maar we zouden dat iets meer kunnen doen. Bij de opening van het nieuwe NIVRA-pand dit voorjaar heb ik daar al iets over gezegd, en we zijn als NIVRA nu alweer iets verder met het uitwerken van dit initiatief. Belangrijk is dan wel dat we ook gehoord worden, en dat er naar wordt geluisterd."