Nieuws 31 oktober 2008

Hoogervorst: 'Fair value niet oorzaak crisis; regels niet aanpassen'

In een speech die Hans Hoogervorst uitsprak bij de uitreiking van de Henri Sijthoff-prijs van het Financieele Dagblad, sprak de AFM-bestuursvoorzitter gisteren over de kritiek op rol van International Financial Reporting Standards (IFRS) in de kredietcrisis. Hij kwalificeerde die als 'ten onrechte'.

Critici van fair value accounting hebben gewezen op de in hun ogen ridicuul lage waarderingen van bijvoorbeeld de indirecte beleggingen in hypotheekpakketten zoals cdo's (collateralised debt obligations). De waarde gebaseerd op verwachte cash flows zou veel hoger zijn.

"Maar wat schiet je op met die vaststelling", vraagt Hoogervorst zich af. "Als de waarderingen echt zo absurd laag zijn, waarom storten beleggers als Warren Buffet zich er dan niet op?"

De baas van gedragstoezichthouder AFM erkende dat het in bepaalde gevallen lastig kan zijn waardes te bepalen, bijvoorbeeld als markten opdrogen. "Met vallen en opstaan zullen daar oplossingen voor gevonden moeten worden."

Maar per saldo zegt Hoogervorst te geloven dat fair value beter is dan het oude systeem. Als beleggers meer inzicht hebben in de risico's en werkelijke economisch waarde van een onderneming, zullen meer ze voor een aandeel willen betalen. Uit onderzoek blijkt dat de vermogenskosten van ondernemingen zijn gedaald sinds de invoering van IFRS.

Een ander belangrijk voordeel van IFRS acht Hoogervorst het feit dat als er financiële problemen zijn, die snel erkend worden.

Als voorbeeld noemt hij Thailand, dat na de Azië-crisis verliezen op bankleningen snel afschreef, en zich ook snel herstelde. Japan daarentegen bleef na de crisis van einde jaren tachtig de problemen voor zich uit schuiven en worstelt economisch nog steeds.

Hoogervorst: "Dat de klappen nu zo hard aankomen komt niet door fair value accounting maar doordat de financiële sector zo dun gekapitaliseerd is geraakt. En dat geldt voor Europese banken nog meer dan voor Amerikaanse."

De markt stelt nu hogere solvabiliteitseisen dan strikt nodig is volgens prudentiële regels. Binnen het Financial Stability Forum is geconcludeerd, dat ook die prudentiële reservevereisten moeten worden opgekrikt.

"Dat pakt het probleem bij de wortels aan", vindt de AFM-topman. "De huidige problemen zijn immers niet veroorzaakt zijn door een teveel, maar juist een gebrek aan transparantie."

IFRS en de standard setter IASB staan onder forse politieke druk om de regels rond fair value te versoepelen, mede om een level playing field tussen Amerika en Europa te creëren.

Hoogervorst acht dat laatste op zich verdedigbaar en hoopt op verdere convergentie tussen IFRS en US GAAP. Maar hij waarschuwt: "Tussentijds ingrijpen in de regels van IFRS zal het vertrouwen in de markt alleen maar verder ondermijnen. Markten zullen bankbalansen nog meer wantrouwen en de werkelijkheid achter de cijfers gaan zoeken. Na Parmalat moeten nu niet overheden zich schuldig maken aan cooking the books ."