Accountantscontrole jaagt overheden op kosten
Lokale autoriteiten in Engeland zijn geschrokken van de stijging in de controlekosten, meldt de Financial Times. De kosten voor controle kunnen de komende drie jaar 250 miljoen pond extra bedragen. Dat is gelijk aan een verhoging van de plaatselijke belastingen van 1 procent.
Volgens de Audit Commission worden deze kosten veroorzaakt door de invoering van IFRS en door het Enron-schandaal die ook voor het bedrijfsleven tot hogere controlekosten heeft geleid. De financiële gevolgen daarvan komen op een moeilijk moment, schrijft de Financial Times. De lokale belastingen zullen dit jaar al 4,5 procent stijgen als gevolg van de inflatie.
Met de invoering van IFRS lijkt de Audit Commission de ontwikkeling van de International Public Sector Accounting Standards (IPSAS) te negeren. De IPSAS Board ontwerpt speciale regels voor verslaglegging door de overheid.
In de Britse wet is echter bepaald dat de overheid overstapt op IFRS. Dat besluit is al jaren geleden genomen. "Die wet is aangenomen toen de IPSAS-regels nog niet klaar waren", zegt Frans van Schaik, partner bij Deloitte Accountants en namens het NIVRA lid van de IPSAS Board.
"Maar ook de invoering van IPSAS zou extra geld gaan kosten. Publieke organisaties moeten al hun activa in kaart brengen en gaan bijhouden. Dat vraagt toch om een soort reorganisatie. Onder het klassieke kasstelsel volstond het om een uitgave in te boeken."
Maar IPSAS levert ook besparingen op, betoogt Van Schaik. De diverse overheidsinstellingen hebben nu vaak verschillende systemen voor administratie en controle. "Gemeenten, ministeries, politiekorpsen, waterschappen, scholen, ze hebben allemaal eigen stelsels. Die moeten allemaal worden geactualiseerd."
"Daar moeten commissies voor in het leven worden geroepen. Accountants moeten worden getraind. Het onderhoud van al die verschillende stelsels is heel intensief en dat is ook kostbaar."
"Ook zijn er vele overheidsinstellingen die twee jaarrekeningen moet opstellen, bijvoorbeeld openbare scholen, die het stelsel van scholen én het stelsel van gemeenten moeten volgen."
Overigens sluit IPSAS volgens Van Schaik naadloos aan bij IFRS. Dit laatste systeem richt zich echter op bedrijven, terwijl overheden zowel in terminologie als in bedrijfsvoering afwijken.
"Overheden kennen bijvoorbeeld geen winst uit onderneming", zegt Van Schaik. "Zij hebben bovendien activa waar geen inkomsten uit komen, zoals wegen of bruggen. Bij bedrijven worden activa die geen kasstromen genereren afgewaardeerd. Maar bij overheden werkt dat natuurlijk anders. Daarin voorziet IPSAS."
Diverse landen in de Derde Wereld omarmen momenteel IPSAS. Mede onder druk van de Wereldbank, die eist dat zij hun financiën inzichtelijk maken. Maar ook diverse Westerse landen volgen IPSAS, zoals Canada en Zwitserland. De Verenigde Naties stapt uiterlijk 2010 over op IPSAS, terwijl de Europese Commissie dit systeem al hanteert vanaf haar jaarrekening 2005.
"Doordat Nederland en ook andere Westerse landen al goede systemen hebben, gaat de invoering van IPSAS hier minder snel. Daardoor hebben niet-Westerse landen soms een moderner verslaggevingstelsels dan wij. Wij hebben een vertragende voorsprong."
Bij het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit loopt een experiment met IPSAS. De jaarrekening over 2007 zal worden opgemaakt volgens IPSAS.