Nieuws 10 oktober 2007

Zalm: 'Discussie leningrisico's en fair value ligt voor de hand'

Volgens oud-minister van Financiën Gerrit Zalm staat het hanteren van de nominale waarde voor risicovol gebleken leningen waarin niet wordt gehandeld, op gespannen voet met het verslaggevingsuitgangspunt van fair value. Hij verwacht daarover een discussie.

Dat blijkt uit zijn toelichting op eerder gedane uitspraken.

De crisis op de Amerikaanse subprime-hypothekenmarkt leidt internationaal tot vragen over wat onder meer toezichthouders en credit rating agencies kunnen of zouden moeten doen om de risico's rond financiële derivaten eerder te signaleren.

In Nederland trok oud-minister Zalm half september 2007 de aandacht door tijdens een door bankier Van Lanschot georganiseerd congres ter gelegenheid van Prinsjesdag te voorspellen dat er ook "een accountantsdebat zal losbarsten". De financiële risico's die zijn ontstaan, zouden accountants en toezichthouders volgens hem  "hoofdbrekens" gaan geven bij het weergeven van bedrijfsresultaten.

Op de vraag van Accountant.nl of hij daarmee doelde op de internationale verslaggevingsrichtlijn IAS 39 (financiële instrumenten) antwoordt Zalm: "Mijn opmerking had niet betrekking op een specifieke richtlijn maar op het fair value-uitgangspunt in combinatie met de principle based approach. Als een instelling - vanwege een drastisch veranderde risicoperceptie - een lening die nu op de balans staat nooit meer tegen dezelfde voorwaarden zou willen verstrekken, dan is het de vraag of er geen herwaardering van de waarde van zo'n lening zou moeten plaatsvinden. Voor activa waarin wordt gehandeld, vindt automatisch een afwaardering plaats."

"De discussie die ik verwacht gaat er om of je voor vergelijkbare assets waar niet in wordt gehandeld, de nominale waarde kunt blijven hanteren. De rules zeggen dat het mag - zolang er geen betalingsachterstanden zijn - maar het staat wel op gespannen voet met het overarching principle van fair value. Voor de goede orde: ik beschouw mezelf niet als een IFRS-expert, maar zo'n discussie lijkt me voor de hand te liggen."

De crisis op de Amerikaanse subprime-markt ontstond doordat tegen lage rentetarieven hypotheken zijn verstrekt aan armlastige klanten. Toen de rente opliep en de huizenmarkt verslechterde, kwamen zij in aflossingsproblemen. Omdat de banken de leningen veelal in financiële ‘pakketten' hebben doorverkocht aan onder meer andere banken en hedge-fondsen, is onbekend wie precies welk risico draagt.

President Nout Wellink van De Nederlandsche Bank verbaasde vorige maand andere centrale bankiers en ministers van Financiën met zijn uitspraak banken door de kredietcrisis in het allerslechtste geval 1200 miljard euro zullen moeten afwaarderen.