Niet denken maar doen
Johan Nelemans constateert na negen jaar accountancy dat de gedurende die negen jaren druk bediscussieerde problemen rond werkdruk, overregulering en imago, nog allerminst zijn opgelost. "Zijn wij als beroepsgroep misschien beter in discussie dan in oplossingen?"
Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 1, 2007
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Johan Nelemans
Per 1 september 2007 ben ik maar liefst negen jaar werkzaam in de accountancy. In die periode heb ik als werknemer van een accountantskantoor, student én docent van een universiteit gevestigd in Breukelen, bestuurslid van een studentenvereniging en voorzitter van een young professionals-netwerk regelmatig nagedacht en gediscussieerd over de problematiek die leeft onder onze beroepsgroep. Een beroepsgroep die naar mijn inzicht met name door drie problemen wordt geteisterd: werkdruk of in het verlengde daarvan werk/studiedruk, overregulering en imagoproblemen.
Over al deze onderwerpen heb ik veel discussies gevolgd en nog veel meer artikelen gelezen. Na negen jaar accountancy stel ik mijzelf echter de volgende vragen:
- Is de werkdruk of werk/studiedruk verminderd?
- Is de hoeveelheid regelgeving verminderd?
- Is de onbekendheid met het beroep accountancy verminderd?
En in twee van de drie gevallen moet ik op die vragen per direct ‘nee’ antwoorden. Nee, de werkdruk of werk/studiedruk is alleen maar toegenomen. Nee, het oerwoud aan regelgeving is vooralsnog niet gekapt. Maar, toegegeven, het NIVRA heeft met de recente arbeidsmarktcampagne "Zo, nu weet je wat een accountant doet" via onder meer kanalen als TMF een doelgroep bereikt die vooralsnog weinig feeling had met het beroep. Daarmee is niet veranderd dat ik nog steeds moeite heb om zelfs aan mijn ouders of vrienden uit te leggen wat een accountant nu eigenlijk doet, maar het is een forse stap in de goede richting.
De drie gestelde vragen kunnen niet afzonderlijk van elkaar worden gelezen. De werkdruk is onder meer vergroot door de forse uitstroom als gevolg van de weinig aantrekkelijke work-life balance en mede door de onaantrekkelijkheid van het beroep als gevolg van overregulering. Ondanks de verbetering van de bekendheid met het beroep accountancy, is de instroom onvoldoende om de uitstroom, die mede wordt gestuwd door de vergrijzing, op te vangen.
Blader ik ‘de Accountant’ van juli/augustus 2007 door, dan lees ik veel artikelen waaruit blijkt dat wij als beroepsgroep goede ideeën kunnen lanceren, de onderhavige problematiek goed begrijpen en nieuwe kansen inzien. ‘Accountants in cyberspace’, ‘Durf het experiment op te zoeken’ en ‘Machines kunnen geen conclusies trekken’. Het zijn titels van artikelen waaruit direct of indirect blijkt dat accountants zich in nieuwe ontwikkelingen moeten verdiepen, dat het accountantsberoep dient te innoveren en dat controle een verrassend aspect in zich moet dragen, iets afwijkends, ongebruikelijks moet meebrengen.
Ondanks deze bewonderenswaardige kwaliteiten van de beroepsgroep zijn de welbekende problemen, ondanks de vele discussies in de eigen vakbladen, commissies en congressen of seminars, daarmee niet verholpen. Dat zou kunnen betekenen dat de werkdruk of werk/studiedruk en de overregulering niet echt als probleem worden ervaren, maar aangezien het thema worklife balance bij wervingscampagnes nogal eens in de strijd wordt gegooid, lijkt dat onwaarschijnlijk. De uitstroom wordt mede gestimuleerd door overregulering, dus ook de conclusie dat dit geen probleem zou zijn, is niet gerechtvaardigd.
Betekent dat dan dat wij als beroepsgroep onmachtig zijn de problematiek daadwerkelijk succesvol aan te pakken? Ontbreekt het elan om nieuwe ideeën die we in de vakbladen, in commissies of op congressen met elkaar kunnen delen, daadwerkelijk tot een vruchtbare uitvoering te doen komen? Of kom ik tot besluit tot de conclusie, waarbij ik dan helaas overga tot generaliseren, dan wij als beroepsgroep beter zijn in het voeren van discussie dan het realiseren van oplossingen?
Dan rest er nog de gewetensvraag. Wat heb ik gedaan om de work-life balance te verbeteren en de hoeveelheid regelgeving terug te dringen? Of ben ook ik niet verder gekomen dan het gooien van een steen in de vijver?
Noot
Johan Nelemans is voorzitter van de NIVRA Adviescommissie Young Professionals en heeft dit artikel op persoonlijke titel geschreven.