Magazine 01 september 2007

'Ik ben niet gillend de klas uitgelopen'

Sinds 2006 kunnen 'non-financials' in een eenjarige deeltijdopleiding worden klaargestoomd voor een accountancy- of controllingstudie. De eerste lichting van 55 mensen is inmiddels afgezwaaid. Een gesprek met drie studenten en twee studiecoördinatoren.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 1, 2007

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Non-financials-opleiding NIVRA-Nyenrode en hogescholen

Als je aan Hedy Verhulst (24), Marijn Angenent (28) en Gerhard Loorbach (22) direct na de middelbare school had gevraagd of een baan in de accountancy ze wel wat had geleken, dan was ongetwijfeld onbegrip het antwoord geweest. Want Hedy wist het zeker: ze wilde psychologe worden. Marijn had voor zichzelf een baan als geodeet (landmeter) in gedachten en Gerhard studeerde facility management. Maar een jaar geleden meldden ze zich aan voor de post-hbo-opleiding bedrijfseconomie voor non-financials. Hoe is het zover gekomen, vragen we aan de drie studenten tijdens een ontmoeting op de Nyenrode Business Universiteit.

Hedy Verhulst: “Ik heb vier jaar psychologie gestudeerd en na mijn afstuderen één jaar gewerkt in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Ik kwam er al snel achter dat de wereld van de zorg niet de mijne was. Ik had wel eens over accountancy nagedacht, want mijn vader is accountant. Maar nog eens een studie van acht tot negen jaar trok me niet aan. Toen las ik op de site van NIVRA-Nyenrode over de eenjarige omschakelopleiding voor non-financials. Ik heb me daarop aangemeld en werd aangenomen bij Avans in Breda.”

Een voorwaarde voor toelating tot het schakeljaar is dat de student bij aanvang van de studie in de accountancy of als controller werkzaam moet zijn. Na een sollicitatiebrief te hebben geschreven, kon ze aan de slag bij PricewaterhouseCoopers in Eindhoven. Hoe is de opleiding haar tot nu toe bevallen? “Goed, alhoewel ik het zeker in het begin heel moeilijk vond. Er zijn momenten geweest dat ik dacht: ik ren nu gillend het lokaal uit. Uiteindelijk heb ik dat nooit gedaan.”

Geodeet

Marijn Angenent volgde op de hts de opleiding tot geodeet (landmeter). “Aanvankelijk vond ik het erg leuk. Maar na zo’n twee jaar bekroop mij de vraag of ik dit nu tot mijn 65ste zou willen doen. Het antwoord was ‘nee’. Daarvoor zijn de carrièremogelijkheden te beperkt. Toen herinnerde ik mij dat ik op het vwo economie 2 als eindexamenvak had gehad. Ik besloot daarmee iets te gaan doen.”

Ook Angenent had weet gekregen van de opleiding voor non-financials. Hij meldde zich aan bij INHolland in Diemen voor de opleiding voor non-financials. Een baan vinden ging niet gemakkelijk. “Twee jaar geleden bleken de grote kantoren niet te zitten wachten op een geodeet die in de accountancy wilde. Maar via de Nationale Carrièrebeurs kwam ik in contact met de SRA. Zij hebben bemiddeld bij het vinden van een baan. Ik kon terecht bij Winter Accountants in Hilversum.”

Gerhard Loorbach heeft zelfs nooit gewerkt in het beroep waarvoor hij is opgeleid. “Al tijdens mijn studie facility management in Groningen besloot ik niet in dat vak te willen werken. Ik heb wel mijn studie afgemaakt, want een hbo-diploma is nooit weg. Al vrij snel had ik bepaald dat ik wel accountant wilde worden. Ik heb een brief naar PricewaterhouseCoopers geschreven. Ik kon bij hen in Groningen aan de slag. Voor de opleiding heb ik me aangemeld bij Hogeschool Arnhem-Nijmegen.”

Nieuwe vijvers

Paul Tan is manager externe betrekkingen en nieuwe producten bij NIVRA-Nyenrode. Hij heeft het initiatief tot de opleiding genomen. “Ik heb dit idee al drie jaar geleden gelanceerd. Iedereen riep steeds dat de vijver waaruit nieuw talent moest worden gevist steeds kleiner werd. Volgens mij moesten we dan ervoor zorgen dat er nieuwe vijvers zouden komen. Via een speciale schakelopleiding zouden mensen met een niet financiële achtergrond voorbereid moeten worden op een vervolgopleiding in de accountancy of controlling. Drie jaar geleden waren de kantoren nog niet toe aan dit idee. Maar nu de krapte op de arbeidsmarkt alleen maar erger is geworden, zijn ze van gedachten veranderd.”

Hij benaderde vorig jaar de zeven grootste accountantskantoren van Nederland en twee financiële dienstverleners (zie kader). Die reageerden enthousiast. Hij vroeg welke onderdelen volgens hen per se in het lesprogramma zouden moeten komen. Tan: “Dat bleken bedrijfsadministratie, verslaggeving en fiscaliteit te zijn. Wij hebben op basis van die informatie en de vereiste voorkennis van onze accountancy- en controllingopleiding het onderwijsprogramma samengesteld. Als start krijgt iedere student gedurende een hele week een stoomcursus boekhouden.”

Omdat Tan de aankomende financials zoveel mogelijk in de buurt van hun woonplaats wilde laten studeren, nam hij contact op met hogescholen in het westen, oosten en zuiden van het land. In gezamenlijkheid is vervolgens het onderwijsprogramma ontwikkeld. Wellicht komt daar binnenkort nog een hogeschool in het noorden bij.

Overwerk

Bert van de Rotte is onderwijscoördinator in de vestiging van INHolland in Diemen. Hij benadrukt dat de medewerking van het bedrijfsleven essentieel is voor het welslagen van de non-financialsopleiding. “Daarom hebben we ze benaderd om over de inhoud mee te denken. Maar ze hebben ook nog een andere belangrijke taak. Ze moeten ervoor zorgen dat ze het juiste klimaat scheppen voor deze studenten om werk en studie te combineren. Omdat deze mensen geen financiële achtergrond hebben, is zowel werk als studie nieuw voor hen, en dus zwaar. Houd daar dan ook rekening mee. Ik begrijp dat dit besef helaas nog niet bij iedere werkgever in voldoende mate is doorgedrongen. Het betekent dat je deze mensen niet in dezelfde mate moet belasten met overwerk als degenen die daar al jaren werken. Ook moet je als werkgever niet al te moeilijk doen als ze een keer vrij willen hebben omdat ze vlak voor een tentamen zitten. Dan denk ik: wil je nou nieuwe aanwas in je bedrijf? Zorg er dan voor dat deze mensen, die nu nog enthousiast zijn dat ook blijven. Wees om die reden ook voorzichtig met overwerk. Een van de wensen van vele jonge mensen in het vak is toch dat ze een betere verdeling tussen werk en privé willen. Zorg er dan in ieder geval voor dat dit zeker voor deze non financials geldt. Anders haken ze zo weer af.”

Bij PwC in Groningen heerst volgens Gerhard Loorbach een klimaat waarin werken en studie zich goed laten combineren. “Het wordt aangemoedigd om te studeren. Ik krijg er ook alle gelegenheid voor. Als ik op dinsdag bijvoorbeeld tentamen heb, kan ik op maandag gemakkelijk een vrije dag opnemen. Daar vraag ik niet om, dat gaat op initiatief van PwC. En ook zullen ze me niet vragen om over te werken als ze weten dat ik de volgende dag
college heb.”