Amerikaanse droom
Homme Idzerda stelde in zijn column in het juninummer de ‘arrogantie’ van de Verenigde Staten aan de kaak. Volstrekt misplaatst, vindt Hendrik Vermeulen.
Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 1, 2003
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Hendrik Vermeulen
Het zou misschien beter zijn aan te nemen dat de lezers van ‘de Accountant’ een column zoals die van Homme Idzerda in het juninummer, zelf wel op zijn tendentieuze eenzijdige strekking kunnen inschatten. Maar soms is de verleiding te groot en de behoefte om te reageren niet te onderdrukken.
Nog steeds is Amerika het toevluchtsoord voor tienduizenden elk jaar, die zoeken naar verbetering van hun lot of bevrijding van onderdrukking. Dit terwijl in mening Europees land het streven is immigratie sterk aan banden te leggen of zelfs terug te draaien, andere (lees betere?) levensvisie of niet. Te snel is men in Europa vergeten de tienduizenden van de Amerikaanse jeugd die begraven liggen in Europa of elders, in een strijd die mede geleid heeft tot bevrijding van Nederland. Vergeten de Amerikaanse Marshall-hulp die de wederopbouw van Europa mede mogelijk heeft gemaakt. Vergeten de rol die Amerika heeft gespeeld om de Berlijnse muur te slechten en Oost-Europa van de communistische dictatuur te bevrijden. Vergeten dat in de Balkan het de Amerikanen waren die de kastanjes uit het vuur moesten halen. Vergeten hoe Koeweit zijn zelfstandigheid heeft gekregen.
Amerikanen kortzichtig, arrogant, oppervlakkig, leidend aan zelfoverschatting en gebrek aan realiteitszin? Wat een arrogante, oppervlakkige visie! Een land dat meer Nobelprijs-winnaars heeft voortgebracht dan de rest van de wereld tezamen. Een land met een cultuur van opera, klassieke muziek en dans en een brede literatuur. Een land met universiteiten waar velen in andere landen van dromen en waar de besten onder hen zich laten inschrijven. Een land waar filantropie op kleine locale en grote nationale schaal wordt bedreven als nergens anders in de wereld. Waar religie nog een rol speelt en het geen schande is vaderlandslievend te zijn.
Er is zeker ook veel in Amerika waar men kritiek op kan hebben. En aan een meer volwassen discussie daarover zal ik graag deelnemen. Maar ziet men in Europa de balk in eigen oog? Een sociale structuur zover ontwikkeld dat het de fundamenten van de Europese economieën in gevaar brengt. Een totaal gemis aan bereidheid een reële bijdrage te leveren aan het handhaven van recht en orde in de wereld, maar dan toch vol kritiek op Amerika, op wiens bescherming men uiteindelijk altijd weer rekent.
Daartegenover wel talloze Europese ondernemingen, pensioenfondsen en professionele investeerders die miljarden onderbrengen in Amerika, wanneer ze zijn uitgekeken op hun nationale markten of om andere redenen mee willen profiteren van wat de Amerikaanse economie te bieden heeft.
Het ten tonele gevoerde Ahold-gebeuren kan ik niet beoordelen. Gegeven de internationalisatie van de grote kantoren zou het me niet verwonderen als een buiten Amerika opgeleide accountant betrokken was bij de controle van Ahold in Amerika en Argentinië. Ik kan me niet erg vinden in de conclusie van Idzerda dat de eindverantwoordelijkheid ligt bij de Nederlandse tekende accountant, maar toch de schuld doorgeschoven moet worden naar de accountant die de plaatselijke controles verrichtte.
Het toezicht op alle aan de New York stock exchange genoteerde ondernemingen is inderdaad aangescherpt, na de misstanden die in Amerika aan de dag zijn gekomen. Het lijkt me niet meer dan logisch dat de Nederlandse bedrijven die z’n notering wensen, aan niet minder stringente eisen moeten voldoen - de noodzaak is wel gebleken!
Het lijkt wel of Homme Idzerda met zijn column als eerste zijn eigen ongetwijfeld ironisch bedoelde advies heeft gevolgd om de ‘verregaande arrogantie, misplaatste zelfvertrouwen en blindheid voor andere opvattingen’ van de Amerikanen dan maar over te nemen. Laten we het toeschrijven aan jeugdige overmoed.
Noot
Hendrik Vermeulen was tot 1987 werkzaam bij Philips in New York en daarna consultant en commissaris bij diverse Amerikaanse bedrijven.