Magazine 01 oktober 2007

Spookcijfer: Uitverkoop bedrijfsleven

Het is uitverkoop in het Nederlandse bedrijfsleven. Althans, daarover is een felle discussie gaande. Wat opvalt is dat er voortdurend wordt gezwaaid met cijfers die op zijn minst voor verschillende uitleg vatbaar zijn. De Volkskrant kwam een paar maanden geleden al met een alarmerend bericht, nog voordat er sprake was van een verkoop van ABN AMRO.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 2, 2007

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel als pdf

De krant meldde dat AEX-bedrijven sinds 2004 voor 65 miljard euro aan bedrijfsonderdelen hadden verkocht, en het hele Nederlandse bedrijfsleven maar liefst voor 188 miljard. Die cijfers zijn op zijn minst misleidend, want onder dat kopje zijn bijvoorbeeld ook opgenomen de verkoop van het Amerikaanse US Foodservice door Ahold (5,2 miljard) en de verkoop van het Sachalin-project - onder Russische politieke dwang - door Shell (5,6 miljard). Is het eerlijk om die bedrijven onder de noemer Hollandse uitverkoop mee te nemen? Een vertegenwoordiger van Bureau van Dijk Electronic Publishers, dat de cijfers in opdracht van de Volkskrant oplepelde uit zijn database, erkent dat het eindresultaat sterk wordt beïnvloed door de definitiekwestie. Als de vraag net iets anders wordt gesteld aan de database, kan het resultaat er wel eens heel anders uitzien.

Dat bewijst ook een recente bijdrage van minister Wouter Bos aan het debat. Hij stelde dat het sentiment de feiten overvleugelt, want vorig jaar kochten buitenlandse bedrijven dan weliswaar voor vijftig miljard in Nederland, Nederlandse bedrijven waren in het buitenland veel actiever met een totale som van tachtig miljard! Bos bleek zich daarbij te baseren op cijfers van KPMG. Daarin is echter de overname van staalbedrijf Arcelor door Mittal Steel (31 miljard euro) meegenomen als een overname door een Nederlandse partij. Strikt genomen is dat juist, want Mittal is een Nederlandse NV met een hoofdkantoor in Rotterdam.

Maar het bedrijf roept bij weinigen oranjegevoelens op, en heeft om fiscaaltechnische redenen gekozen voor een vestiging in Nederland. Precies om die reden kon u onlangs ook in uw dagblad lezen dat Nederland de op één na grootste investeerder ter wereld is! Met dank aan de vele brievenbus-bv’s.

Het blijft dus oppassen met cijfers. De beroemde quote van Mark Twain (die ook wel aan de Britse staatsman Benjamin Disraeli wordt toegeschreven) stelt dat er drie soorten leugens zijn: lies, damned lies and statistics. Het is nog steeds verstandig om dat in het achterhoofd te houden als u tijdens het ontbijt uw ochtendblad leest.