Magazine 01 oktober 2005

'Kernprobleem' is het probleem niet

Anders dan André Bindenga stelt (september 2005, pagina 30), is de directe financiële band tussen accountant en gecontroleerde niet het kernprobleem, meent Gerrit Eveleens. De echte oplossing voor het probleem is het herwinnen van het vertrouwen, stap voor stap.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 2, 2005

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Gerrit Eveleens

Bij het lezen van het artikel van André Bindenga in ‘de Accountant’ van september 2005 vroeg ik mij af: is er geen andere weg? Je kunt je toch niet voorstellen dat de gesuggereerde oplossing a. zal worden gerealiseerd en b. zal werken. Het laatste nog los van de vraagtekens die je kunt plaatsen bij de effectiviteit en de efficiency.

Toegegeven, het vertrouwen in de kwaliteit van de financiële verslaggeving en die van de controlerende accountant heeft een flinke deuk opgelopen. Ik zou denken dat je dat vertrouwen moet herwinnen door gewoon weer kwaliteit te leveren op basis van integriteit en onafhankelijkheid. Daar hoort bij je als (groot) accountant(skantoor) niet te verliezen in producten en diensten die afleiden van de hoofdzaak en de primaire functie. Waarom zou dat niet kunnen?

Het beroep (en de beroepsbeoefenaren) is zo gegroeid en moet het ook kunnen opbrengen om langs die natuurlijke, bij een professie passende weg het vertrouwen stap voor stap te willen herwinnen. Een moeilijke weg, maar is er niet een spreekwoord dat gaat over ‘te voet’ en ‘te paard’?

Anders gesteld: het beroep is in zijn reactie te ongeduldig en vlucht in nieuwe regels. De werkelijke oorzaak wordt niet onderkend. Bindenga doet alsof de financiële relatie tussen cliënt en accountant een principieel probleem is. Maar die relatie is er tussen iedere vrijeberoepsbeoefenaar en zijn of haar cliënt. Kunnen notarissen, advocaten, artsen enz. ineens niet meer onafhankelijk hun vak uitoefenen?

Tot slot nog enkele stellingen die zeker indirect met het vraagstuk te maken hebben:

• De toenemende regelzucht, ook op het gebied van verslaglegging, is niet bevorderlijk voor het goed uitoefenen van het accountantsberoep.
• Veel regels leiden bijna altijd tot nog meer regels en niet tot een betere oordeelsvorming.
• De bekende affaires zijn niet ontstaan door de veelheid van regels, maar ze maakten het niet goed functionerende collega’s wel extra gemakkelijk.
• De beroepsgenoten en de beroepsorganisatie hebben zich te lang en te veel als ‘geslagen honden’ gedragen.
• Prijsconcurrentie is goed zolang het gaat om de marges, maar fout als er beneden de reële kostprijs wordt gewerkt.
• Bij de primaire (controlerende) functie hoort de natuurlijke adviesfunctie. Ga je als kantoor verder, zorg dan voor goede Chinese muren en bewaak het in alle opzichten selfsupporting kunnen zijn van de primaire functie.

Noot
Gerrit Eveleens was tot 1990 voorzitter van KPMG Consultants en tot 1996 lid van de raad van bestuur van KPMG Nederland. Van 1995 tot eind 2003 was hij vice-voorzitter van Humanitas.