Magazine 01 november 2010

Cursus adviseurs accountantskantoren

Accountantsorganisaties laten zich voor reviews en toetsingen vaak door adviesbureaus adviseren. Het zou heel praktisch zijn, vonden SRA en NIVRA/NOvAA, als deze adviseurs hun kennis eens in korte tijd kunnen up-daten. Dus komen ze met een cursus.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 11, 2010

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Lyda Westerink

Is het, om maar meteen met de deur in huis te vallen, nou een teken aan de wand dat SRA en NIVRA/NOvAA een cursus voor juist déze adviseurs gaan verzorgen? Willem van Wijngaarden, hoofd kwaliteitsborging en voorzitter van de reviewcommissie bij de SRA, en inhoudelijk verantwoordelijk voor de driedaagse cursus: “In de praktijk komen wij bij onze reviews adviseurs van allerlei organisaties tegen, ook de beroepsorganisaties en de AFM zien ze bij toetsingen. Doen die adviseurs dat nou ook met een beetje verstand? Niet dat het domme mensen zijn, maar adviseren is uiteraard ook een vak.”

Dertig adressen

Het idee voor een cursus kwam eigenlijk vanuit de AFM. Volgens Marianne van der Zijde, manager toezicht accountantsorganisaties bij de AFM, leiden de adviezen van deze externe aanbieders van opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordelingen (OKB's) of externe compliance officers ‘in te veel’ gevallen niet tot een voldoende oordeel van de AFM: “Ze brachten dus niet wat het kantoor ervan verwachtte, wat heel jammer is. De AFM heeft geconstateerd dat accountants onvoldoende kritisch zijn, significante risico's niet onderkennen, te weinig of de verkeerde werkzaamheden verrichten en niet altijd de juiste conclusies trekken. Als kantoren een externe OKB'er inschakelen, moet die de gebreken in de controle er wel uithalen.”

Weten Van Wijngaarden en Van der Zijde eigenlijk wie die adviseurs zijn? Ja, inmiddels is er, met input van de AFM, SRA en beroepsorganisaties, een lijst van ‘zo'n dertig adressen’, aldus Van Wijngaarden: “En achter die adressen kunnen individuen zitten, maar ook organisaties van vier of vijf mensen.”

Totaalplaatje

Wat zijn nu precies de kanttekeningen bij de kwaliteit van deze adviseurs? Van Wijngaarden: “Soms vangen adviseurs iets op in een gesprek bij de een en gaan het dan implementeren bij de ander. Je kunt zaken echter niet uit z'n verband rukken. Sommige adviseren bijvoorbeeld om altijd OKB's te doen bij een wettelijke controle, beweren dat de AFM dat wil. Dan denk ik: wacht even, het ene accountantskantoor is het andere niet, maak dáár nu wel maatwerk van.”Er heerst sowieso nogal eens een vekeerd beeld over ‘wat de AFM wil’, constateert Van der Zijde: “Men denkt dat het ons vooral om de formaliteiten gaat. Maar wij kijken of de controle inhoudelijk goed gedaan wordt, of de goede con- clusies getrokken zijn. En het is jammer als adviseurs daarin verkeerd adviseren, want dan is het wel een keurig dossier, maar de inhoud is onvoldoende. We merken dat veel adviseurs dossiers pagina voor pagina doorwerken en allerlei detailopmerkingen hebben bij die afzonderlijke documenten. Maar het totaalplaatje van een goede controle hebben ze niet. Het is heel belangrijk om boven de materie te blijven staan.”

Discussie

Van der Zijde komt een dagdeel langs tijdens de cursus. Van Wijngaarden: “Een goede gelegenheid om eens één op één in gesprek te gaan met de toezichthouder en uit de eerste hand te horen wat die wil. Bij een cursus wordt vaak alleen kennis overgedragen, maar ik wil júist ook die discussie, we moeten van elkáár leren.”

Van Wijngaarden heeft het driedaagse programma in elk geval met veel plezier samengesteld en verheugt zich eigenlijk wel op de cursus: “Ik vind het leuk om als professionals met elkaar aan het praten te gaan over waar we nu staan. Het programma moet vooral prikkelen tot discussie, met elkaar en met de AFM. En ook het College Kwaliteitsonderzoek (CKO) en de Raad van Toezicht van NIVRA/NOvAA komen langs tijdens die drie dagen.”

Toegevoegde waarde

De adviesbureaus waar we het over hebben, geven niet alleen OKB-adviezen. Feitelijk bieden zij juist vooral ‘producten’ aan op het gebied van compliance.

Van der Zijde: “Dat vind ik een moeilijker rol dan een dossierreview doen. Dat kan je goed doen zonder echt bij dat kantoor betrokken te zijn, maar een compliance officer moet juist ogen en oren hebben in de organisatie, een autoriteit zijn die bestuur tot actie kan bewegen als dat nodig is. Een compliance officer die een keer in de maand langskomt om dan een aantal formele dingen te doen, ja, daar hebben we als AFM wel onze vraagtekens bij.”

Op adviseurs is uiteraard geen toezicht, hoe scheidt een kantoor nou kaf van koren? Van der Zijde: “Referenties lijken me heel belangrijk. Hoe ervaren andere kantoren die door hen geadviseerd zijn de advisering en is er daarna nog een toetsing van de SRA of NIVRA/NOvAA geweest en zijn die controles er goed doorheen gekomen? En misschien een bewijs van deelname aan de cursus, waarmee je aangeeft dat je goed geïnformeerd bent, óók door de toezichthou- ders? Ik denk trouwens dat er onder adviseurs wel belangstelling is, gelet op vragen die wij als AFM van hen krijgen. Ik hóóp het ook, ik wil graag met ze in gesprek. En ik denk dat goed geïnformeerde adviseurs echt toegevoegde waarde hebben: zij zijn een belangrijke schakel in de markt om de kwaliteit van de controles te verbeteren en te waarborgen.”