Magazine 01 november 2009

Gespot - november 2009

Wat gebeurt er aan het front van wetenschap en onderzoek? Een maandelijkse selectie van lezenswaardige publicaties uit binnen- en buitenland.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 11, 2009

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

PCAOB inefficiënt en niet functioneel

Door middel van de Sarbanes-Oxley Act van 2002 is de Public Company Accounting Oversight Board (PCAOB) opgericht om toezicht te houden op de accountantsorganisaties die beursgenoteerde ondernemingen in de VS controleren. De auteurs betogen dat de PCAOB inefficiënt en niet functioneel is. Zij geven diverse serieuze beperkingen en problemen aan bij de huidige aanpak en geven aanbevelingen tot verbetering.

• Steven M. Glover, Douglas F. Prawitt, and Mark H. Taylor, Audit Standard Setting and Inspection for U.S. Public Companies: A Critical Assessment and Recommendation for Fundamental Change. Accounting Horizons, June 2009, pages 221-237

Assurance bij duurzaamheidsverslagen

Wereldwijd worden steeds meer duurzaamheidsverslagen (sustainability reports) gepubliceerd. Daarbij wordt al dan niet een assurance-rapport verstrekt. Onderzoek bij 2.113 ondernemingen in 31 landen gedurende 2002-2004 toont aan dat vooral ondernemingen die reputatie en geloofwaardigheid belangrijk vinden, een assurance provider inschakelen. Daarbij maakt het geen verschil of de assurance al dan niet wordt gegeven door iemand uit het accountantsberoep.

• Roger Simnett, Ann Vanstraelen, Wai Fong Chua, Assurance on Sustainability Reports: An International Comparison. The Accounting Review, May 2009, pages 937-967

Verschillen IFRS en US GAAP

In hoeverre leidde het convergence-project van de FASB en de IASB tot vermindering van de feitelijke verschillen tussen US GAAP en IFRS? Op basis van een onderzoek naar de reconciliaties in 2004 en 2006 van 75 Europese ondernemingen met beursnotering in de VS concluderen de onderzoekers dat het gemiddelde verschil in nettowinst en eigen vermogen weliswaar is verminderd, maar dat de verschillen nog significant zijn. De twee dominante verschillen betreffen pensioenen en goodwill. Er zijn voorts aanzienlijke verschillen tussen de Europese ondernemingen onderling op basis van bedrijfstak en land, waaraan de onderzoekers de twijfel verbinden of IFRS op homogene wijze is geïmplementeerd.

• Elaine Henry, Stephen Lin, and Ya-wen Yang, The European-U.S. “GAAP Gap”: IFRS to U.S. GAAP Form 20-F Reconciliations. Accounting Horizons, June 2009, pages 121-150

Opportunistisch gebruik jaarrekeningregels

In de VS hebben diverse ondernemingen SFAS 159 over de fair value-optie inzake financiële instrumenten vervroegd toegepast en de toepassing later gewijzigd omdat hun interpretatie niet in lijn was met de intent and spirit van de standaard. De onderzoekers concluderen dat sprake was van een opportunistisch gebruik van SFAS 159. Het is belangrijk dat er informele mechanismen zijn om tot een juiste interpretatie van nieuwe jaarre- keningstandaarden te komen, vooral bij meer principles-based regelgeving.

• Elaine Henry, Early Adoption of SFAS No. 159: Lessons from Games (Almost) Played. Accounting Horizons, June 2009, pages 181-199

Kapitaalbeschermingsrecht

In 2008 is een versoepeling doorgevoerd in de kapitaalbeschermingsregels van het NV-recht. Hiermee zijn in Boek 2 BW wijzigingen geïmplementeerd die enkele jaren geleden in de tweede EG-richtlijn vennootschapsrecht (2006/68/EG) zijn aangebracht. Deze wetswijziging wordt in dit artikel besproken. Verder wordt ingegaan op voorstellen en onderzoeken gericht op mogelijke verdere aanpassing van de kapitaalbeschermingsregels in het Europese vennootschapsrecht.

• Cees van Geffen, Kapitaalbeschermingsrecht in beweging. MAB, november 2009

Solvency II en verzekeraars

Op basis van jaarverslagen wordt onderzocht in hoeverre verzekeraars klaar zijn voor Solvency II, het nieuwe wettelijke toezichtskader voor verzekeraars. De auteur kijkt naar de organisatorische vereisten van Solvency II en toetst deze aan beschikbare informatie vanuit jaarverslagen van een aantal grote Europese verzekeraars. De conclusie is dat de meeste verzekeraars goed op weg zijn in hun voorbereiding, maar op dit moment een aantal cruciale verbeteringen moeten doorvoeren.

• René Doff, Solvency II bij verzekeraars: een analyse van jaarrekeningen. MAB, november 2009

Bestuurlijke informatieverzorging

De verschillende interpretaties van BIV/AO worden verklaard door een analyse van de verschillende doelen die met het vakgebied worden nagestreefd. De relatie met andere vakgebieden wordt ingevuld door een analyse van het paradigma dat ten grondslag ligt aan BIV/AO. De toekomst van het vakgebied BIV/AO ligt in het uitvoeren van empirische onderzoek in complexere hedendaagse organisaties.

• Arco van de Ven, Interpretaties, afbakening en toekomst van BIV/AO. MAB, november 2009

Kwaliteit en productiviteit economisch onderzoek

De kwaliteitsbeoordeling van onderzoek kan tot stand komen op basis van oordelen van vakgenoten, de zogenaamde peer review, en op basis van bibliometrische informatie, zoals aantal publicaties en citaties. Dit artikel analyseert in hoeverre beide beoordelingsmethoden tot dezelfde conclusies leiden. Vervolgens wordt gekeken naar organisatiekenmerken van onderzoeksgroepen. Omvang van de groep blijkt positief samen te hangen met kwaliteit maar negatief met productiviteit.

• Tom Groot, Kwaliteit en productiviteit van economisch onderzoek. MAB, november 2009