Magazine 01 november 2009

Extra steun vanuit subsidieland

Bezuinigingen zijn aan de orde van de dag. Niet echter in het land van subsidies, regelingen en garanties. Vooral innovatieve ondernemers kunnen bij overheidsregelingen een welwillend antwoord krijgen - mits hun aanvraag financieel goed is onderbouwd. 'Accountants kunnen daarbij helpen.'

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 11, 2009

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Peter van Rietschoten

Accountants kunnen kans op kredietverlening vergroten

Overheidssteun om de crisis door te komen is niet alleen voor de banken weggelegd. Ook het midden- en kleinbedrijf kan onverminderd gebruik (blijven) maken van subsidies, innovatieregelingen en garantiestellingen. Een aantal voorzieningen is zelfs recentelijk uitgebreid, of geheel nieuw. Zo doet de overheid tevens iets aan de stagnatie van de kredietverlening door de banken. Voorbeelden van uitbreidingen zijn de verruimingen van het Besluit Borgstellingskredieten MKB en de Groeifaciliteit. Nieuw zijn onder andere de Garantie Ondernemingsfinanciering en (sinds juni 2008) de Regeling Innovatiekredieten - de opvolger van het inmiddels gesloten Uitdagerskrediet (wat weer de opvolger was van het veel gebruikte Technisch Ontwikkelingskrediet TOK).

SenterNovem

Het belangrijkste ‘loket’ voor financiële stimuleringsregelingen voor bedrijfsleven, non-profitsector en lagere overheden is SenterNovem, een agentschap van het ministerie van Economische Zaken. Deze organisatie zorgt met zo'n vierhonderd regelingen dat het ondersteunings- en stimuleringsbeleid van een aantal ministeries daad-werkelijk wordt uitgevoerd. Met name als het gaat om energie en milieu, duurzaamheid en leefomgeving, en innovatie kunnen organisaties via SenterNovem een beroep doen op ondersteuning. In het kader van de kredietcrisis worden zeker ook mkb-ondernemingen gericht mogelijkheden geboden om te blijven investeren en te innoveren.

SenterNovem beoordeelt aanvragen, voert toetsingen uit, neemt besluiten over toewijzingen en over eventuele verlengingen van (of aanvullingen op) afgegeven regelingen. In het afgelopen jaar ging het in totaal om zo'n 2,4 miljard euro.

Innovatiekrediet

De nu anderhalf jaar bestaande Regeling Innovatiekredieten beoogt het mkb finacieel te ondersteunen bij de uitvoering van technische of life-science ontwikkelingsprojecten, waarin innovatieve producten, processen of diensten worden ontwikkeld met een goed marktperspectief. Zowel starters als bestaande mkb-ondernemingen kunnen worden gefinancierd. Peter Schuitmaker, projectadviseur bij SenterNovem, geeft een toelichting. “Wij geven geen advies aan de aanvragers, maar uiteindelijk aan de betrokken ministers. Onze adviesfunctie is derhalve intern gericht en heeft betrekking op het wel of niet honoreren van een aanvraag. Wij gaan dus beslist niet op de stoel zitten van de bedrijfsadviseur c.q. de accountant.”

Feitelijk, aldus Schuitmaker, proberen de projectadviseurs van SenterNovem een brug te slaan tussen de vaak lastige krediet- en garantieregelingen en de mkb-ondernemers en andere aanvragers.

Onderbouwing ontoereikend

Het Innovatiekrediet zit nu op zo'n honderd aanvragen per jaar. Circa twintig procent van die aanvragen wordt na een eerste toets afgewezen omdat ze niet voldoende aansluiten op de bedoeling van de regeling. Er is bijvoorbeeld onvoldoende sprake van risicovolle technische of klinische ontwikkeling, het project is onvoldoende innovatief of er is te weinig commercieel perspectief. Zo'n 25 procent van de aanvragen wordt gehonoreerd. De overige 55 procent wordt na verdere toetsing alsnog afgewezen.

Schuitmaker: “Er is een groot aantal redenen waarom een ‘in de kern goed project’ niet wordt geaccepteerd. Veelal zijn de project, commerciële en financiële plannen, nog niet voldoende doordacht. Dan kleven er nog te veel risico's aan het project. Dan vragen we de aanvrager om nog eens goed naar de risico's te kijken en daar goede scenario's voor te ontwikkelen. Ook het antwoord op deze vraag is van groot belang: hoe gaat de organisatie hier een succes van maken?”

Rol accountants

Op de vraag wat mkb-ondernemers zouden moeten doen om hun aanvraag beter te laten aansluiten op de kredietregelingen, antwoordt Schuitmaker: “Wij willen de kern van het project snappen, tot de bodem van de onderbouwing en de risico's gaan. Dus aan wollige verhalen die sommige subsidieadviseurs opschrijven hebben wij en de ondernemer niet zo veel. We hebben wel veel aan een voldragen aanvraag, dus waarin de business case, het commercieel perspectief, de risico's en de financiële paragraaf voldoende helder en stevig zijn neer- gezet. Een aanvragende ondernemer doet er ons inziens dan ook goed aan om een externe adviseur aan te trekken die met kritische vragen een klankbord kan zijn. Vragen over kansen en bedreigingen, over het risicoprofiel van het project, over alternatieven en consequenties voor management en organisatie. Een adviseur ook die tevens een goed financieel verhaal kan opstellen. We zien te vaak dat ondernemers goede ideeën hebben, maar dat het hun ontbreekt aan een vangnet en aan wat extra nadenken. Ze moeten het zelf natuurlijk ook begrijpen.”

Kredietwaardig

Schuitmaker meent dat accountants voor de aanvragen voor het Innovatiekrediet beslist een toegevoegde waarde kunnen hebben. “Voor het adviseren bij en het helpen onderbouwen van de businesscase, het verzorgen van de financiële paragraaf en ook voor de tussentijdse rapportages. Als bij de aanvrager de administratieve systemen en de rapportages op orde zijn, en als de financiële lijnen met SenterNovem de informatie geven die wij nodig achten, dan wordt de aanvrager voor ons al sowieso meer ‘krediet- waardig’.”

Hij wijst er op dat SenterNovem op diverse manieren informatie verstrekt over hoe kredietaanvragen het beste kunnen worden opgesteld. “We hebben de website, telefonische voorlichters, brochures. In de bijlage van het aanvraagformulier staan ook allerlei aanwijzingen. Dus ook accountants kunnen we nauwkeurig vertellen hoe zij de kans op een krediet voor hun cliënt kunnen vergroten.”

Andere bronnen

Naast de regelingen die via SenterNovem worden aangeboden, zijn er nog tal van andere financierings- en ondersteuningsbronnen. In ‘de Accountant’ van maart 2008 geeft het artikel ‘Volgende loket graag!’ (pagina 50) veel informatie. Bruikbaar zijn ook de diverse websites. De website van SenterNovem bevat veel verwijzingen en ook de website Antwoordvoorbedrijven.nl geeft een goed beeld van de regelingen die door landelijke en lagere overheden worden verstrekt.

Regeling Innovatiekredieten 2009

Dit is een kredietregeling van het ministerie van Economische zaken voor de financiering van technische en klinische ontwikkelingsprojecten. Projecten vanaf € 300.000 kunnen worden ondersteund. Het maximale kredietbedrag is € 5 miljoen (bij voorganger Uitdagerskrediet was dit nog € 1 miljoen).

Ook de criteria voor toekenning van het krediet zijn verruimd. Het kredietmaximum van vijf miljoen mag niet meer zijn dan 35 procent van de projectkosten. De overige 65 procent (of meer) moet komen uit andere bronnen. Dat kan de lopende exploitatie zijn of externe kapitaalverstrekkers.

Het beschikbare kredietbudget voor 2009 is € 37,5 miljoen waarvan € 25 miljoen voor technische ontwikkelingsprojecten en € 12,5 miljoen klinische ontwikkelingsprojecten.

Het aanvraagproces duurt gewoonlijk acht tot veertien weken en omvat een eerste gesprek, het bestuderen van het businessplan, ontwikkelplan en het financiële plan. Na de bespreking van de risicoanalyse met het management volgt de besluitvorming. De verstrekking van het krediet gebeurt in fasen. Aan het einde van elke fase rapporteert de kredietnemer over de geboekte voortgang. En zolang het project op schema ligt wordt door SenterNovem de kredietverstrekking gecontinueerd.

Per eind september 2009 waren er zestien bedrijven gefinancierd. Bij deze bedrijven werd in totaal € 22 miljoen aan Innovatiekrediet toegezegd. Naar verwachting zal in 2009 het volledig beschikbare kredietvolume worden toegewezen. Gelet op het succes van deze kredietregeling wordt voor 2010 een groter kredietbudget verwacht, namelijk € 48 miljoen.

Voorbeelden van Innovatiekredieten

Softwareontwikkeling
Een bedrijf wil een softwareprogramma ontwikkelen voor kosteneffectief management van complexe en grensoverschrijdende logistiek. Er is € 900.000 beschikbaar gesteld.

Robotisering
Een leverancier van robotisering van metaalbewerking wil een nieuwe generatie gereedschapwisselsystemen ontwikkelen. Er is € 300.000 beschikbaar gesteld.

Medicijnontwikkeling
Bij een universiteit is een nieuwe behandelmethode ontdekt. De medicijnontwikkeling inclusief de klinische onderzoeken wordt financieel ondersteund met € 3,2 miljoen.