Afstandelijk en formalistisch
Afgelopen zomer heb ik een aantal keren cursus mogen verzorgen voor onder andere accountants in business. Ik heb hen gevraagd hoe hun ervaringen zijn met de openbare accountants. Ik werd niet vrolijk van de reacties.
Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 11, 2009
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
De breed gedragen ervaring is dat de accountant afstandelijker en formalistischer is geworden. Hij is nu puur de externe controleur. Dat is uiteraard de insteek geweest van veel regelgeving. Over het algemeen wordt dit niet per definitie als verkeerd gezien. Het feit dat hierdoor weer meer wordt gedaan wordt juist als positief aangemerkt. Het primaire probleem is de houding van de accountant.
Hij wordt gezien als iemand die primair gericht is op het vullen van zijn eigen dossier en het voldoen aan de compliance vereisten. De extra werkzaamheden komen met name naar voren uit het vullen van de checklisten. Zo nu en dan wordt een assistent naar de administratie gestuurd om een stapel facturen te kopiëren. Voor de rest zit het team een week te synchroontypen. Het gevoel dat de accountant ook daadwerkelijk meer kennis krijgt van de onderneming is niet aanwezig.
Een ander probleem is dat flexibiliteit en meedenken volledig ontbreekt. Zelfs sparren is niet langer mogelijk. Bij het minste of geringste moet vaktechniek worden ingeschakeld. Problemen worden bij de klant neergelegd zonder mee te denken over mogelijke oplossingen. Rapportages zijn vooral gericht op het zo volledig mogelijk afschuiven van de mogelijke risico's zodat de accountant achteraf geen verwijt gemaakt kan worden.
Accountants zijn door alle schandalen en gewijzigde regelgeving voorzichtig geworden. Dat is begrijpelijk. Maar het lijkt erop dat dit zich vertaalt in een rigide toepassing van regels. Het dossier is keurig op orde, maar of ook inhoudelijk een goede controle is uitgevoerd, moet nog maar blijken. De cijfers moeten een goede weergave zijn van wat zich heeft afgespeeld binnen de onderneming. Hoe kan je dat vaststellen als je nooit de onderneming ingaat?
Het is helemaal zorgwekkend als al wordt getwijfeld of de controlerend accountant wel op de hoogte gebracht moet worden van mogelijke risico's die buiten zijn checklist vallen. Zeker als de conclusie is om dat maar niet te doen. Dat leidt immers alleen maar tot werk voor de onderneming om het accountantsdossier op orde te krijgen, een hogere nota en geen toegevoegde waarde voor de onderneming zelf.
Deze keer kunnen we het niet afschuiven op de verwachtingskloof. Als we het onze eigen beroepsgenoten al niet meer kunnen uitleggen…
Homme Idzerda