Magazine 01 mei 2009

Nieuw: opleiding tot rating advisor

In september 2009 start NIVRA-Nyenrode met de opleiding tot rating advisor voor accountants. Vier modules over 'een heel nieuw terrein'.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 5, 2009

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Mede door de invloed van Basel II staat credit rating, ook voor het midden- en kleinbedrijf, volop in de belangstelling. Elders in dit nummer kunt u de visie van een aantal betrokkenen lezen op de nieuwe rol van de accountant als creditrater. In dit artikel aandacht voor de opzet van de nieuwe opleiding tot rating advisor aan NIVRA-Nyenrode.

Het lesprogramma is ontwikkeld door NIVRA-Nyenrode in samenwerking met de Nederlandse Orde van Rating advisors en Rating-analisten (NORA). De opleiding is bestemd voor RA's, AA's en RC's en leidt op voor de titel CRAd, credit rating advisor. De studie neemt tachtig lesuren in beslag plus 120 uur zelfstudie en wordt afgesloten met een schriftelijk examen, het schrijven van een referaat en een mondeling examen waarin het referaat moet worden verdedigd.

Vier modules

De opleiding bestaat uit vier modules. In het eerste blok wordt aandacht besteed aan de historie van ratings, het bancaire toezicht en de regelgeving rond Basel II en Solvency II. Verder komen de gevolgen van ratings op de kredietverstrekking aan bod en de invloed ervan op bedrijven, accountants en banken.

De tweede module staat in het teken van corporate finance. Daarbij wordt onder meer ingegaan op de grondslagen van financieel management en value management en op de rol van de financiële markten. Verder wordt het nut van financiële analyses en de invloed van ratings op financieringsproducten behandeld.

In het derde blok worden de studenten ingewijd in functie en gebruik van diverse rating-systemen.

De laatste module gaat over over rating-analyse. Dit onderdeel is gesplitst in een variant voor accountants en een voor controllers. Fritz Witt van NORA en initiatiefnemer van de opleiding: “De wijze waarop een accountant een rating-analyse uitvoert, verschilt nogal van hoe een controller dat doet. In de opleiding voor de accountants behandelen we de dienstverlening aan hun klanten, toegespitst op vier onderwerpen: rating assessment, rating advisory, rating-analyse en rating-systemen.”

Niet overbodig

De colleges over rating assessment geven studenten inzicht in hoe zij via ratings de kwaliteit van hun werk kunnen verbeteren, zowel in de controlepraktijk als bij de samenstelling van jaarrekeningen.

Bij rating advisory wordt stilgestaan bij de invloed van de adviezen die accountants op het gebied van rating hun klanten geven.

Is iemand zich bijvoorbeeld wel bewust van de risico's voor de continuïteit van de onderneming en voor de financiering? Fritz Witt: “Als de bank onvoldoende inzicht krijgt in het risicoprofiel loopt een ondernemer het risico dat hij een hogere rente moet betalen. We laten zien dat een accountant door zijn klant goed te adviseren met behulp van een rating, deze kosten deels kan voorkomen. Overigens omvat het geven van rating-advies veel meer dan alleen de begeleiding bij kredietaanvragen. Tijdens de opleiding gaan we hier dieper op in. De colleges zijn dan ook geschikt voor alle soorten accountantskantoren, zowel voor de grote als de mkb-kantoren.”

Vergelijking concurrenten

De twee laatste onderdelen, rating-analyse en rating-systemen, zijn met name interessant voor de grotere accountantskantoren die met middelgrote tot grote ondernemingen te maken hebben. Onder meer wordt ingegaan op de werkwijze van de internationaal werkende rating agencies.

Tot slot zal tijdens de colleges over rating-systemen aandacht worden besteed aan peer group ratings. Hiermee kan een ondernemer zijn bedrijf vele malen beter vergelijken met zijn concurrenten dan met traditionele benchmarks.

Witt: “Deze techniek wordt ook toegepast binnen concerns om verschillende vestigingen met elkaar te kunnen vergelijken. Neem bijvoorbeeld BMW-dealers. Overal te wereld wordt hetzelfde product aangeboden. Toch verkoopt de ene dealer meer auto's dan de andere. Dat kun je in kaart brengen via een rating. Vervolgens kun je meer te weten komen over de achterliggende oorzaken.”

Steeds belangrijker

Directeur Leen Paape van NIVRA-Nyenrode is blij dat hij vanaf september 2009 de nieuwe opleiding kan aanbieden.

Oorspronkelijk was het de bedoeling om al in maart te beginnen, maar de meeste potentiële studenten gaven de voorkeur aan een start na de zomer.

Van het nut van de opleiding is Paape ten volle overtuigd. “Sinds de invoering van Basel II gelden nieuwe regels voor banken wat betreft het verlenen van kredieten. Banken willen steeds meer inzicht hebben in de financiële positie van degenen die voor een krediet aanklopt. Dat is na de kredietcrisis alleen nog maar urgenter geworden.”

Dat heeft nogal wat gevolgen voor bedrijven. Volgens Paape is de accountant de aangewezen partner voor kleine en middelgrote ondernemers om hen voor te bereiden op een rating van de bank.

“Die voorbereiding bestaat uit een eigen rating door de accountant. Uiteraard is het niet de bedoeling dat de accountant het werk van de bank overneemt. Zijn opdrachtgever is en blijft die ondernemer. Maar hij kan zijn klant wel zo goed mogelijk voorbereiden op wat de bank uiteindelijk van hem wil weten. Dat kan ertoe leiden dat een ondernemer een betere rating van de bank krijgt, en dus uiteindelijk een krediet tegen betere voorwaarden.”

‘Geheel nieuw terrein’

Volgens Leen Paape betreden studenten die de opleiding zullen volgen een geheel nieuw terrein. Paape: “Het gaat om een bijzonder wetenschappelijk gebied vanwege de combinatie van traditionele en innovatieve thema's van de ondernemingsfinanciering met integraal risicomanagement. De opleiding wil duidelijk meer zijn dan alleen maar een manier om studenten inzicht te geven in de toepassingsmogelijkheden van ratings als voorbereiding op een externe rating door een bank.”