Magazine 01 mei 2009

Gespot - mei 2009

Wat gebeurt er aan het front van wetenschap en onderzoek? Een maandelijkse selectie van lezenswaardige publicaties uit binnen- en buitenland.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 5, 2009

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

IAASB: Clarity-project en strategie

De International Auditing and Assurance Board (IAASB) heeft in december 2008 het zogeheten Clarity-project afgerond. Marcel Pheijffer, tot en met 2008 lid van de IAASB, bespreekt dit project en concludeert dat de International Standards on Auditing (ISAs) daardoor een meer rules-based karakter hebben gekregen. Ook gaat hij in op de strategie van de IAASB voor de jaren 2009-2011.

• Marcel Pheijffer, IAASB: gewijzigde controlestandaarden en strategie 2009 - 2011. MAB, mei 2009

Materialiteit en accountantscontrole van jaarrekeningen overheden

Een van de herziene standaarden van de IAASB betreft ISA 320 Materiality in Planning and Performing an Audit. Meer dan voorheen wordt nu benadrukt dat een fout in de jaarrekening vanwege de aard van de fout materieel kan zijn, ook al is deze van geringe omvang. Frans van Schaik bespreekt in zijn artikel hoe de IAASB erin is geslaagd overheidsspecifieke elementen op te nemen in ISA 320.

• Frans van Schaik, Materialiteit bij de accountantscontrole van jaarrekeningen van overheden: principes of regels. MAB, mei 2009

Segmentatie in de jaarrekening (IFRS 8)

Met ingang van de jaarrekening 2009 is IFRS 8 ‘Operationele segmenten’ van toepassing. IFRS 8 vervangt IAS 14. Als gevolg daarvan wordt overgegaan van een ‘risks and rewards approach’ (gesegmenteerde informatie op basis van verschillen in risico en rendement) naar een management approach (gesegmenteerde informatie op basis van de wijze waarop de entiteit door het management wordt aangestuurd).

Daarmee sluit IFRS aan op US GAAP. De auteurs bespreken de veranderingen en gaan in het bijzonder in op Amerikaans wetenschappelijk onderzoek naar de management approach. Het empirisch onderzoek heeft aangetoond dat de hoeveelheid gesegmenteerde informatie is toegenomen, dat de informatie waarderelevant is en dat voorspellingen van analisten nauwkeuriger zijn geworden.

• Dick van Offeren, Tim Verdoes en Joop Witjes, Operationele segmenten in de jaarrekening. MAB, mei 2009

Waardering van onzekere belastingposities

De IASB heeft plannen om voor te schrijven dat onzekere belastingposities in de jaarrekening worden gewaardeerd tegen de verwachtingswaarde. Voor de berekening daarvan is het nodig te schatten wat de waarschijnlijkheid is van de mogelijke uitkomsten van onzekere posities. In dit artikel wordt een modelleertechniek met behulp van beslissingstabellen beschreven. Daardoor is een effectieve, efficiënte en transparante waarschijnlijkheidsschatting voor fiscale onzekerheden mogelijk.

• Rutger Hafkenscheid, Kwantificeren van waarschijnlijkheid voor de waardering van onzekere belastingposities. MAB, mei 2009

Subprime crisis

In een uitgebreid en grondig essay schetst Stephen G. Ryan de implicaties van de subprime crisis voor de financiële verslaggeving. Zijn context is de Verenigde Staten, maar veel van zijn bevindingen zijn ook relevant voor de toepassing van IFRS. Ryan gaat in op de institutionele en markttechnische aspecten van subprime lending, hij bespreekt de conceptuele en praktische aspecten van fair value accounting ingevolge FAS 157, en hij behandelt het off balance-karakter van de securitisatievehikels.

• Stephen G. Ryan, Accounting in and for the Subprime Crisis. The Accounting Review, no 6, 2008, pages 1605-1638

Belastingdienst en Horizontaal toezicht

Onder de naam ‘Horizontaal toezicht’ ontwikkelt de Belastingdienst een nieuwe vorm van toezicht als aanvulling op het bestaande toezichtinstrumentarium. Uitgangspunten daarbij zijn wederzijds vertrouwen, gelijkwaardigheid, erkenning van en begrip voor de belangen van de wederpartij, en transparantie. Met grote ondernemingen die hun tax control framework (TCF) op orde hebben worden handhavingsconvenanten gesloten. Veldhuizen en Kamerling gaan in hun artikel in het bijzonder in op de maatschappelijke en gedragswetenschappelijke context, de opzet en werking van een TCF, en de relatie met het COSO-model.

• Robbert Veldhuizen en Robert Kamerling, Horizontaal toezicht en het tax control framework. MAB, mei 2009

Dekking tegen bestuurdersaansprakelijkheid hangt samen met terughoudendheid bij het bekend maken van slecht nieuws

Onderzoek onder Canadese ondernemingen bevestigt de hypothese dat ondernemingen waarvan de bestuurders gedekt zijn tegen aansprakelijkheidsrisico's terughoudender zijn in het bekendmaken van slecht nieuws. Deze ondernemingen geven in het algemeen minder informatie over risico's op geschillen (litigation risk) en indien zich een geschil voordoet wacht men langer voordat hierover informatie wordt gegeven. Dit sluit aan op de gedachte dat het bekendmaken van slecht nieuws negatief is voor ondernemingen, maar dat aansprakelijkheidsrisico's van bestuurders ervoor zorgen dat slecht nieuws snel bekend wordt gemaakt. Indien deze risico's zijn afgedekt, ontbreekt de prikkel om open en tijdig over slecht nieuws te communiceren.

• Jinyoung Park Wynn, Legal Liability Coverage and Voluntary Disclosure. The Accounting Review, no 6, 2008, pages 1639-1669