Magazine 01 mei 2008

'Het is vijf voor twaalf'

De werk-studiecombinatie. Als er één begrip is dat als rode draad door de geschiedenis van de Vereniging Accountancy Studenten (VAS) van NIVRA-Nyenrode loopt, dan is dit het wel. Op 12 juni 2008 houdt de VAS een symposium waar de uitslag van een onderzoek wordt gepresenteerd.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 5, 2008

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Zonder al te veel vooruit op de uitkomst te lopen, kan nu al worden gezegd dat de werkdruk in combinatie met de eisen die de studie stelt nog steeds het grootste probleem is. Zo'n tachtig procent van de studenten geeft aan te weinig tijd te hebben voor hobby's en privéleven.

Arjan Wolbink is sinds juni vorig jaar voorzitter van de VAS en Tom Ooms leidt sinds hetzelfde moment de activiteitencommissie van de vereniging. Beiden werken op het kantoor van PricewaterhouseCoopers in Alkmaar. Op dit moment zijn ze druk bezig met de voorbereiding van het symposium (zie kader). Daar wordt onder meer de uitslag gepresenteerd van een onderzoek dat de afgelopen maanden is gehouden onder studenten van NIVRA-Nyenrode.

Economisch klimaat

Onder de meeste ondervraagden is de werk-studiecombinatie nog steeds de grootste steen des aanstoots. Arjan Wolbink: “Voor alle duidelijkheid, de combinatie van ervaring opdoen in je werk en tegelijkertijd studeren ervaren de meeste studenten wel als aantrekkelijk. Maar de totale tijdsinvestering per week die dit alles oplevert vinden de meesten te hoog.”

Opmerkelijk, deze uitkomst? Dat moet iedereen voor zichzelf beoordelen. Wat op zijn zachtst gezegd wel curieus is, is het feit dat tijdens een vorige enquête van de VAS, zo'n vijf jaar geleden, dit ook al het grootste pijnpunt was.

Is er dan helemaal niets veranderd?

Tom Ooms: “Er is wel iets veranderd, maar te weinig. In de praktijkopleiding hoeven studenten tijdens hun eerste jaar van de stage geen essays meer te schrijven. Dat scheelt wel wat in de druk die de studie met zich meebrengt, maar het is een druppel op een gloeiende plaat. Je kunt zonder meer stellen dat het vorige rapport met een sisser is afgelopen. Het was in een tijd dat het slechter met de economie ging. Bedrijven moesten als gevolg van de dotcomcrisis reorganiseren. In zo'n economisch klimaat, waarin er niet echt sprake was van tekort aan accountants, valt een verhaal over vermindering van de werk-studiedruk niet bepaald goed.”

59 uur

Arjan Wolbink: “Het economisch klimaat kan nu in ons voordeel werken. Want de economie is inmiddels booming. De vraag naar accountants is groot, alleen ze zijn er niet. Ten minste, als er al voldoende afstuderen dan blijkt het probleem vaak te zijn dat ze na een paar in de accountancy iets anders gaan doen, omdat ze de werkdruk te hoog vinden. Als de bedrijven wat aan dit probleem willen doen, dan moeten ze toch echt de werkdruk en de studiedruk aanpakken. Uit ons onderzoek blijkt dat de ondervraagden gemiddeld 59 uur per week bezig zijn met werk en studie. Dat is een gemiddelde, dus er zijn studenten die er meer dan 59 uur per week aan besteden. Wie dat normaal vindt, mag het zeggen.”

Drie mogelijkheden

Volgens de twee VAS-bestuursleden moet er ditmaal echt iets gebeuren, want het is, zo zeggen zij ‘vijf voor twaalf’. “Er zijn drie mogelijkheden. Ten eerste: er verandert niks. Ten tweede: de studie wordt verlengd, zodat het studieprogramma over een langere tijd kan worden uitgesmeerd. Maar bij een huidige gemiddelde studieduur van acht jaar lijkt ons dat geen aantrekkelijke optie. Een nog langere studie zal weinig nieuwe accountancystudenten trekken. Je kunt toch nauwelijks van iemand verlangen dat hij tien jaar studeert. Daarom is de beste oplossing minder uren werken. Het zal alleen lastig zijn om de werkgevers van deze noodzaak te overtuigen.”

Het lijkt dus de hoogte tijd dat studenten, werkgevers en de opleidingen rond de tafel gaan zitten. Want volgens beide VAS-bestuursleden moet er gezamenlijk een oplossing worden gevonden voor de te hoge werk-studiedruk.

Geen klaagzang

Het laatste dat Arjan Wolbink en Tom Ooms willen is een klaagzang houden. Om te voorkomen dat ze alleen maar kritiek hebben op de huidige gang van zaken, willen ze graag nog een positieve verandering aanstippen die zich sinds het vorige VAS-onderzoek heeft voltrokken. “Vroeger was het absoluut not done om parttime te werken in de accountancy. Ook gold nog heel sterk het adagium up or out. Als je geen partner wilde worden, kon je maar beter naar een andere baan op zoek. Door de druk op de arbeidsmarkt en het feit dat veel jongeren naast hun werk ook tijd willen hebben voor andere zaken, is er tegenwoordig veel meer ruimte voor parttime werken. Het is nu meer grow or go geworden. Dat lijkt wellicht hetzelfde, maar er is een subtiel verschil. Als je geen partner wilt worden, is dat geen reden om het bedrijf te verlaten, mits je je maar blijft ontwikkelen. Die twee veranderingen vinden wij een hele vooruitgang. We hopen op eenzelfde reactie van de werkgevers als we in juni op ons symposium de uitkomst van ons onderzoek naar de werk-studiecombinatie presenteren.”

VAS-symposium

Op donderdag 12 juni 2008 houdt de VAS op Universiteit Nyenrode een symposium over de toekomst van de accountancy(opleiding). Belangrijk onderdeel is de presentatie van een onderzoek naar de werk-studiecombinatie.

‘s Ochtends wordt er gediscussieerd over de mogelijke opleiding van de toekomst: die voor ‘basis-accountant’. Roger Dassen, bestuursvoorzitter van Deloitte, en Leen Paape, directeur van NIVRA-Nyenrode, houden over dit onderwerp een inleiding. Daarna volgt er een paneldiscussie. In het panel zitten behalve de twee inleiders ook NIVRA-directeur Gert Smit en Jan Bouwens (hoogleraar accounting aan de Universiteit van Tilburg).

‘s Middags gaat het onder meer over de werk-studiecombinatie. Inleider is Paul Dinkgreve (voorzitter SRA). In het discussiepanel zitten Barbara Majoor, Paul Dinkgreve, Robert Swaak en Hans Gortemaker (hoogleraar accountancy Erasmus Universiteit).