Nieuws
België beperkt aansprakelijkheid - VK: limiet wordt minimum? - ‘Externe’ controle Tweede Kamer? - ‘Liever geen accountant in de zaal’ - Fusies leveren weinig op - 's Werelds grootste - Hunkergeneratie Y - ‘Betere verantwoording EU-lidstaten nodig’ - Enron hoofdrolspelers - ‘Experts berekenen schade Chipshol te laag’.
Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 7, 2006
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
België beperkt aansprakelijkheid
Met een wijziging van de Wet op de vennootschappen heeft België de aansprakelijkheid van ‘bedrijfsrevisoren’ (= accountants) gelimiteerd tot het verzekerd bedrag met een maximum van € 12 miljoen voor de controle van beursvennootschappen en € 3 miljoen voor niet-beursvennootschappen. De Belgische wetgever loopt daarmee vooruit op de resultaten van een onderzoek dat een Europese werkgroep momenteel verricht in het kader van de aanpassing van de zogenoemde Achtste Richtlijn. Europees Commissaris Charlie McCreevy liet vorig jaar weten wel te willen nadenken over beperking van aansprakelijkheid van accountants. AFM-voorzitter Docters van Leeuwen zei hierover op de Accountantsdag 2005: “Wanneer je een beroepsgroep constant een continuïteitsrisico laat lopen, ontstaat er een disclaimers- en voorzichtigheidscultuur.”
Tot nu toe zijn de Nederlandse autoriteiten geen voorstander van aansprakelijkheidsbeperking. Maar dat kan veranderen onder invloed van de bevindingen van de Europese werkgroep. Het rapport daarvan wordt eind 2006 verwacht. “Dan moeten wij bekijken of wij onze limiet kunnen handhaven”, zegt een ambtenaar van het Belgische ministerie van Economische Zaken. (LvA)
VK: limiet wordt minimum?
In Engeland vrezen accountants dat de aansprakelijkheidslimiet, die de wetgever beoogt, in de praktijk zal leiden tot een minimumaansprakelijkheid. Bij de behandeling van de Company Law Reform Bill in het parlement, zei minister Lord Sainsbury van het Department of Trade and Industry dat wetgeving niet per se hoeft te resulteren in een financiële limiet - ook al rept het wetsvoorstel over ‘een bedrag waartoe de aansprakelijkheid van accountants beperkt is’. Volgens Accountancy Age maken accountants zich nu ongerust dat deze zinsnede kan leiden tot een financiële bodem als de rechter de limiet die accountants zijn overeengekomen met de cliënt niet redelijk en billijk vindt. Volgens ICAEW-voorzitter Peter Wyman kan het probleem met een paar kleine aanpassingen worden opgelost. Of die er komen moet nog blijken. (LvA)
Tsunami-Deloitte
Het United Nations Development Programma (UNDP) heeft van Deloitte US Financial Advisory Services het eindrapport ontvangen over de besteding van de tsunami-hulpgelden. Deloitte had deze bijdrage pro bono aangeboden. Het kantoor heeft naar eigen zeggen in 2005 tussen april en november ruim zestig specialisten uit VS, Australië, Canada, India, Indonesië, Singapore en Thailand bij dit project ingezet, voor in totaal veertienduizend uur.
‘Externe’ controle Tweede Kamer?
De koppen logen er niet om. ‘Gesjoemel met boekhouding Kamerfracties’ (De Telegraaf) en ‘Kamerleden sjoemelen met financiën’ (RTL). De krant van wakker Nederland en de site van ‘s lands grootste commerciële tv-zender berichtten eind januari 2006 over het jaarlijkse onderzoek naar de juistheid van de uitgaven van de Tweede-Kamerfracties. Het ging om de uitgaven van 2004. De fracties zijn op zijn zachtst gezegd wat slordig. LPF en VVD probeerden onder meer verkeersboetes van respectievelijk 288 en tweehonderd euro te declareren. Het CDA diende 32.000 euro aan verkeerde declaraties in. Volgens de berichten bleek alleen de SGP brandschoon. Een snelle blik in het rapport zelf leert echter dat ook de PvdA en D66 geen ‘bijstellingen’ hoefden door te voeren. In het bericht op de site van de tv-zender heette het letterlijk: “Door de slordige jaarrekeningen ziet de Tweede Kamer zich genoodzaakt om een externe accountant in dienst te nemen.”
Wat nu? Gaat KPMG het parlement doorlichten? Of PwC of ander kantoor? Dat lijkt interessant nieuws. Even met de Tweede Kamer gebeld. Die ‘externe accountant’ blijkt de accountantsdienst van het ministerie van Binnenlandse Zaken, die overigens al vele jaren op verzoek van de Tweede Kamer dit onderzoek uitvoert. Niets nieuws dus, en zeker niet wat doorgaans met een externe accountant wordt bedoeld. Beetje slordig van RTL.
De tv-zender berichtte ook nog dat het gesjoemel van de Kamerfracties stond in ‘een geheim onderzoek, dat in het bezit is van RTL Nieuws’. Maar blijkbaar ook weer niet zo heel erg geheim, want een paar uur na de ‘onthulling’ werd het rapport al op de site van de Tweede Kamer gezet. Iedereen kan het daar lezen. (AB)
Monsterboard.nl bekendste vacaturesite
Monsterboard.nl is de bekendste vacaturesite van Nederland. Dat blijkt uit een onderzoek van TNS/NIPO. Driekwart van de ondervraagden zegt Monsterboard.nl te kennen. Daarmee is deze een stuk bekender dan de overige vacaturesites in Nederland, en ook fors bekender dan vorig jaar. Op de vraag welke vacaturesites de ondervraagde ‘uit zichzelf’ kan opnoemen, geeft een derde Monsterboard.nl als antwoord. De nummers twee en drie, Werk.nl en Vacaturebank.nl, scoren ‘spontaan’ respectievelijk acht en zes procent. Het aantal mensen dat geen enkele vacaturesite kan noemen, neemt steeds verder af.
Nederlanders bij IFAC
Marcel Pheijffer is op voordracht van het NIVRA voor drie jaar benoemd als lid van de International Auditing and Assurance Standards Board (IAASB), onderdeel van de International Federation of Accountants (IFAC). Pheijffer is bestuursvoorzitter van de Stichting NIVRA-Nyenrode en hoogleraar forensische accountancy aan Nyenrode Business Universiteit en de Universiteit Leiden. Het totaal aantal Nederlandse vertegenwoordigers namens het NIVRA in IFAC komt daarmee op vijf:
- Henri van Horn (Professional Accountants in Business, PAIB)
- Paul Hurks (Developing Nations Task Force)
- Barbara Majoor (Ethics Board)
- Marcel Pheijffer (IAASB)
- Frans van Schaik (International Public Sector Accounting Standards Board, IPSASB)
Verder heeft Hans Verkruijsse zitting in de Education Board namens de Transnational Auditors Committee (TAC).
‘Liever geen accountant in de zaal’
Volgens de code Tabaksblat moet de accountant bij beursgenoteerde bedrijven tijdens de algemene vergadering van aandeelhouders kunnen worden bevraagd. In 2005 verscheen de accountant 128 keer op die vergadering en kreeg daarbij veertig maal een vraag voorgelegd (zie pagina 28). Bij 26 aandeelhoudersvergaderingen kregen ze die kans helemaal niet, want de accountant bleef daar weg. Waarom is lang niet altijd duidelijk. Maar technologieonderneming Nedap laat hierover als enige in haar jaarverslag 2004 (pagina 25) geen misverstand bestaan. ‘In de accountantsverklaring wordt onder ‘werkzaamheden’ de controleaanpak beschreven. Deze spreekt voor zichzelf. De accountantsverklaringen bij Nedap zijn ongeclausuleerd, waardoor geen nadere toelichting nodig is. Mochten er onverhoopt clausules in voorkomen, dan zullen deze in het jaarverslag nader worden toegelicht op grond van de verantwoordingsplicht die commissarissen en directie hebben tegenover aandeelhouders. De aanwezigheid van de accountant in aandeelhoudersvergadering is naar de mening van commissarissen en directie dan ook overbodig.’
Volgens Nedap slaat de bepaling uit de code Tabaksblat over de aanwezigheid van de accountant dan ook nergens op. De behoefte om vragen te stellen, leeft volgens controller G.J.M. Ezendam van Nedap vooral bij grote beursfondsen. “Voor kleinere beursvennootschappen zijn die regels niet nodig. Wij lijden er alleen maar onder en de accountant ook. Die heeft op de aandeelhoudersvergadering bijna geen ruimte om antwoord te geven. Daarom laten wij dat liever over aan de directie en commissarissen. Nee, op de aandeelhoudersvergadering zijn geen vragen gesteld over de accountantsverklaring. Er zijn wel beleggingsclubs bij Nedap in Groenlo langs geweest, maar die waren allemaal tevreden met onze uitleg.” Kortom: Terwijl je zou zeggen - conform Tabaksblat - dat de aandeelhouders zelf wel bepalen of ze tijdens de vergadering aanleiding zien de accountant wat vragen te stellen, maken bij Nedap de directie en commissarissen dat tevoren voor hen uit: de accountant blijft thuis.
Hoe denkt KPMG, accountant van Nedap en in die functie vertegenwoordiger van het publieke belang, daar eigenlijk over? KPMG, dat ook bij de aandeelhoudersvergaderingen van enkele andere beursfondsen afwezig was, is het niet helemaal eens met de beleidslijn van Nedap, zegt hoofd vaktechniek Jos Holla.
En toch was KPMG er niet?
“Ons uitgangspunt is dat wij er bij zijn, omdat aandeelhouders dat van ons verwachten. Als wij niet worden uitgenodigd voor het bijwonen van de
aandeelhoudersvergadering, zullen wij nagaan wat daarvan de reden is en die met de voorzitter van de aandeelhoudersvergadering bespreken. Afhankelijk van de omstandigheden kunnen wij besluiten dat onze komst niet noodzakelijk is.” (LvA)
Essayprijs
De NIVRA-Nyenrode Essayprijs 2005 is op 15 februari 2006 uitgereikt aan Mike Tagage voor zijn essay ‘Look who’s talking!’, over de accountant in de AvA (zie pagina 28). Jaarlijks wordt in de afstudeerrichtingen Accounting & Auditing en Accounting & Controlling van NIVRA-Nyenrode een aantal auteurs van afstudeerscripties van hoog niveau uitgenodigd om op basis van hun scriptie een essay te schrijven. Deze essays worden gebundeld. Dit jaar waren acht afgestudeerden genomineerd mee te dingen. De prijs wordt uitgereikt door een onafhankelijke jury en bestaat uit een oorkonde en een geldbedrag. De tweede prijs ging naar Harm Kruijne voor het essay ‘Kunnen we van fouten leren!’. Reini Meijer en Martine Ningbers ontving voor het essay ‘Turbulentie in de markt voor accountantscontrole’ de derde prijs. De bundel ‘Essayprijs 2005’ is voor € 12,50 te bestellen bij NIVRA-Nyenrode.
Fusies leveren weinig op
Wat al lang bekend is, bevestigt recent KPMG-onderzoek weer eens: de meeste fusies en overnames leveren voor de aandeelhouders niets op. Van de transacties van meer dan honderd miljoen dollar in 2002 en 2003 (wereldwijd), creëerde 43 procent geen meerwaarde en zorgde 26 procent zelfs voor een waardevermindering. Slechts van 31 procent van de transacties kwam de aandeelhouder ten goede. Gek genoeg vindt ruim negentig procent van de bedrijven zelf dat de aandeelhouder er wel beter van is geworden.
Verder blijkt uit het onderzoek dat bedrijven te veel geld uitgeven voor een fusie of overname. Gopal Ramanathan van KPMG Transaction Services: “De ondernemingen gaan veelal uit van het behalen van synergievoordelen en efficiëntieverbeteringen, en worden onder druk van het biedingproces soms gedwongen een deel van deze voordelen en kostenbesparingen te verdisconteren in de overnameprijs. Bij 43 procent van de transacties betaalde de koper hierdoor een hogere prijs voor de onderneming.”
Bijna tweederde van de bedrijven weet de beoogde synergievoordelen uiteindelijk niet volledig te realiseren. Volgens Ramanathan hebben veel bedrijven moeite om in de fase na de transactie controle te krijgen over de overgenomen onderneming. Aanpassing aan de regelgeving en het harmoniseren van de verslaggevingregels, cultuurverschillen en ook de verschillen in automatiseringssystemen spelen daarbij een belangrijke rol.
's Werelds grootste
PricewaterhouseCoopers is in omzet het grootste accountantskantoor ter wereld. Volgens een overzicht in International Accounting Bulletin factureerde het kantoor in 2005 voor ruim twintig miljard dollar aan fees. Deloitte volgt met achttien, Ernst&Young met zeventien en KPMG met 15,5 miljard omzet. Het totale marktaandeel van de big four bedraagt zeventig procent. De middelgrote kantoren - de zogenoemde mid tier - tekenen voor de overige dertig procent. De accountancywereldmarkt als geheel groeide met circa vijftien procent.
Wereldranglijst 2005 (mln $ omzet)
- PricewaterhouseCoopers 20.300,0
- Deloitte Touche Tohmatsu 18.200,0
- Ernst & Young 16.900,0
- KPMG 15.650,0
- BDO International 3.328,7
- RSM International 2.502,1
- Grant Thornton International 2.453,9
- Baker Tilly International 2.116,0
- Horwath International 2.005,0
- Moores Rowland International 1.960,5
Bron: IAB
Hunkergeneratie Y
Misschien wist u het niet, maar werkgevers hebben veel te maken met Generatie Y. Sterker, goede kans dat u zelf tot die generatie behoort. Volgens financieel detacheerder Accountemps wordt het ook wel de ‘millenniumgeneratie’ genoemd. Het bureau deed internationaal onderzoek naar hun drijfveren op de arbeidsmarkt. Wat blijkt? De millenniummensen worden vooral gemotiveerd door flexibele uren, regelmatige evaluatiegesprekken en bonussen en een carrièreontwikkelingsprogramma. Ofwel, in de woorden van Accountemps: ‘Deze generatie hunkert naar flexibiliteit en continue toetsing.’ Zaken als zekerheid, een goed pensioenplan en een goede werkomgeving zijn daarentegen onbelangrijk. De belangrijkste reden om een bedrijf vaarwel te zeggen: gebrek aan carrièreontwikkeling (vijftig procent). Geld is de tweede reden (39 procent), gevolgd door work-life balance (twaalf procent).
Accountemps geeft ook een korte beschrijving van generatie Y: ‘Mensen uit generatie Y zijn opgegroeid in een tijd van technologische vooruitgang en economische welvaart. Deze generatie verwacht een grotere flexibiliteit op werkvlak en kan goed overweg met managers of verschillende etnische nationaliteiten. Ze zijn over het algemeen optimistisch, zelfbewust, sociaal, ze hebben een sterk moraal en een groot sociaal plichtsbesef.’ Je moet als manager wel over zeer sterke argumenten beschikken om zo iemand niet ongezien aan te nemen.
‘Betere verantwoording EU-lidstaten nodig’
Van de ongeveer vijf miljard euro die Nederland in 2004 afdroeg aan de Europese Unie is het niet zeker in hoeverre ze juist zijn besteed, omdat de Europese Commissie en de Europese Rekenkamer dit inzicht niet bieden. Ook is weinig bekend over de juiste besteding en effectiviteit van Europese subsidies die Nederland zelf heeft ontvangen. De Algemene Rekenkamer vindt daarom dat de lidstaten zélf goede controlesystemen moeten hebben voor Europees geld, en goed verantwoording moeten afleggen over de besteding daarvan. De Algemene Rekenkamer juicht de Brusselse plannen toe om nationale lidstaatverklaringen over de bestedingen in te voeren. Maar veel EU-lidstaten hebben hier weerstand tegen. Nederland stelt zich hierover als een van de weinige lidstaten positief op. De Algemene Rekenkamer schrijft dit in haar EU-trendrapport 2006.
Het Nederlandse kabinet kondigt naar aanleiding van dit rapport aan om vóór de zomer van 2006 te komen met de resultaten van een haalbaarheidsstudie naar de mogelijkheid van zo’n nationale verklaring over de besteding van Europees geld in Nederland. De EU ontving in 2004 € 95 miljard van de lidstaten. De Nederlandse afdrachten bedroegen € 5,2 miljard. Nederland ontving € 2 miljard, waarvan € 1,3 miljard landbouwsubsidies, € 355 miljoen uit de structuurfondsen en € 337 miljoen overige gelden.
‘Curator moet publieke functionaris worden’
Faillissementsfraudeurs benadelen de schuldeisers voor minstens € 220 miljoen per jaar, maar de strafrechtelijke aanpak komt niet van de grond. In ongeveer tien procent van de faillissementen met fraudesignalen doen curatoren aangifte. In het rapport Fraude en misbruik bij faillissement stellen onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam daarom voor een meldingsplicht voor curatoren in te voeren naar analogie van de Wet MOT. Zij suggereren verder een taakomschrijving van de curator op te nemen in de Faillissementswet en van de curator een soort publieke functionaris te maken ‘met ook een (deels) publiekrechtelijke taak en financiële middelen van de overheid’.
Volgens de onderzoekers signaleren ‘geïnterviewden in het strafrechtelijk circuit dat curatoren onvoldoende kennis hebben van de strafrechtelijke kant van faillissementen, waardoor zij te lang blijven hangen in een civiele aanpak’. Aan de andere kant signaleren accountants ‘dat curatoren soms niet verantwoord omspringen met de administratie van de failliete onderneming of delen van de boedel verkopen op een wijze die niet de optimale waarde weet te realiseren’. (LvA)
Enron hoofdrolspelers
Het zal weinigen zijn ontgaan: eind januari 2006 is de rechtszaak tegen de voormalige Enron-toplieden Ken Lay en Jeffrey Skilling begonnen. De eerste twee van de in totaal 34 betrokkenen die door de Enron Task Force in staat van beschuldiging zijn gesteld. Tevens is een speelfilm over dit megaschandaal verschenen. De verschijningsfrequentie van ‘de Accountant’ maakt het op de voet volgen van de ontwikkelingen helaas onmogelijk. De beschuldigingen variëren van handel met voorkennis, liegen over financiële resultaten, belastingfraude en witwassen tot effectenfraude en liegen tegen Congres-onderzoekers.
Als hulpmiddeltje voor het krantenlezen hierbij de belangrijkste hoofdrolspelers:
Kenneth Lay (bestuursvoorzitter en ceo)
Jeffrey K. Skilling (ceo)
Andrew S.Fastow (cfo)
Lea Fastow (assistant treasurer)
Richard A. Causey (chief accounting officer)
Ben F Glisan jr. (treasurer)
Michael Kopper (hulpje van Andy Fastow)
Kenneth D. Rice (co-hoofd van Enron Broadband Services)
Kevin P. Hannon (coo van Enron Broadband Services)
Dan O. Boyle (vice-president Enron’s Global Finance Group).
‘Experts berekenen schade Chipshol te laag’
“Ergens tussen de € 90 en 100 miljoen, afhankelijk van de termijn van de wettelijke rente die je hanteert.” Dat is volgens accountant en hoogleraar schadeonderzoek Jan Joling het bedrag van de schade die projectontwikkelaar Chipshol heeft geleden door de onrechtmatige handelwijze van de provincie Noord-Holland en de Luchthaven Schiphol. In ‘de Accountant’ (februari 2006, pagina 30) noemde Joling een bedrag van 95,4 miljoen - iets minder dan de € 97,2 miljoen waarop accountantskantoor Wallast in 2003 uitkwam en dat Chipshol nu eist van luchthaven en provincie.
In die procedure benoemde de Haarlemse rechtbank begin 2005 drie onafhankelijke deskundigen, die nu in hun conceptrapport uitkomen op ruim € 16 miljoen voor de gederfde grondwinst. Met de overige schade en winstderving daarbij opgeteld, komt dat volgens Joling neer op ongeveer € 25 miljoen. Nog altijd een enorm verschil met 95,4 miljoen. Joling, die Chipshol bijstaat als deskundige, verklaart dit verschil met name uit de andere uitgangspunten. De drie deskundigen gaan er volgens hem ten onrechte vanuit dat Chipshol alleen schade heeft geleden door derving van winst op de grond. De projecten die op de grond zouden worden ontwikkeld, leveren in hun ogen geen winst op. Volgens Joling schatten zij de opbrengst van de projecten te laag in en de bouwkosten te hoog. Namens Chipshol zegt Jaap Sluis dat het bedrijf over offertes beschikt die veertig procent lager uitkomen dan de bouwkosten die de deskundigen begroten.
Op het conceptadvies van de deskundigen kunnen de partijen tot medio april commentaar geven. Schiphol-woordvoerder Ruud Wever kondigt al aan dat de schade lager zal uitvallen, omdat Schiphol de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat heeft verzocht het bouwverbod, dat een deel van de schade heeft veroorzaakt, in te trekken. Na april komt de rechtbank met een oordeel.
Nog voordat de deskundigen aan het werk togen, heeft Chipshol overigens bij de rechtbank bezwaar gemaakt tegen de deelname van A. Toornend. Deze deskundige is oprichter van het bureau Toornend & Partners, dat de provincie Noord-Holland en Schiphol al jaren van advies dient. Dat hij sinds 2000 formeel niet meer aan het bureau verbonden is, kan volgens Chipshol de schijn van belangenverstrengeling niet wegnemen. De rechtbank wees het wrakingsverzoek desondanks af.
Eén van de andere deskundigen, de Amsterdamse advocaat J. Berkvens, is overigens sinds 2000 coördinerend voorzitter van de adviescommissie Schadeschap Luchthaven Schiphol. Het schadeschap is onder meer opgericht door het ministerie van Verkeer en Waterstaat en de provincie Noord-Holland, die beide belanghebbend zijn in deze kwestie. (LvA)
Weblogs David Maister en MacDonalds
‘de Accountant’ stuitte overigens op Rick Telberg (zie hieronder) via een link op de kersverse weblog van voormalig Harvardhoogleraar en supergoeroe David Maister (www.davidmaister.com/blog/; zie voor een interview ‘de Accountant’, november 2005). Dit onder titel Passion, People and Principles. Interessant voor alle zakelijke dienstverleners, inclusief accountants. Een andere opvallende nieuwe weblog is die van McDonalds, dat al jaren wordt bekritiseerd door milieugroepen, anti-globalisten en aanverwanten. De hamburgerketen gaat via deze blog openlijk de discussie aan over zijn corporate responsibility (http://csr.blogs.mcdonalds.com/). Bloggen wordt straks wellicht onmisbaar voor serieuze communicatie en discussie met de buitenwereld. Welk(e) accountant(skantoor) pakt à la McDonalds als eerste de handschoen op (zie ook pagina 24)?
Enron-mail voor iedereen
Onderzoekers en alle anderen die zich graag nog wat dieper in de Enron-zaak willen storten, kunnen zich door het downloaden van een simpel programmaatje toegang verschaffen tot een bestand van zo’n driehonderdduizend e-mails van het bedrijf. Adviseur Rick Telberg maakt de wereld daarop attent in zijn weblog CPA trendlines. Ga naar www.telberg.com/telbergblog/ en scroll naar beneden naar zijn bijdrage van 22 januari 2006. Zoals Telberg schrijft: ‘Read it and weep.’
Rekenkamer Rotterdam corrigeert B&W
In 2002 heeft het Rotterdams College van B&W het collegeprogramma uitgedrukt in 88 meetbare doelen voor 2006 en nader uitgewerkt in tussentijds te behalen ‘mijlpalen’. Begin februari 2006 meldde het college dat 81 van de 88 doelen over 2005 zijn behaald (92 procent). De Rekenkamer Rotterdam heeft deze verantwoording op verzoek van de gemeenteraad gecontroleerd en komt tot een aanmerkelijk bescheidener score: 38 mijlpalen zijn aantoonbaar behaald en elf grotendeels, ofwel samen 59 procent. Zeven mijlpalen zijn niet behaald en voor 27 is het volgens de rekenkamer onzeker.
Het formuleren van meetbare doelen in het collegeprogramma en het vervolgens ordelijk en controleerbaar moeten beheren en verantwoorden daarvan is nieuw in het openbaar bestuur. Het verlegt de aandacht van plannen en activiteiten naar daadwerkelijk te behalen en vervolgens geboekte resultaten. Het college heeft de aanbevelingen van de rekenkamer om het aantal doelen te verminderen en het beheer te verbeteren, overgenomen.
Omzet-boom in VS
De omzet van accountantskantoren in de Verenigde Staten is in 2005 spectaculair gegroeid. Het totale groeicijfer was zestien procent. Dat blijkt uit het meest recente country survey van International Accounting Bulletin. Van de big four evenaarde alleen PricewaterhouseCoopers dat branchetempo. De omzetten bij Ernst & Young en KPMG groeiden met vijftien procent, bij Deloitte met veertien procent. Deloitte is in de VS veruit het grootste accountantskantoor met ruim 7,8 miljard dollar omzet, gevolgd door Ernst & Young (6,3 miljard), PricewaterhouseCoopers (6,2 miljard) en KPMG (4,7 miljard). Op grote afstand volgt RSM McGladrey + McGladrey & Pullen, met 1,2 miljard.
Opvallend is dat voor de sector als geheel de omzet in de kernactiviteit audit en accounting minder dan de helft bedraagt: 43 procent. Bij Deloitte ligt dat op vergelijkbaar niveau, maar bij PwC (63 procent) en KPMG (77 procent) veel hoger, sinds deze kantoren een paar jaar geleden een deel van hun adviespraktijk verkochten. Voor Ernst & Young vermeldt IAB de uitsplitsing niet.