Magazine 01 juni 2008

'Balans kun je leren'

Is een mooie carrière te combineren met een gezin? Volgens Petra de Bie wel. Na uiteenlopende functies kiest ze nu even voor het zelfstandig ondernemerschap. Een praktijkervaring van het werk/privéfront.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 6, 2008

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Peter van Rietschoten

Aan het einde van de havo zag het er niet naar uit dat Petra de Bie een mooie carrière in de accountancy zou krijgen. Een jaartje buitenland leverde niet de gewenste inzichten op. Na terugkomst werd het meao en heao en toen had De Bie de smaak van het cijfermatige en het financiële wel te pakken: ze ging economie studeren. Ze trad in dienst bij PricewaterhouseCoopers, in het jaar waarin dit kantoor voor het eerst bij de instroom van youngsters wat betreft vrouwen en mannen een 50/50-verdeling nastreefde. Ze was toen 27, begon vrijwel direct ook aan haar accountancystudie aan de Vrije Universiteit (“dat was een echte mannenstudie met nauwelijks vrouwen”) en haalde volgens schema haar RA-titel.

‘Manachtig’

“Ik heb bij PwC vijf jaar gewerkt en ben toen overgestapt naar Bank Insingher de Beaufort. Daar heb ik de internal-auditafdeling vormgegeven. Vervolgens doorgegaan naar Ernst & Young, naar transaction services. In die periode kreeg ik mijn eerste kind, nu vijf jaar geleden.” Inmiddels was ze wat betreft de tegenstellingen op de werkvloer tussen vrouwen en mannen op het punt gekomen van ‘daar maak ik mij niet druk om, het zal wel loslopen’. Ze besefte dat ook zij als vrouw ‘opviel’: de toon is anders, je spreekt anders, andere emoties. “Maar ik wist toen ook al dat vrouwen een vraagstuk anders kunnen bekijken, en mede daardoor een waardevolle inbreng kunnen hebben. En ik besefte dat ik vooral mijzelf moest blijven, niet manachtig gaan doen. Niet ook met mannen mee gaan doen, want dan ben je sowieso verloren.”

Struggle

De drukke baan bij Ernst & Young (“tachtig uur per week, veel weg en in hotels”) bleek niet goed te combineren met het moederschap. De Bie stapte over naar De Telegraaf om daar de internal audit op poten te zetten. Ze bleef weliswaar fulltime werken, maar kreeg meer ruimte en vaardigheden om loopbaan en moederschap met elkaar te combineren.

Haar tweede kind werd begin 2007 geboren. “Nog meer overleg met mijn partner, geen paniek als de au-pair ziek was of afhaakte, blijven regelen en vooral ook vrolijk blijven - zelfs na een doorwaakte nacht.”

Hetgeen zo nu en dan niet meeviel, want het opzetten van de internal audit bij De Telegraaf was niet een project dat in drie dagen per week kon worden gedaan. Om baan en kinderen plus de rest van het thuisfront naast elkaar te laten doormarcheren, was volgens De Bie zo nu en dan een echte struggle.

Niet gas terugnemen

Mede daardoor kwam De Bie in het afgelopen jaar stilaan tot de conclusie dat ze de bakens zou moeten gaan verzetten. De internal audit van De Telegraaf was opgetuigd en anderzijds was er het moederschap waarin ze meer energie wilde (en wil) steken.

“Let wel: de ambitie is er onverminderd, maar ik vind dat het nu even geen tijd is voor een bedrijf met veel strijd, lange dagen, weinig thuis. Dat kost te veel energie; ik heb twee kleine kinderen en ik wil hun komende ontwikkelingsfase van dichtbij meemaken. Die ga ik niet uitbesteden of overdragen.”

Om daaraan toe te voegen: “Vaak zie je dat het moederschap leidt tot gas terugnemen, of afzwaaien. Daar had ik nou ook weer geen zin in. Daarvoor is de ambitie om actief te zijn kennelijk te groot.”

Na lang nadenken en veel gesprekken besloot De Bie voor de komende jaren te kiezen voor het zelfstandig ondernemerschap. Ze is nu werkzaam onder de naam ‘BIE in Control’ en biedt op interim- en projectbasis haar diensten aan voor het opzetten en uitvoeren van risk management, audit en compliance. De eerste opdrachtgevers hebben zich inmiddels aangemeld.

Reëel blijven

Over de lopende discussie over ‘vrouwen en topfuncties’ zegt De Bie: “Heel goed. Vooral als het om mannenculturen gaat, dus vooral de besturen met alleen mannen, dan is het moeilijk om bepaalde opvattingen te doorbreken. Soort zoekt soort, ze durven vaak niet aan te nemen dat een vrouw ‘het’ ook heel goed zou kunnen, ze begrijpen niet dat een mix van mannen en vrouwen aan de top de hele organisatie ten goede kan komen.” De Bie is evenwel realist voldoende om te erkennen dat de verbetering (lees: de emancipatie en diversiteit aan de top van het bedrijfsleven) van twee kanten moet komen. “Vrouwen moeten wel reëel blijven in hun eisen. Een driedaagse werkweek als ceo gaat natuurlijk niet. En ze moeten hun thuisfront goed organiseren. Mogelijk ook kan er van de kant van Den Haag nog wel het nodige worden gedaan. Kijk naar Zweden: één jaar zwangerschapsverlof en in vergelijking met Nederland goedkopere, flexibeler en voldoende kinderopvang.”

Volg je hart

Voor vrouwen die net zijn afgestudeerd, heeft De Bie deze suggestie: “Vergeet het om direct al kinderen in je carrière in te plannen. Het moederschap komt carrièretechnisch toch nooit uit. Volg je hart, volg je intuïtie. Een ander punt: leer te kiezen. Zie in dat je niet alles kunt hebben, dat je dus ook niet alles moet willen. En blijf aan je conditie werken. Een fit lijf is heel belangrijk. Goeie baan en moederschap - het is hoe dan ook toch een vorm van topsport. En de balans daartussen, die kan je leren.”