'NIVRA moet duidelijker optreden'
In het aprilnummer geeft Gert Smit commentaar op de Ahold-rechtzaak en de wijze waarop het accountantsberoep hierop zou moeten reageren. Hij schetst hierbij het perspectief van een mooie toekomst. Volgens Frank van der Noll is daadkrachtiger, proactiever en minder defensief optreden door het NIVRA dan wel noodzakelijk.
Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 10, 2006
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Frank van der Noll
In veel artikelen, meestal geschreven voor verspreiding in de accountantsdoelgroep, wordt een nogal positief beeld geschetst van de toekomst van het accountantsberoep. Dit als gevolg van ontwikkelingen op het terrein van corporate governance, regelgeving en toezicht. NIVRA-directeur Gert Smit geeft in zijn column in het aprilnummer van ‘de Accountant’ ook blijk van deze opvatting; hij voorspelt de accountant een mooie toekomst. Gelet op het voorgaande misschien niet ten onrechte, maar wie zijn oor te luisteren legt in het bedrijfsleven, bij aandeelhouders en andere stakeholders hoort vaak iets anders.
Het verbaast Smit dat laconiek wordt gereageerd op de uit de Ahold-zaak naar voren komende feiten, maar dat er tegelijkertijd klachten zijn over een te formalistische houding van accountants. Dit is geenszins verrassend. Het is de laatste jaren namelijk usance geworden om kritiek op accountants te uiten omdat die geacht worden misstanden te corrigeren of te bestrijden. Als gevolg hiervan is de publieke perceptie, die wordt gevoed door berichten in de media, dan ook negatief. In kringen waar men meer met accountants te maken heeft, is het beeld weliswaar genuanceerder maar bestaat eveneens kritiek op het beroep op regels en defensief gedrag door accountants. Voor wie werkzaam is in een internationaal opererende onderneming en
daardoor te maken heeft met SOx of IFRS zal dit niet onbekend zijn.
Deze beeldvorming heeft geleid tot een ‘tweezijdig’ imagoprobleem, waarbij enerzijds het publiek accountants is gaan percipieren als ‘twee handen op een buik met ondernemingsbesturen’, terwijl anderzijds opdrachtgevers accountants zien als overdreven regelzuchtig (of daaraan bijdragend).
Smit geeft aan het eens te zijn met het verbreken van de traditionele terughoudendheid in het geval van Deloitte bij Ahold. Hier ligt mijns inziens de sleutel tot de oplossing van het genoemde imagoprobleem. Het NIVRA zou, als belangenbehartiger van alle registeraccountants, juist ook in concrete gevallen waarbij accountants een rol spelen en in het nieuws zijn, nadrukkelijker stelling moeten nemen tegen gebrekkig normbesef, en anderzijds tegen de opeenstapeling van regelgeving. Door dit niet of onvoldoende proactief te doen wordt de beeldvorming versterkt dat accountants geen visie of antwoord hebben op de huidige ontwikkelingen en hun rol daarin. Hoewel het NIVRA op deze terreinen wel degelijk actief is, wordt de beeldvorming van de beroepsgroep hierdoor vooralsnog niet in positieve zin gecorrigeerd en lijkt de beroepsgroep defensief te opereren.
Het ontstane beeld dient allereerst door het NIVRA publiekelijk te worden gecorrigeerd, om de werkomgeving voor alle accountants positief zin te bevorderen. Als dit consequenties heeft voor bepaalde accountants of accountantskantoren, dan dient dit ook openlijk te worden gecommuniceerd en in daden te worden omgezet. Alleen dan levert het uitstralen van meer trots, optimisme en zelfvertrouwen door accountants een bijdrage aan het gewenst imagoherstel.
Voordat het zover is, zal het eigen toekomstbeeld van accountants en de reputatie van het beroep niet snel veranderen.
Noot
Frank van der Noll is werkzaam als internal auditor bij Biomet Europe BV en was voorheen werkzaam als openbaar accountant. Dit artikel is geschreven op persoonlijke titel.