Nieuws
Oud-NIVRA-voorzitter André Bindenga overleden - NIVRA en NOvAA fuseren tot NBA - Zes RA’s in Top 50 machtigste commissarissen - Toezichthouder UK: ‘Te veel nadruk op financiële performance’ - Nieuw mondiaal accountantskantoor - ‘Islamitisch boekhouden verhinderde zicht op problemen Dubai’ - Oud-NIVRA-voorzitter Arent Jan Bosman overleden - Limperg Penning voor Jan Bouwens.
Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 1/2, 2010
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Oud-NIVRA-voorzitter André Bindenga overleden
Dinsdag 15 december 2009 is prof. dr. A.J. Bindenga RA op 68-jarige leeftijd overleden. André Bindenga was in 1998 en 1999 bestuursvoorzitter van het NIVRA.
Bindenga trad in 1965 in dienst van accountantskantoor Moret & Starke, één van de rechtsvoorgangers van Ernst & Young. In 1967 haalde hij het accountantsdiploma en was gedurende bijna twee jaar de jongste accountant van Nederland.
Hij promoveerde in 1973 met het proefschrift ‘Het vrije beroep van accountant’. In hetzelfde jaar werd hij ook benoemd als partner bij Moret & Limperg, ook een rechtsvoorganger van Ernst & Young. In 1987 trad hij toe tot de raad van bestuur, waarvan hij van 1993 tot 1997 voorzitter was.
Sinds 1965 was Bindenga ook actief in het onderwijs, onder andere als docent bij het NIVRA. Hij is hoogleraar geweest aan drie universiteiten: van 1981 tot en met 1991 als hoogleraar accountancy aan de Universiteit van Amsterdam, van 1986 tot en met 1989 als buitengewoon hoogleraar aan Universiteit Nyenrode en van 1991 tot en met 2002 als hoogleraar accountancy aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Daarnaast was hij onder andere gasthoogleraar aan de Universiteit van de Nederlandse Antillen.
Binnen het NIVRA speelde André Bindenga gedurende vele jaren een zeer actieve rol. Zo was hij lid van vele NIVRA-commissies, was hij bijna 25 jaar lang rubrieksredacteur van ‘de Accountant’ en vervulde hij twee bestuursperioden in het dagelijks bestuur, van 1985 tot en met 1988 en van 1996 tot en met 1999, de laatste twee jaren als voorzitter van het NIVRA-bestuur.
Daarnaast publiceerde hij vele boeken en artikelen op het gebied van externe verslaggeving en de grondslagen van het accountantsberoep.
NIVRA en NOvAA fuseren tot NBA
De leden van NIVRA en NOvAA hebben in grote meerderheid ingestemd met een fusie. Zowel tijdens de gelijktijdig gehouden ledenvergaderingen op 16 december 2009 als in een vooraf gehouden ledenpeiling kreeg het fusievoorstel grote steun. Ruim zeventig procent van de 7.500 RA’s en AA’s die de enquête invulden was positief.
Beide beroepsorganisaties treden nu in overleg met het ministerie van Financiën, om te komen tot één nieuwe gezamenlijke accountantswet. Daarna zullen ze verder gaan als de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants. In afwachting van nieuwe wetgeving zal in 2010 al worden begonnen met de praktische implementatie van de fusie.
Zie pagina’s 7, 12 en 16.
Zes RA’s in Top 50 machtigste commissarissen
Zes van de vijftig topcommissarissen in Nederland zijn registeraccountant. Dat blijkt uit de Top 50 in het januarinummer 2010 van Management Scope. Kees Storm scoort de hoogste RA-positie. Hoogste nieuwkomer is Ben van der Veer. Op één en twee in de Top 50 van ‘machtigste commissarissen’ van zakentijdschrift Management Scope staan Kees van Lede en Jeroen van der Veer, in een vorig leven ceo bij respectievelijk AkzoNobel en Shell.
De RA-lijst van machtigste commissarissen per 31 oktober 2009 (tussen haakjes de positie in 2008; v = voorzitter):
3 (2) Kees Storm (ex-ceo Aegon), KLM (v), Pon Holdings, Unilever, Aegon, InBev S.A.
15 (-) Ben van der Veer (ex-bestuursvoorzitter KPMG), Aegon, TomTom, Reed Elsevier, FrieslandCampina
21 (-) Herman Hazewinkel (ex-vicevoorzitter Volker Wessels), Smit Internationale (v), TKH Group (v), Schiphol Group, Volker Wessels
26 (-) Henk Scheffers (ex-cfo SHV), Wolters Kluwer, BAM Groep, Aalberts, Friesland-Campina
38 (25) Robert-Jan van de Kraats (cfo Randstad), Ordina, SNS Reaal
45 (-) Rob Ruijter (interim-cfo ASM International), Wavin, Unit 4 Agresso, Kenya Airways Ltd.
Lees ook het artikel Top 50 RA’s in het bedrijfsleven (mei 2009). Download de volledige lijst Top RA’s 2009 op Accountant.nl (Feiten & Cijfers).
Toezichthouder UK: ‘Te veel nadruk op financiële performance’
De Britse Audit Inspection Unit (AIU) roept accountantskantoren op tot meer terughoudendheid met non-auditdiensten bij auditklanten en tot minder nadruk op financiële performance. In zijn jaarlijkse rapportage over de sector (‘2008/9 Audit quality inspections. An overview’) dringt de toezichthouder tevens aan op meer duidelijkheid over de regels voor auditorrotatie en op alertheid op audit risks, vooral in verband met going concern-kwalificaties. De AIU onderzocht zeventig audits door ‘belangrijke accountantsorganisaties’. Acht van die audits behoeven significante verbetering.
De AIU signaleert tevens dat bepaalde firma’s op ongeoorloofde wijze voor de externe controle personeel van de interne auditdienst hebben ingeschakeld en dat accountantskantoren tegenover auditpersoneel soms te veel nadruk leggen op financiële performance:
“The AIU found some evidence of firms increasing the emphasis on maintaining or improving financial performance in their explicit or implicit communications to audit personnel due to the current economic climate. This was apparent from the content of certain internal communications to audit personnel, the objectives set for certain audit personnel and bonus criteria. The AIU is concerned that this could lead audit personnel to believe that the importance certain firms place on quality, as opposed to maintaining or improving the financial performance of the firm, has been reduced.”
Nieuw mondiaal accountantskantoor
Mazars gaat waarschijnlijk fuseren met het accountantskantoor Weiser uit New York. Eind maart 2010 stemmen de partners van beide partijen er over. Met de fusie zou een nieuw wereldwijd opererend kantoor ontstaan, dat zich richt op de grotere mkb-bedrijven.
Weiser heeft een omzet van $ 120 miljoen en 650 medewerkers, Mazars boekte afgelopen boekjaar een omzet van € 774 miljoen. De aandelen van beide firma’s worden samengevoegd. Samen zouden ze het zesde kantoor ter wereld zijn (na BDO). Wereldwijd heeft Mazars ruim zeshonderd partners in 55 landen.
Jos van Huut, bestuursvoorzitter van Mazars in Nederland en tot eind 209 lid van het internationale managementteam, zegt in het Financieele Dagblad van 12 januari 2010 dat het niet de ambitie is om te concurreren met de big four. “Wij hebben na de fusie 12.650 medewerkers, de big four hebben er elk ruim honderdduizend. Die kloof is nog veel te groot.”
‘Islamitisch boekhouden verhinderde zicht op problemen Dubai’
Islamitisch financieren en de daarmee samenhangende verslaggeving lijken een factor te zijn geweest bij het ontstaan van de crisis rond Dubai World, de staatsgestuurde vastgoedmaatschappij. Volgens diverse deskundigen belemmerden de verslaggevingsregels het zicht op de kapitaalkosten van vastgoedprojecten en mede daardoor ook op de werkelijke waardeontwikkeling.
In de islam is het heffen van rente op leningen. Door de ondoorzichtige rapportage over de zogeheten Shariah-compliant financieringsconstructies, zou het moeilijk zijn geweest zicht te krijgen op ontwikkeling van de waarde van – al dan niet opgeleverd – vastgoed in Dubai.
Tegenover het Amerikaanse WebCPA stelt de Indiase accountant en consultant Nitish Grover dat beleggers de kosten van leningen die Dubai World aanging verkeerd hebben berekend en de jaarrekeningen niet goed wisten te interpreteren.
David Larsen, managing director bij financieel adviseur Duff & Phelps, gaf tijdens een bezoek aan Amsterdam antwoord op de vraag waarom er niet eerder modellen zijn ontwikkeld om ook rond islamitische financieringconstructies een fair value-benadering te ontwikkelen.
“Ik denk dat het uit het karakter van veel Shariah compliantfinancieringen voortvloeit om vorderingen tegen hun historische kostprijs – at par – te verantwoorden”, aldus Larsen. “Omdat rente geen rol speelt, hebben renteschommelingen ook geen herkenbaar effect op de waarde van vorderingen.”
De nu aan licht gekomen problemen tonen volgens Larsen de noodzaak aan van echte transparantie: “Een veel grondiger begrip is nodig van de waarderingsgrondslagen die daar toepasselijk zijn.”
Voor artikelen over islamitisch financieren en boekhouden, zie ‘de Accountant’ april 2006 en juli 2007.
Oud-NIVRA-voorzitter Arent Jan Bosman overleden
Op 23 november 2009 is drs. A.J. Bosman RA overleden. Arent Jan Bosman was in 1983 voorzitter van het NIVRA. Gedurende de periode 1965 tot 1985 heeft Bosman vele functies binnen het NIVRA bekleed. Zo was hij voorzitter van de werkgroep Toezicht Beleggingsinstellingen en tevens actief binnen diverse andere overlegorganen gericht op de financiële sector. Gedurende twee periodes was hij bestuurslid van het NIVRA. Van 1970 tot 1974 en van 1982 tot 1985.
Een belangrijk wapenfeit van Bosman is het voorzitterschap geweest van de Werkgroep Dynamische Functieanalyse, die in 1980 het rapport ‘Neutraal, maar niet passief’ publiceerde.
Daarnaast was Bosman gedurende zijn actieve beroepsleven onder meer voorzitter van het College voor Beroepsvraagstukken en van één of meer werkgroepen die in die jaren ‘Meningsuitingen van het bestuur’ voorbereidden. Arent Jan Bosman is 85 jaar geworden.
Oud Nieuws op Accountant.nl:
‘de Accountant’/Accountant.nl duikt regelmatig in de archieven voor wat historisch perspectief en verrassende feiten. Maandelijks in ‘de Accountant’. Zie Accountant.nl voor een uitgebreider versie met het complete bronmateriaal en eerdere afleveringen.
Oud nieuws (9): Klokkenluider en accountant (1896)
Stel, de directeur van een verlieslijdende NV stelt zijn winstdeling veilig door een bedrag aan gefingeerde grondstoffen aan de inventaris toe te voegen. In ‘de Accountant’ van april 1896 beantwoordt de redactie de vraag wat een ‘employé’ in zo’n geval kan doen:
“Vroeger verkeerde een employé, die wist dat er valsche boekingen plaats hadden, in een zeer moeielijken toestand. Hij had de keus om òf zijne betrekking te verlaten op het gevaar af van zichzelven en zijn gezin aan ontbering prijs te geven, òf om den patroon onder wiens onmiddellijke leiding hij werkt, bij vreemden aan te klagen. Koos hij het eerste, dan bleef hij het eenige slachtoffer, zonder dat daardoor perk werd gesteld aan de knoeierij; koos hij het laatste, dan liep hij gevaar niet geloofd, zelfs niet gehoord te worden en ten slotte als een onbeschaamde te worden weggejaagd.”
Naar de commissarissen stappen is geen optie, vervolgt de redactie. Commissarissen hebben vooral met de directie van doen en zijn niet in de positie om zich met ‘praatjes’ van ondergeschikten in te laten. Maar gelukkig is er sinds kort de accountant: “De accountant is een medebeambte van de Vennootschap en het is des boekhouders duidelijk en onafwijsbare plicht, hem van elk onjuistheid in de boeken of inventarissen dadelijk kennis te geven.”
Ook de accountant zelf kan iets doen, vervolgt de redactie: “…onder andere door zich het recht voor te behouden ten allen tijde ook aan de ondergeschikten vragen te mogen doen. Misleiden dezen hem, dan zal dit op hun eigen hoofd nederkomen. Want vinden zal hij de onjuistheid ten slotte zelf ook wel. En dàn zal hij niet aarzelen om hen, die gezwegen hebben, die hem zoo doende om den tuin trachten te leiden, als medeplichtigen aan te wijzen.”
AFM wint Deloitte F.G. Kordes-Trofee 2009
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) is winnaar van de Deloitte F.G. Kordes-Trofee 2009. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt voor het beste jaarverslag in de publieke sector. Vorig jaar kreeg de AFM al een eervolle vermelding. Daarnaast zijn de categoriewinnaars bekendgemaakt:
- Lokaal Bestuur: Gemeente Assen
- Wonen: Waterweg Wonen
- Onderwijs: Hogeschool Zuyd
- Zorg: Leids Universitair Medisch Centrum
- Rijksoverheid en overig: AFM
Limperg Penning voor Jan Bouwens
Tijdens de Accountantsdag op woensdag 25 november 2009 heeft Jan Bouwens (rechts), hoogleraar accounting aan de Universiteit Tilburg, de Limperg Penning ontvangen uit handen van hoogleraar Tom Groot, voorzitter van het Limperg Instituut. De Limperg Penning gaat jaarlijks naar een wetenschapper die zich buitengewoon verdienstelijk heeft gemaakt voor het vakgebied accounting en accountancy.
Bouwens krijgt de prijs voor zijn innovatieve internationale publicaties op het terrein van prestatiemeting, leiderschap en beheersing, prestatieafhankelijke beloningssystemen en de relatie tussen ondernemingsstrategie en management accounting systemen. Hij heeft de landelijke opleiding van wetenschappelijke onderzoekers van het Limperg Instituut vorm gegeven en is sinds de start in 2003 de spil van deze opleiding.
Bouwens schreef daarnaast vele artikelen in dagbladen en professionele tijdschriften, waaronder met enige regelmaat ook ‘de Accountant’ en Accountant.nl (zie ook pagina 22).