Magazine 01 januari 2009

Gespot - januari 2009

Wat gebeurt er aan het front van wetenschap en onderzoek? Een maandelijkse selectie van lezenswaardige publicaties uit binnen- en buitenland.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 1, 2009

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Perceptie analisten van winstkwaliteit

Financiële analisten die koop- en verkoopadviezen geven inzake aandelen zijn belangrijke gebruikers van jaarrekeningen. Daarom is van belang te weten hoe deze analisten de kwaliteit van de winst meten. Het concept ‘kwaliteit van de winst’ wordt nader ingevuld met begrippen als core earnings en sustainable earnings, met de mate waarin resultaten worden weerspiegeld in kasstromen, en met de keuze voor grondslagen van waardering en resultaatbepaling. Onderzoek op basis van interviews en inhoudsanalyse levert op dat financiële analisten hun oordeels over de kwaliteit van de winst meer ontlenen aan informatie buiten de jaarrekening dan aan informatie die uit de jaarrekening zelf is afgeleid. De analisten kennen een intrinsieke neiging om een positief advies te geven. Negatieve oordelen op basis van jaarrekeninginformatie komen niet vaak voor, negatieve oordelen op basis van andere informatie vaker. Bij het uiteindelijke advies wordt de jaarrekeninginformatie het zwaarst gewogen.

• Richard Barker and Shahed Imam, Analysts' perceptions of ‘earnings quality’. Accounting and Business Research, volume 38, no 4, 2008, pages 313-329

Internal auditor report voor aandeelhouders

Het internal audit report (IAR) is een belangrijk mechanisme voor corporate governance, maar de relevante informatie die hierin naar voren komt is alleen beschikbaar voor insiders (zoals management, auditcommissie en controlerend accountant) en niet voor externe aandeelhouders. Deze informatieasymmetrie is niet in overeenstemming met de doelstellingen van corporate governance, transparantie en verantwoording in het tijdperk na Sarbanes-Oxley. De auteurs evalueren de voordelen (grotere transparantie en verantwoording) en kosten (b.v. informatie overload, blootstelling aan juridische procedures en kosten van rapportage) van mogelijke gegevensverstrekking uit het IAR aan aandeelhouders. Zij doen dit op basis van een literatuuroverzicht en achttien semi-gestructureerde interviews met financieel analisten, leden van auditcommissies, internal auditors en beleidsmakers. De auteurs presenteren een model voor de presentatie van gegeven uit het IAR naar externe stakeholders.

• Deborah A. Archambeault, F. Todd DeZoort and Travis P. Holt, The Need for an Internal Auditor Report to External Shareholders to Improve Governance Transparency. Accounting Horizons, volume 22, no 4, december 2008, pages 375-388

Specialisatie van accountantsorganisaties naar bedrijfstak

Uit wetenschappelijke literatuur blijkt dat specialisatie van accountantsorganisaties naar bedrijfstak leidt tot het ontdekken van meer fouten en een hogere kwaliteit van de jaarrekening. Uit het onderzoek van de auteurs blijkt dat een grotere mate van specialisatie leidt tot minder herzieningen van jaarrekeningen.

• Robin N. Romanus, John J. Maher and Damon M. Fleming, Auditor Industry Specialization, Auditor Changes, and Accounting Restatements. Accounting Horizons, volume 22, no 4, december 2008, pages 389-413

Vervang woorden 'getrouw beeld' in accountantsverklaring

In dit artikel wordt voorgesteld om de woorden ‘getrouw beeld’ (true and fair view) te vervangen door ‘aanvaardbaar risico op materiële onjuistheden’ (acceptable risk of material misstatement). Het begrip getrouw beeld is niet concreet genoeg. In de verklaring zou dan ook moeten worden aangegeven welk bedrag is gehanteerd als maatstaf voor materialiteit, en zou een paragraaf moeten worden opgenomen over de mogelijkheid dat materiële afwijkingen kunnen ontstaan tussen huidige schattingen en uiteindelijke uitkomsten. Naar de mening van de auteurs sluiten deze woorden beter aan op de gewenste communicatie door de accountant. Ook gebruikers zullen door deze woorden een beter begrip hebben van de schattingen die ten grondslag liggen aan de jaarrekening.

• Wally Smieliauskas, Russell Craig and Joel Amernic, A Proposal to Replace ‘True and fair View’ with ‘Acceptable Risk of Material Mistatement’. Abacus, volume 44, no 3, 2008, pages 225-250

Tekortkomingen informatieverstrekking transacties met verbonden partijen

Na verschillende fraudegevallen die betrekking hadden op transacties met verbonden partijen (related parties), zoals Adelphia, Enron en Tyco, hebben regelgevende instanties zich afgevraagd of de huidige controlestandaarden nog voldoen. Accounting and Auditing Enfor- cement Releases (AAERs) bevatten aanklachten van de Securities and Exchange Commission en mededelingen en aanwijzingen betreffende sancties en/of schikkingen op basis van onderzoek. Op basis van 43 aanklachten tegen auditors betreffende onderzoek naar transacties met verbonden partijen concluderen de auteurs dat de verkeerde verklaringen in deze fraudegevallen meer het gevolg zijn van tekortkomingen van de auditor dan van niet adequate controlestandaarden. Toch geven de auteurs suggesties voor verbetering van de controle op transacties met verbonden partijen.

• Timothy J. Louwers, Elaine Henry, Brad J. Reed and Elizabeth A. Gordon, Deficiencies in Auditing Related-Party Transactions: Insights from AAERs. Current Issues in Auditing, volume 2, issue 2, 2008, pages A10-A16